Cerva de Cerinia
A Cerva de Cerinia era unha cerva [1] fantástica da mitoloxía grega, de pezuños de bronce e cornos de ouro, extremadamente veloz e incansable. Vivía en Énoe, na Argólida.
Captura da cerva de Cerinia
editarHeracles, para ser purificado tralo asasinato dos seus fillos, acto cometido ó volverse louco por culpa de Hera, inimiga de Heracles por celos [2], tivo que acometer doce traballos que lle encomendara o seu primo Euristeo.
O cuarto destes traballos [3] foi capturar viva a cerva de Cerinia e levala a Micenas ante Euristeo.
Esta cerva fora consagrada pola pléiade Táixete á deusa Artemisa. Conta a lenda que Zeus intentou violar a Taixete pero Artemisa salvouna converténdoa en cerva. Cando recobrou a súa forma natural, deulle á cerva uns cornos de ouro e dedicouna a Artemisa. Era, segundo Calímaco, unha das cinco cervas, grandes coma bois, que a deusa encontrou pacendo no monte Liceo e intentara xunguir no seu carro, aínda que esta lograra escapar e refuxiarse, por orde de Hera, no monte Cerinia.
Era tan veloz que non a alcanzaban nin as frechas de Heracles; en todo caso, non podía ferila por estar consagrada a Artemisa [4], coa que Heracles non quería enfrontarse. Persigueuna durante todo un ano, ata que por fin a cerva cansou e parou para abeberar no río Ladón, e entón disparoulle unha frecha que lle atravesou as patas, entre o óso e o tendón, pero sen producir sangue [5].
Unha vez inmobilizada, atouna e cargouna sobre os ombros para levala ata Micenas, pero no camiño de regreso atopouse con Artemisa e Apolo, que lle reclamaron a cerva e afeárono por cazar un animal a ela consagrado, o que constituía un sacrilexio. Heracles explicou que o fixera por orde de Euristeo, quen sería o culpable da infracción. Os deuses así o entenderon e deixárono seguir o seu camiño.
Existen outras versións que amplían a perseción ata o país dos Hiperbóreos ou incluso a Illa dos Benaventurados.
Iconografía
editarAs representacións iconográficas recollen os dous momentos principais do mito: a caza da cerva en si, e o encontro do heroe con Artemisa. O momento da caza tivo moito máis éxito, xa desde o século VI a. C. e reaparece no Renacemento. O encontro con Artemisa tivo escasa repercusión aínda que deu lugar a un grupo colosal no templo de Apolo en Portonaccio (Veyes, Etruria), c. 500 a. C., do que só se conservan as figuras de Heracles e Apolo [6].
Notas
editar- ↑ Segundo Hixino, tratábase do "cervo salvaxe de áureos cornos". Esta confusión de sexo pode explicarse polo feito inaudito de que unha cerva, femia, posúa cornos.
- ↑ Heracles era fillo de Zeus, e Hera, a esposa do mesmo deus, perseguía ás súas amantes e ós fillos bastardos que tivera.
- ↑ A ordenación dos doce traballos non é sempre a mesma segundo o mitógrafo consultado. Para Grimal ou Hixino, este foi o cuarto traballo; para Pseudo-Apolodoro, foi o terceiro.
- ↑ Facelo, mesmo tocala, podería considerarse un acto de impiedade.
- ↑ Eurípides, que a describe como de tamaño xigantesco e da que di que asolaba as colleitas (algo do que non fai mención Pseudo-Apolodoro) termina o mito coa morte da cerva a mans de Heracles, que consagra os cornos de ouro do animal ó santuario de Artemisa en Énoe.
- ↑ "Orixes da escultura relixiosa romana" (15.10.2016) (consultado o 22.01.2021) (en castelán).
Véxase tamén
editarWikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Cerva de Cerinia |
Bibliografía
editar- ELVIRA BARBA: Miguel Ángel: Arte y mito. Manual de iconografía clásica. Sílex, 3ª ed. 2017, 368.
- * GRAVES, Robert: Los mitos griegos, Ed. Gredos, 1ª ed. 2019, 513-516.
- GRIMAL, Pierre: Diccionario de mitología griega y romana. Ed. Paidós, 1981.
- HIXINO: Fábulas mitológicas. Tradución, introdución e notas de Francisco Miguel del Rincón Sánchez. Alianza Editorial 2009, 30.
- PSEUDO-APOLODORO: Biblioteca mitológica. Tradución e notas de Julia García Moreno. Alianza Editorial 3ª ed. 2016, II, 5, 3 [a numeración segue a utilizada neste texto].