Brugmansia
Brugmansia | |||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Brugmansia 'Feingold' | |||||||||||||||||
Clasificación científica | |||||||||||||||||
|
Brugmansia é un xénero de plantas fanerógamas da familia Solanaceae, nativa das rexións subtropicais de México, Centro e Suramérica, ao longo de Andes de Colombia até o norte de Chile e mesmo o sueste do Brasil.[1] Son coñecidas como "trompetas de anxo" por mor das súas enormes flores e comparten devandito nome cos toloaches do xénero Datura co cal están estreitamente emparentados. O nome común en Colombia é de "borrachero" ou "cacao sabanero", que tamén se dá a algunhas plantas do xénero Datura. No Salvador chámaselle "florifundia". En Costa Rica chámanlle "reina de la noche". En Venezuela coñécese como "campanita". En Ecuador, o Perú, Chile, México e Arxentina é coñecida como "floripondio". Na República Dominicana, Cuba e Porto Rico coñéceselle como "flor de campana" ou "campanilla". O xénero difire de Datura en que é perenne e leñosa.
É común atopala en Galiza coma planta ornamental en xardíns privados.
Descrición
editarSon arbustos ou pequenas árbores que acadan alturas de 3 a 11 metros. As follas son alternas xeralmente longas de 10 a 30 cm e cunha largura de 4 a 18 cm con bordos enteiros ou someramente dentados, a miúdo con base do limbo asimétrica, e cubertas de finas vilosidades. As flores pénsiles chegan a medir 30 cm de longo; son xeralmente esbrancuxadas ou amarelas aínda que tamén rosas, laranxas ou vermellas. O seu perfume, que especialmente se manifesta á noitiña, atrae insectos nocturnos e, especialmente, morcegos que son os principais responsábeis da polinización, aínda que certas especies (por exemplo Brugmansia sanguinea) son polinizadas por colibrís.[2]
O froito é unha baga non espiñenta obovada ou en forma de fuso que pode ser moi longo. Contén un número moi variábel (até máis de 300) de sementes centimétricas.
Cultivo
editarO xénero medra facilmente en climas sen xeadas, sobre solos húmidos e fértiles ben drenados, a pleno sol ou a media sombra. A floración comeza a mediados ou finais da primavera en climas cálidos e continúa até o outono, a miúdo pódese alongar até principios do inverno en condicións cálidas. En invernos fríos, as plantas cultivadas á intemperie poden precisar de abeiro mais a raíz é resistente e ha regromar na primavera. As especies de rexións altas, como B. Sphaerocarpium, prefiren temperaturas moderadas e noites frescas, e poden non florear se as temperaturas son moi elevadas. A propagación da maioría das especies lógrase facilmente por cortes de esgallo de 10 a 20 cm tomados do final dunha póla e espichándoos durante o verán.
Diversos híbridos e numerosos cultivares desenvolvéronse para o seu uso como ornamentais. B. x candida é un híbrido entre B. aurea e B. versicolor, B. x flava resulta de B. arborea e B. sanguinea, e B. x cubensis[3] é o resultado de tres especies: B. suaveolens, B. versicolor e B. aurea.
Tamén existen cultivares con flores duplas e algúns con follas variegadas.
Toxicidade
editarComo no caso de Datura, todas as partes das plantas deste xénero son altamente tóxicas debido ao seu contido en alcaloides tropánicos (escopolamina e hiosciamina, entre outros). A súa inxestión, tanto en humanos como noutros animais, pode resultar fatal.[4] O simple contacto cos ollos pode producir midríase (dilatación das meniñas) ou anisocoria (desigualdade no tamaño pupilar).[5] Nalgúns lugares está prohibido o comercio ou cultivo das especies deste xénero.[2]
Usos
editarEstas plantas son inxeridas en ocasións por diversión ou en cerimonias chamánicas polo seu contido de alcaloides. Con todo, dada a inestabilidade dos compostos, o grao de intoxicación é impredicíbel e pode ser fatal.
O consumo ritual de Brugmansia é un importante aspecto do xamanismo nalgúns pobos indíxenas do leste do Amazonas como os xívaros. Do mesmo xeito, é o compoñente central na cosmoloxía e prácticas chamánicas do pobo urarina.[6]
Taxonomía
editarO xénero foi descrito por Christiaan Hendrik Persoon e publicado en Synopsis Plantarum, vol. 1, p. 216 en 1805.[7][8] A especie tipo é: Brugmansia × candida Pers.
- Etimoloxía
Brugmansia: nome xenérico outorgado en honra a Sebald Justin Brugmans (1763-1819), profesor de historia natural en Leiden, Países Baixos.[9]
Especies
editar- Brugmansia arborea (L.) Steud.
- Brugmansia longifolia Lagerh.
- Brugmansia pittieri (Saff.) Moldenke
- Brugmansia sanguinea (Ruiz & Pav.) D.Don
- Brugmansia suaveolens (Humb. & Bonpl. ex Willd.) Bercht. & J.Presl
- Brugmansia versicolor Lagerh.
- Brugmansia × candida Pers.
- Brugmansia × dolichocarpa Lagerh.
- Brugmansia × insignis (Barb.Rodr.) Lockwood ex R.E.Schult
- Brugmansia × rubella (Soff.) Moldenke
Estas especies dividíronse anteriormente en dous grupos naturais xeneticamente illados.[3] Brugmansia sección Brugmansia incluía as especies insignis, sauveolens e versicolor; e denominouse informalmente como "grupo de cultivo cálido". A sección B Sphaerocarpium inclúe as especies arborea e sanguinea e denominouse "grupo de cultivo frío".
Notas
editar- ↑ The Plant List
- ↑ 2,0 2,1 Preissel, Ulrike; Hans-Georg Preissel (2002). Brugmansia and Datura: Angel's Trumpets and Thorn Apples. Buffalo, Nova York: Firefly Books. pp. 106–129. ISBN 1-55209-598-3.
- ↑ 3,0 3,1 Shaw, Julian M. H. (1999) Nomenclature Notes on Brugmansia.
- ↑ F. Löhrer & R. Kaiser: Biogene Suchtmittel: Neue Konsumgewohnheiten bei jungen Abhängigen?, en: Der Nervenarzt, Volume 70, 1999, p. 1029-1033.
- ↑ van der Donck, I.; Mulliez, E.; Blanckaert, J. (2004). "Angel's Trumpet (Brugmansia arborea) and mydriasis in a child - A case report". Bulletin de la Societe Belge d'Ophtalmologie 292: 53–56. ISSN 0081-0746.
- ↑ Dean, Bartholomew 2009 Urarina Society, Cosmology, and History in Peruvian Amazonia, Gainesville: University Press of Florida ISBN 978-081303378 [1]
- ↑ "Brugmansia". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 14 de febreiro de 2013.
- ↑ Brugmansia en PlantList
- ↑ California Plant Names: Latin and Greek Meanings and Derivations - A Dictionary of Botanical and Biographical Etymology, compiled by Michael L. Charters, 2003-2013
Véxase tamén
editarBibliografía
editar- Forzza, R. C. & et al. 2010. 2010 Lista de espécies Flora do Brasil.
- Stevens, W. D., C. Ulloa Ulloa, A. Pool & Ou. M. Montiel Jarquin. 2001. Flora de Nicaragua. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 85: i–xlii,.