Arrecife, Lanzarote

Arrecife, Lanzarote
Localización
	28°57′45″N 13°33′02″O / 28.9625, -13.550555555556
Estado	España
Comunidade autónoma	Illas Canarias
Provincia	Las Palmas
Capital de	Lanzarote
Capital	Arrecife (en)
Poboación
Poboación	64.826 (2023) (2.853,26 hab./km²)
Xeografía
Parte de	Mancomunitat de Municipis de la isla de Lanzarote para la prestación de los servicios regulados en el Reglamento Nacional de los Servicios Urbanos e Interurbanos de Transportes en Automóviles Ligeros (en)
Superficie	22,72 km²
Bañado por	Océano Atlántico
Altitude	20 m
Comparte fronteira con	Teguise ; San Bartolomé
Organización política
• Alcalde	Manuel Fajardo Feo (en)
Identificador descritivo
Código postal	35500
Fuso horario	UTC+01:00
Código INE	35004
Outro
Irmandado con	Recife
Sitio web	arrecife.es

Arrecife é un municipio canario pertencente á provincia das Palmas. Está situado no leste da illa de Lanzarote, da cal é capital. O seu clima é subtropical, con escasas precipitacións. É o municipio de menor extensión da illa, con 22 km² de superficie, aínda que é o máis poboado de Lanzarote, con 57.357 habitantes (INE 2011).

Descrición

Vista aérea de Arrecife.

O centro de Arrecife correspóndese coa fronte marítima da cidade e as súas inmediacións. Vai desde a contorna da praia do Reduto ata o Charco de San Ginés. O Charco, unha lagoa de auga mariña que penetra cara ao interior da cidade, é a área fundacional de Arrecife, e nas súas inmediacións áchanse algúns dos lugares de maior interese da cidade, como a parroquia de San Ginés Obispo, o Castelo de San Gabriel ou a zona comercial da Rúa Real. Seguindo a liña da costa cara ao norte atópanse os dous portos da cidade: o pesqueiro, chamado Puerto de Naos, e o principal (comercial, de mercancías e cruceiros), chamado Puerto de los Mármoles, terceiro en importancia das Canarias. Preto deste último áchase a outra fortaleza da cidade, o Castelo de San José, no que se sitúa un Museo Internacional de Arte Contemporánea. Cara ao interior sitúanse os barrios periféricos, entre os que destacan Titerroy, Valterra, Altavista, Argana, La Vega, San Francisco Javier e Maneje.

Historia

Castelo de San Gabriel

O pasado máis remoto da actual capital de Lanzarote remóntase á época guanche, aínda que o seu potencial para albergar a un importante continxente humano viuse prexudicado por factores como o perigo de ataques por mar ou a escaseza de auga de choiva. Aínda así, está constatada a existencia de tres poboados aborígenes no termo municipal: Argana, Maneje, e un terceiro situado cerca do Lomo. O primeiro nome con que os indíxenas denominaron a Arrecife foi "Elguinaguayra", en referencia á zona costeira da actual cidade e os seus illotes.

Igrexa de San Ginés Obispo, Arrecife.

A súa localización, ao abrigo das correntes oceánicas grazas a un conxunto de formacións rochosas e illotes, permitiu crecer a Arrecife ata converterse no porto principal da illa. Tanto é así, que tradicionalmente Arrecife foi coñecido entre os insulares como "El Puerto", por antonomasia. Ademais do viño, que comeza a cultivarse na illa tras as erupciones volcánicas de Timanfaya (1730-1736), será a barrilla o produto de exportación que afianzará a Arrecife desde o punto de vista comercial e urbano, producíndose un importante desenvolvemento do porto nas últimas décadas do século XVIII e as primeiras do XIX. Ao ciclo da barrilla séguelle o da exportación da cochinilla, un insecto parasito da tunera, chumbera ou nopal, da que se extrae unha tinguidura avermellada moi empregado na por entón incipiente industria téxtil británica. Coincidindo co auxe da cochinilla, Arrecife consegue arrebatar á Vila de Teguise a capital da illa, en 1847, afianzándose como centro económico e político de Lanzarote. Case ao mesmo tempo, Arrecife vese beneficiada polo Decreto de Portos Francos de 1852, lei a través da cal concédese aos principais portos canarios a capacidade de comerciar nos mercados internacionais salvando boa parte dos impostos e aduanas vixentes no resto de España.

Á parte da actividade comercial, a maior fonte de ingresos económicos da cidade foi durante décadas a pesca, sendo Arrecife a base fundamental da frota que faenaba no banco pesqueiro Canario-Sahariano. Coa ocupación do Sáhara Occidental por parte de Marrocos en 1975, a pesca entra en decadencia, e con ela a industria conserveira e de salgaduras que se xerou ao redor dela. Desde entón Arrecife foise convertendo nunha cidade cunha economía baseada no sector servizos, como centro comercial e administrativo da illa de Lanzarote, que desde a década de 1970 afiánzase como importante destino turístico.

Nas últimas décadas Arrecife experimentou un gran desenvolvemento demográfico debido fundamentalmente á chegada de poboación inmigrante, procedente fundamentalmente da Península Ibérica e países como Colombia ou Marrocos.

Clima

Arrecife conta cun réxime climático subtropical en canto ás temperaturas e moi seco no referente ás precipitacións. A variación térmica entre o inverno e o verán é moi escasa. A temperatura media do mes máis frío, xaneiro, é de 17 °C, con temperaturas diúrnas superiores a 20 °C. A media do mes máis cálido, agosto, é de 24,4 °C, con temperaturas diúrnas próximas a 28 °C. As temperaturas non adoitan baixar dos 14 °C durante as noites de inverno. As choivas son moi escasas, cun total de 110 mm anuais. As precipitacións concéntranse principalmente entre os meses de novembro e marzo, sendo escasas ou nulas entre maio e setembro. Nunca nevou nin se rexistraron xeadas.

Os fenómenos ambientais que máis inflúen sobre o clima arrecifeño son a proximidade ao mar, que suaviza as temperaturas; o influxo do vento alisio, que sopra con forza durante boa parte do ano e modera os rexistros climáticos e a proximidade ao continente africano, que posibilita a presenza de episodios ocasionais de néboa seca ou po en suspensión procedente do deserto do Sáhara acompañado de temperaturas máis altas cando o vento sopra desde o continente.

Lugares de interese histórico

Charco de San Ginés, entrante de auga mariña que penetra na cidade de Arrecife.

Baía de Arrecife
Casa dos Arroyo
Castelo de San Gabriel
Salinas de Naos
Salinas de Bufona
Igrexa de San Ginés de Clermont

Cultura e festas

A cultura tradicional de Arrecife é de orixe mariñeira, debido á historia da cidade. A pesar do desenvolvemento e modernización dos últimos anos esta aínda mantense viva a través de agrupacións folclóricas como a Parranda Marinera de Los Buches, xogos tradicionais como os "jolateros" (barquillos construídos con bidóns de hoxalata) e regatas de vela latina.

As festas patronais celébranse o 25 de agosto en honra a San Xenxo (San Ginés). Tamén ten importancia o Entroido de Arrecife. Durante a celebración do Corpus Christi elabóranse polas rúa do centro da cidade alfombras de sal.

Transporte

Arrecife atópase nunha posición céntrica con respecto a boa parte das principais vías de comunicación terrestre de Lanzarote. A estrada LZ-2 comunica á capital co sur da illa, dirección Yaiza, e a LZ-20 co interior, cara ao municipio de Tinajo. Ambas contan con tramos de autovía. Mentres, a estrada LZ-1 conecta Arrecife co norte de Lanzarote.

O transporte público urbano por estrada lévase a cabo a través das catro liñas da empresa municipal de guaguas. Ademais, desde Arrecife, principalmente desde a súa estación, parten a maioría das rutas interurbanas de transporte público da illa.

O Aeroporto de Lanzarote atópase a 5 km de Arrecife, en Playa Honda, situada no municipio de San Bartolomé.

O Porto de Arrecife, coñecido como porto de Los Mármoles, conecta polo mar as illas de Tenerife, Gran Canaria e Fuerteventura. Ademais, existen rutas coa Península Ibérica que arriban ao porto de Cádiz. Trátase do principal punto de entrada de mercancías á illa, e nos últimos anos consolidouse como o segundo porto en tráfico de cruceristas das Canarias, só superado polo Porto de Santa Cruz de Tenerife.

Deporte

O equipo de fútbol representativo da cidade é a Unión Deportiva Lanzarote, que milita na Terceira División de España e xoga os seus partidos como local na Ciudad Deportiva Lanzarote.