Unha consoante uvular é unha consoante articulada coa parte posterior da lingua colocada contra ou preto da úvula, é dicir, máis atrás na boca que as velares. As consoantes uvulares poden ser oclusivas, fricativas, nasais, róticas ou aproximantes (aínda que a carta do AFI carece dun signo específico para a aproximante, e úsase o signo da fricativa afectada de diacríticos). As africadas uvulares son posibles pero tipoloxicamente son escasas (aparecen nalgúns dialectos meridionais de alto alemán, así como nalgunhas linguas indíxenas de América, mesmo é posible atopar africadas uvulares exectivas no lillooet e no xeorxiano).

Consoantes uvulares do AFI

editar

As consoantes uvulares que teñen signos específicos no AFI son:

AFI Descrición Exemplo
Lingua Ortografía AFI Significado
  nasal uvular Xaponés 日本 Nihon [ni.hoɴ] 'Xapón'
  oclusiva uvular xorda Casaco Қазақ Qazaq qɑzɑq Casaco
  oclusiva uvular sonora Inuktitut utirama [ʔutiɢama] 'porque volvín'
  Fricativa uvular xorda Castelán enjuto [ẽ̞ɴˈχut̪o̞] 'delgado'
  Fricativa uvular sonora Lakota aǧúyapi [ˌʔaˈʁʊjab̥ˑi] 'pan'
  Vibrante uvular Francés Paris [paˈʀi] 'París'
  Exectiva uvular Quechua q'allu [ˈaʎu] 'salsa de tomate'
  Implosiva uvular sonora Mam [ʛa] 'lume'

Nas linguas do mundo as consoantes uvulares aparecen en moitas linguas africanas e de Oriente Medio (por exemplo, no árabe), nas linguas indíxenas de América e nalgunhas áreas do Cáucaso. Porén, están totalmente ausentes no Pacífico (linguas australianas, linguas papúas e linguas austronesias). Nalgunhas partes do Cáucaso e o noroeste de Norteamérica, practicamente tódalas linguas posúen oclusivas e fricativas uvulares.

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar