Fuerteventura

illa do arquipélago das Canarias

Fuerteventura é unha illa do arquipélago canario, situada no océano Atlántico a 97 km da costa noroeste de África. O 26 de maio de 2009 é declarada na súa totalidade reserva da biosfera pola UNESCO.

Modelo:Xeografía políticaFuerteventura
Imaxe

Localización
Mapa
 28°24′N 14°00′O / 28.4, -14
EstadoEspaña
Comunidade autónomaIllas Canarias
ProvinciaLas Palmas Editar o valor en Wikidata
CapitalPuerto del Rosario Editar o valor en Wikidata
Poboación
Poboación120.021 (2021) Editar o valor en Wikidata (73,5 hab./km²)
Xeografía
Parte de
Superficie1.633 km² Editar o valor en Wikidata
Medición28 (ancho) × 98 (lonxitude) km
Bañado porOcéano Atlántico Editar o valor en Wikidata
Punto máis altoPico de la Zarza (813 m) Editar o valor en Wikidata
Organización política
• Presidente Editar o valor en WikidataMarcial Morales Martín (2015–) Editar o valor en Wikidata
Identificador descritivo
Fuso horario
Código NUTSES704 Editar o valor en Wikidata

Pertence á provincia das Palmas, unha das dúas que compón Canarias, comunidade autónoma de España. A capital da illa é Puerto del Rosario (Puerto Cabras ata 1956), onde se atopa o Cabido Insular, que é o goberno da illa.

O nome indíxena da illa, antes da súa conquista no século XV, era Erbani coas súas dúas comarcas Jandía e Majorata ou Maxorata, de onde deriva o xentilicio majorero (orixinalmente maxo ou majo). Fuerteventura é a illa máis extensa da súa provincia, e a segunda das Canarias tras Tenerife.

Descrición

editar
 
Dunas de Corralejo (La Oliva), Illa de Lobos e Lanzarote desde Corralejo.

"Esta inafortunada illa de Fuerteventura, onde entre a apracible calma do ceo e do mar escribimos este comentario á vida que pasa e á que queda, mide no máis longo, de punta norte a punta sur, cen quilómetros, e no máis ancho, vinte e cinco. No seu extremo suroeste forma unha península case deshabitada, por onde vagan, entre soidades espidas e nudeces solitarias da mísera terra, algúns pastores. A esta península coñécella polo nome de Jandía ou da Parede. A parede, ou mellor, muralla, que deu nome á península de Jandía, e da que aínda se conservan treitos, foi unha muralla construída polos guanches para separar os dous reinos nos que a illa Majorata, a dos majoreros, ou sexa Fuerteventura, estaba dividida, e para impedir as incursións dun noutro reino. E velaquí como este pedazo de África sahárica, lanzado no Atlántico, permitíase ter unha península e unha muralla como a de China, en canto ao sentido histórico."Miguel de Unamuno Parte do artigo "Comentario", publicado en Madrid na revista Novo Mundo (1894-1939), o 2 de maio de 1924, durante o seu exilio na illa..

 
Montaña de Tindaya á tardiña (La Oliva).

Con estas palabras describía Fuerteventura Miguel de Unamuno logo despois de chegar á illa, onde permaneceu desterrado durante uns meses en 1924.

Xeografía

editar

É a máis árida das illas e tamén a máis próxima á costa africana (97 km). Ten unha superficie de 1.659,74 quilómetros cadrados, sendo a segunda illa máis extensa do arquipélago. Ao noroeste, a só 6 km, áchase a pequena Illa de Lobos, parte de Fuerteventura, cunha superficie de 4,58 quilómetros cadrados.

É unha illa con extensas planicies froito do proceso erosivo ao ser ademais a illa con maior antigüidade do arquipélago canario, tendo experimentado numerosas erupciones volcánicas ao longo da historia. Da superficie de Fuerteventura, 47.695,1 ha están ocupadas por 13 espazos naturais protexidos. A illa conta con 3 parques naturais, 1 parque rural, 6 monumentos naturais, 2 paisaxes protexidas e 1 sitio de interese científico. Como as zonas cubertas de lava do Malpaís Grande e Chico, o lugar de interese científico localizado no Saladar de Jandía ou o monumento natural da Montaña de Tindaya, por exemplo.

Na zona central atópase o macizo de Betancuria cunha cota máxima de 762 m. no Pico da Atalaia. Ao sur atópase o istmo de La Pared e a península de Jandía, co Pico de la Zarza a 812,4 m de altitude , sendo este o pico máis elevado da illa.

 
Faro da Entallada, nas Playitas (Tuineje)

A lonxitude de costa de Fuerteventura é de 325,91 quilómetros, dos cales 77,08 son de praia, o que a sitúa en segundo lugar en canto a lonxitude, tras Tenerife, e a primeira en lonxitude de praias das illas, Tenerife segue a Fuerteventura en lonxitude de praias con 67,14 km. Ao redor das dúas terzas partes das praias son longas e de area branca ou negra, sendo o resto de coios ou mestura de coios e area. Pájara, ao sur, conta con 136,13 km de costa. No municipio atópanse as praias da Península de Jandía, as máis extensas das Canarias, que van desde Costa Calma, pasando por Esquinzo-Butihondo, Morro Jable e o Puertito de la Cruz, ata a Punta de Jandía, pola zona de Sotavento e desde a Punta de Jandía, pasando por Cofete ata La Pared, pola zona de Barlovento. Ao norte, con 90,56 km, La Oliva é o segundo municipio en lonxitude de costa da illa, onde destacan as dunas de Corralejo, El Cotillo e Majanicho. A costa está balizada por varios faros, entre os que destaca o Faro de La Entallada pola súa arquitectura e polas súas 196 metros de altitude sobre o nivel do mar, que o converten nun dos máis elevados das illas. O faro do Illote atópase a 249 metros sobre o nivel medio do mar.

 
Calixe sobre as Canarias.

O clima é suave e as temperaturas permanecen case constantes durante todo o ano (20,4 °C de temperatura media. As precipitacións son escasas, sendo unha das illas máis secas do Arquipélago Canario. Debido á súa baixa altitude a illa non retén as masas de aire húmido, como sucede noutras illas do arquipélago. Tamén a proximidade da zona de altas presións dos Azores determina o clima en Fuerteventura. Os ventos dominantes son do nordés ou do norte.

O clima no Macizo de Betancuria presenta diferenzas con respecto ao resto da illa. As formacións de nubes son máis frecuentes e a humidade máis destacable.

Un fenómeno común a todas as illas pero con maior incidencia nas orientais, debido á proximidade da costa africana, é a calixe, o po en suspensión xerado polas tormentas de area do Sáhara, que chega ás illas traído polo siroco.

Flora e fauna

editar
 
Saladar da Praia da Matogueira (Pájara).

Fuerteventura caracterízase pola escasa referencia visual de vexetación. A flora na illa non é abundante, a pesar de que existen gran cantidade de endemismos, debido ás peculiaridades do clima. Destacan como formacións máis frecuentes a matogueira e os liques. Tamén a aulaga, o verode, as tabaibas e os cardones. As palmeiras concéntranse nas canles dos barrancos e vales. No Pico da Zarza atópase un endemismo vexetal moi valioso, a Ononis christii de moi bela inflorescencia.

O saladar atópase nas zonas alagadas periodicamente pola marea, dando lugar a elementos halófilos. Aquí destacan El Salado, El Matomoro e a Uva de Mar. O seu ecosistema máis destacado son os saladares do Sitio de Interese Científico da Playa del Matorral, espazo protexido polo Goberno das Canarias desde 1994.

En canto á fauna, o máis destacable son as numerosas especies de aves, moitas delas migratorias. Así temos á hubara, unha subespecie endémica canaria de avetarda, a pardela, o voitre branco, o miñato, o lagarteiro, a píllara real, a píldora cincenta, a garzota, a corredeira, a bubela etc.

O voitre branco é a única especie de voitre que habita nas Canarias e está considerada como especie en extinción segundo o Catálogo de Especies Ameazadas das Canarias. Actualmente calcúlase que a súa poboación está arredor dos 150 individuos en Fuerteventura e unha parella en Lanzarote. Na actualidade hai en marcha un Proxecto Life da Unión Europea co obxectivo de conservar esta ave. Para iso preténdense eliminar no posible os perigos que a ameazan, que basicamente son as liñas de alta tensión, o envelenamento polo chumbo dos perdigóns utilizados para cazar e as molestias ocasionadas polo turismo. Tamén se pretende vixiar as áreas de nidificación para evitar mortes prematuras dos pitos e a creación de comedoiros controlados a fin de que non lles falte alimento. O custo total do proxecto ascende a 829.937,00 , dos cales, LIFE achegará 414.968,00 ata 2008

 
Anelado de pardelas en Puerto del Rosario durante a campaña de rescate o ano 2000

O caso da pardela tamén é especial. A pardela cincenta (Calonectris diomedea), que é unha das dúas subespecies de pardela máis comúns nas Canarias, é unha ave migratoria cun ciclo de vida non moi longo, que se reproduce unha vez por ano, pondo unicamente un ovo cada vez. Entre mediados de outubro e novembro, os pitos acostuman abandonar os niños, resultando moi vulnerables nese momento. Ademais, no seu primeiro voo ao mar, poden desorientarse pola contaminación de luz, podendo chocar con gran cantidade de obstáculos. Esta subespecie de pardela é unha ave protexida de interese científico, polo que anualmente se realiza unha campaña de rescate na que interveñen tanto as autoridades locais como a Garda Civil.

Doutra banda podemos atopar na illa, ademais dos animais domésticos, ourizos, lagartos, morcegos, tartarugas, coellos etc..

 
Praia de Jandia.

Historia

editar

No momento da conquista, a illa estaba dividida en dúas tribos aborixes, uns seguidores do rei Guize e outros de Ayoze. Os territorios destas tribos eran Maxorata (ao norte) e Jandía (ao sur), separados por unha muralla (da que aínda se conservan restos) no istmo de La Pared. O nome antigo da illa, Herbania, fai referencia a esta muralla.

A illa coñecíase desde moito antes que tivese lugar a conquísta castelá. Leváronse a cabo unha serie de expedicións por parte de mallorquinos, cataláns, portugueses, xenoveses etc. xa que as potencias disputábanse o dereito de conquista.

A conquista das illas comeza en 1402, comandada polos normandos Jean de Bethencourt e Gadifer de la Salle, e afrontada só por 63 mariñeiros dos 283 iniciais, despois de que tivesen lugar numerosas desercións. Tras chegar e asentarse en Lanzarote, a expedición leva a cabo as primeiras incursións na illa veciña. En 1404, Bethencourt e Gadifer, fundan Betancuria, cuxo val converteuse no primeiro asentamento da illa, converténdose posteriormente na capital, sede de diversos órganos gobernativos, relixiosos e administrativos. Gadifer, afrontando numerosas dificultades, tras a partida de Bethencourt para a península, a fin de buscar o recoñecemento e apoio do rei de Castela, tomou a iniciativa da conquista.

 
Igrexa de Betancuria.

Ao regreso de Bethencourt, prodúcese a ruptura dos socios e Gadifer abandonaba as illas. En poucos anos(1405), Fuerteventura quedou controlada tras un período de convivencia entre conquistadores e aborixes. O primeiro reconto de poboación a cifra nuns 1.200 habitantes. A partir de aí, a poboación vaise estendendo gradualmente. En 1476 o territorio pasa a ser o Señorío Territorial de Fuerteventura, dependente dos Reis Católicos.

A illa sufriu o acoso por parte de varias incursións piratas. En 1593 unha expedición berberisca invadiu a illa arrasando a capital. Para evitar este tipo de ataques construíronse varios castelos ao longo da costa, ao tempo que a poboación se afastaba desta. Por esas datas, chegan a Fuerteventura o primeiro Capitán Xeneral que se fai cargo da defensa da illa en nome da coroa e o nomeamento dos Sarxentos Maiores. A Parroquia Matriz, da que dependía toda a illa, atopábase en Betancuria.

O Rexemento de Milicias créase en 1708 e o seu coronel asume as competencias de Gobernador das Armas, cargo de carácter vitalicio e hereditario nas mans da familia Sánchez-Dumpiérrez, que vai adquirindo cada vez máis poder ao residir noutras illas a familia Arias de Saavedra, Señores de Fuerteventura. O marqués de Vallehermoso intenta que a poboación póñase a favor do poder da coroa fronte do señorío. Ese mesmo ano, a Parroquia Matriz crea as Axudas de Parroquias de La Oliva e Pájara, que poría en marcha en 1711. O 17 de decembro de 1790 créase a Axuda de Parroquia de Tuineje, que tras a nova división parroquial do 23 de xuño do ano 1792 a cargo do bispo Tavira, abarcaría ata parte da península de Jandía, cunha poboación duns 1.670 habitantes.

En 1739 estala a guerra entre o Reino de Gran Bretaña e España e a illa vese sometida de novo a constantes ataques corsarios, que capturaban botíns e navíos civís que logo eran vendidos na illa de Madeira. O 13 de outubro de 1740, desembarca un corsario inglés na zona do actual Gran Tarajal e saquea a zona camiño de Tuineje e a súa igrexa. O Tenente Coronel Sánchez Umpiérrez sae ao seu encontro con aldeáns recrutados para a ocasión, e os derrota na batalla do Cuchillete, matando a 33 dos 53 soldados desembarcados e capturando ao resto. Ao mes seguinte, o 24 de novembro, 55 corsarios desembarcaron na mesma zona e con idénticas intencións. Desta vez enfrontáronse cunha tropa máis numerosa e mellor preparada na Batalla de Llano Florido ou Batalla de Tamasite, na que os majoreros non fixeron prisioneiros. O armamento dos majoreros era practicamente de pedras, paus e camelos de escudo, na primeira batalla, e algo de armamento moderno, obtido desta, na segunda.

 
A casa dos Coroneis, aos pés da montaña de La Oliva.

Os Coroneis, da familia Cabrera-Bethencourt, trasladan a súa residencia de Betancuria para La Oliva, no ano 1742, nuns tempos nos que o poder do señorío xa non é tan importante, e aos poucos asumen o poder civil, nomeando ou destituíndo cargos do cabido establecido naquela época. O poder militar que estaba nas mans do Señor da illa tamén vai pasando gradualmente aos coroneis.

En 1812 as Cortes de Cádiz iniciaron unha serie de cambios entre os que se incluía a abolición do señorío, pasando a illa a integrar a provincia española das Canarias. Tamén se contemplaba a creación de novos municipios, establecéndose en Fuerteventura un por cada parroquia existente naquel momento. Así xurdiron Antigua, Betancuria, Casillas del Ángel, La Oliva, Pájara, Tetir e Tuineje, sendo Puerto de Cabras dependente de Tetir. Segundo varios autores, o casarío inicial de Puerto de Cabras, hoxe Puerto del Rosario, estableceuse no final do século XVIII.

Anos despois, o 30 de decembro de 1834, mediante Orde Gobernativa, créase o municipio de Puerto Cabras, independente de Tetir, comezando a funcionar como tal o 1 de febreiro de 1835 con Lázaro Rugama Neves como primeiro alcalde. O cargo hereditario dos coroneis pasa ese ano á familia Lara-Cabrera, que o mantería ata 1870. Durante a época dos Coroneis, La Oliva pasa a ser, na práctica, a capital da illa, aínda que o poder civil e a capitalidade real, seguía estando en Betancuria. Fonte: Concello de La Oliva. Tamén durante ese ano, delimitouse o termo municipal, entregándose oficialmente o 13 de febreiro de 1836. Dez anos despois, o 12 de agosto de 1846 os municipios de Casillas del Ángel, Puerto de Cabras e Tetir, ratificaron o deslinde.

Aos poucos vanse instalando en Puerto Cabras, as distintas institucións da administración e o goberno, converténdoo en capital en 1860, substituíndo a Betancuria, capital da illa ata entón.

 
Terminal do Aeroporto dos Estancos

En 1940 iniciáronse as obras dun aeródromo militar en Tefía, que se abriría ao tráfico comercial no ano 1959. A distancia da capital e o aumento dos voos comerciais, fixeron que as autoridades buscasen localización para un novo aeroporto. En 1952 pecháronse as instalacións de Tefía e comezaron a usarse as dos Estancos, a 5 quilómetros da capital.

O 19 de febreiro de 1954 o Consello de ministros aproba a Carta Económica Municipal dos concellos de Fuerteventura, permitindo o saneamento das economías municipais. Nesta época, comeza a exporse a necesidade de mudar de nome a Puerto Cabras, cambio que se aproba no Consello de ministros o 16 de marzo de 1956, pasando a chamarse Puerto del Rosario, nome que mantén actualmente.

Durante os anos 60, moitos majoreros emigran a outras illas e ao Sáhara e a capital vai crecendo aos poucos debido á chegada de xente procedente das poboacións do interior. A nova localización elixida para o aeroporto insular foi finalmente en "El Matorral", que sería inaugurado en 1964. Un Fokker 27 facendo o traxecto de Las Palmas de Gran Canaria (LPA) a Fuerteventura (FOI) e con destino a Lanzarote (ACE) foi o primeiro avión que tomou terra nas novas instalacións aeroportuarias da illa.

Os voos internacionais desde Fuerteventura comezaron en 1973, voos que irían incrementándose ano a ano.

Tras a morte de Franco e coa descolonización do Sáhara, en 1976, o Terzo Don Juan de Austria 3º da Lexión, ao mando do Coronel Pallás, chega a Puerto del Rosario, permanecendo na illa ata 1995. Sendo ben recibida ao principio, aínda que non por todos os seus habitantes, a chegada da Lexión trouxo, por unha banda, a dinamización da economía, tanto da capital como da illa no seu conxunto, e por outra, os problemas e conflitos propios dun repentino crecemento da poboación.

En 1992 fíxose necesaria unha total remodelación das instalacións aeroportuarias. Arredor de 1994 comezaron as obras de ampliación, que incluían unha nova terminal de pasaxeiros, a ampliación da plataforma de aeronaves, unha central eléctrica e a nova estrada de acceso.

2001 foi un ano no que a antiga terminal do Aeroporto de Fuerteventura, hoxe derrubada, fíxose tristemente famosa por converterse nun centro para inmigrantes. O estado das instalacións, os medios para vixialas, a masificación, a incomunicación co exterior e as condicións de insalubridade en que se atopaban as persoas alí confinadas e os seus vixilantes, provocaron as protestas de diversos colectivos. Human Rights Watch chegou a dicir que as nefastas condicións de detención adquiriran proporcións de urxencia.

Demografía

editar
 
Edificio da Universidade Popular, onde se atopa o centro asociado da UNED (Puerto del Rosario).

A illa ten unha poboación de 89.680 habitantes. Ao longo da historia Fuerteventura sufrira unha perda de poboación debido á situación económica e ao clima, que a converte nunha illa árida. Con todo, o desenvolvemento turístico nos 80 provoca que as cifras demográficas aumenten ano tras ano desde entón, chegando a duplicarse en pouco máis dunha década.

En 2005, con 86.642 habitantes, o censo de Fuerteventura presentaba as seguintes cifras:

  • Nacidos na propia illa: 30.364
  • Nacidos noutra illa canaria: 13.175
  • Nacidos no resto de España: 20.938
  • Nacidos noutro país: 22.165

Comparando os datos cos do padrón de 2001, obsérvase que mentres a poboación nacida na illa permanece estable, tendo aumentado en apenas 3000 persoas, a poboación procedente do exterior aumentou en 22.910 habitantes, sendo os que maior impulso deron ao crecemento demográfico da illa nestes últimos anos.

Na illa hai 116 centros de ensino non universitario. Unicamente dous dos centros son privados para un total de 14.337 alumnos. Puerto del Rosario ten 6.468 alumnos de Ensinos de Réxime Xeral. Tuineje é o segundo municipio en número de alumnos con 2.647. Destes centros 45 son de ensino primario, dez da ESO, seis de Bacharelato e catro de Formación Profesional. A maior parte dos centros atópanse en Puerto del Rosario. Pola contra, Betancuria só conta con tres centros de Ensino Infantil e outros tres de Primaria.[1]

Ademais, Fuerteventura conta, entre os seus recursos educativos, cun centro asociado da UNED, no que se poden cursar estudos de Ciencias Económicas, Ciencias Empresariais, Dereito, Historia ou Turismo entre outros.

Organización político-administrativa

editar
 
Edificio da Dirección Insular (Puerto del Rosario).

Fuerteventura, como parte da Comunidade Autónoma das Canarias, depende en función das distintas competencias, do Goberno de España, do Goberno das Canarias e do Cabido Insular de Fuerteventura.

Dirección Insular de Puerto del Rosario

editar

A cargo de Rita Carmen Díaz Hernández, esta institución é a encargada de representar ao Goberno de España na illa e de xestionar todas aquelas competencias que non sexan transferidas ao Goberno das Canarias. A sede da Dirección Insular atópase no centro de Puerto del Rosario, capital da illa, fronte á igrexa.

 
Edificio do Cabido de Fuerteventura (Puerto del Rosario).

Cabido Insular de Fuerteventura

editar
Artigo principal: Cabido de Fuerteventura.

Os cabidos, formados a partir da Lei de Cabidos de 1912, son as formas gobernativas e administrativas propias das Illas Canarias e cumpren dúas funcións principalmente. Por unha banda, prestan servizos e exercen competencias propias da Comunidade Autónoma e por outra, son a entidade local que goberna a illa. Nas eleccións de 2003 saíu elixido como presidente Mario Cabrera González, de Coalición Canaria, agrupación que obtivo o 31,02% dos votos, seguida do PSOE cun 27,53%, formación á que pertence o vicepresidente Domingo Fuentes Curbelo. Coalición Canaria ten no cabido 7 conselleiros, PSOE 6, PP 6 e Independentes de Fuerteventura 2. O censo era de 48.031 votantes e a participación alcanzou o 63,82%.

A sede do cabido está situada xunto á igrexa de Puerto del Rosario e a Dirección Insular do Goberno.

 
Concello de Puerto del Rosario.

Municipios

editar

A illa divídese en seis municipios cos seus respectivos concellos, integrados na FECAM, rexidos pola lexislación básica de réxime local e os seus respectivos regulamentos orgánicos. Os municipios, formados por varias poboacións, son os seguintes:

Estes municipios están á súa vez organizados en dúas mancomunidades: a Mancomunidade de Municipios do Centro-Norte de Fuerteventura sendo membros dela os municipios de La Oliva e Puerto del Rosario; e a Mancomunidade de Municipios do Centro-Sur de Fuerteventura integrada polos municipios de Antigua, Betancuria, Pájara e Tuineje.

Economía

editar
 
Instalacións turísticas en Caleta de Fustes (Antigua).

Tras a conquista, a economía majorera viraba principalmente ao redor da orchilla, o cereal e o gando. O cultivo da barrilla chegou en 1780 e xunto coa orchilla, converteuse en motor da economía da illa. A demanda destes produtos propiciou o crecemento de Porto Cabras e o desenvolvemento do seu porto, que foi gañando importancia na entrada e saída destas e outras mercadorías. No final do século XIX, o prezo da cochinilla devaluouse provocando unha crise económica. Co paso do tempo, estas actividades foron perdendo peso na economía insular para dar paso ao turismo, base da economía practicamente de toda Canarias.

A actividade principal da illa actualmente localízase no turismo. Nos últimos anos Fuerteventura dotouse de grandes complexos hostaleiros e zonas turísticas que deron un impulso notable ao sector servizos.

Na illa había a 31 de decembro de 2005 un total de 117 establecementos hostaleiros e 58 extrahoteleros que sumaban un total de 46.812 prazas, cun índice de ocupación do 71,6%. Unha das consecuencias do aumento de poboación e da oferta turística, foi o consecuente incremento dos establecementos hostaleiros, existindo 862 bares, 135 cafeterías e 482 restaurantes censados nesa mesma data. En 2001 o número de prazas hostaleiras e extrahoteleras era de 35.025. A maior parte dos turistas que chegan á illa, fano a través do aeroporto e na súa maioría, son estranxeiros, principalmente alemáns e británicos.Dos 2 412 194 de pasaxeiros que chegaron á illa en 2005, 1 317 765 son estranxeiros, cifra máis ou menos estable desde 2001. Con todo, o número de viaxeiros chegados da península no mesmo período duplicouse pasando dos 103.146 en 2001 aos 220.620 en 2005. Este crecemento levou aparellado á súa vez o do consumo de cemento debido ao auxe da construción, chegándose a utilizar na illa 280.077,8 Tms. de cemento.

 
Mostra de gando caprino en Feaga 2002 (Antigua).

No que ao sector enerxético se refire, Fuerteventura produciu en 2005 615.803 Mwh de enerxía eléctrica, dos que 22.509 proceden do vento, o que a coloca en terceiro lugar nas Canarias na produción deste tipo de enerxía, por detrás de Gran Canaria e Tenerife.

Outros sectores económicos que poden citarse, aínda que cun desenvolvemento escaso, son a pesca, a gandería (cabras) e a agricultura (cereais e hortalizas). A fin de dinamizar estes sectores, celébrase periodicamente desde 1986 na Granxa Experimental de Pozo Negro a Feira de Agricultura, Gandería e Pesca (FEAGA). Nesta feira, ademais das mostras de maquinaria e gando e produtos agrícolas de toda Canarias, celébranse distintos actos e concursos entre os que caben destacar o Concurso Nacional de Queixos Elaborados con Leite de Cabra, as carreiras de cabalos ou as exhibicións de deportes tradicionais.

Transportes

editar

Aeroporto

editar
Artigo principal: Aeroporto de Fuerteventura.

Principal punto de acceso á illa. As súas instalacións están capacitadas, segundo Aena, para dar servizo a cinco millóns de pasaxeiros por ano (entre chegadas e saídas). Atópase situado en El Matorral, a cinco quilómetros de Puerto del Rosario. Está conectado cos distintos municipios mediante varias liñas de guaguas, nome polo que se coñecen nas Canarias os autobuses.

Á marxe do aeroporto de Aena, existen iniciativas que estudan a posibilidade da construción dun aeroporto privado no sur da illa.

 
Espigón do porto de Puerto del Rosario.

Portos

editar

As comunicacións marítimas realízanse desde tres portos, Puerto del Rosario, Corralejo e Morro Jable.

A actividade principal de Puerto del Rosario é o tráfico de mercancías aínda que as súas instalacións permiten a atracada de cruceiros turísticos. Actualmente estase ampliando e construíndo un porto deportivo.

O tráfico de pasaxeiros canalízase principalmente a través de Corralejo e Morro Jable. O porto de Corralejo une a illa con Lanzarote e Morro Jable, con Gran Canaria e Tenerife.

Estradas

editar

Ademais das estradas e pistas que unen as distintas poboacións polo interior da illa, existen dúas vías principais, que bordeando a costa, unen Puerto del Rosario con Corralejo, ao norte, e con Jandía, ao sur. O crecemento da illa volveu estas vías saturadas e cun alto índice de sinistralidade. Por iso, estanse realizando melloras en distintos tramos desta estrada que, no futuro, preténdese converter no eixo norte-sur que unha Morro Jable con Corralejo.

En Puerto del Rosario estase finalizando a construción dunha estación de autobuses, que contará con espazo para 15 vehículos normais e dous articulados de grandes dimensións. A estación dará servizo tanto aos autobuses municipais como ás liñas que unen as distintas poboacións da illa.

Arte e cultura

editar

En Fuerteventura celébranse gran cantidade de eventos e festas tradicionais. Ademais, na illa pódese atopar unha gran variedade de instalacións para o gozo das artes escénicas, plásticas ou para profundar na historia e cultura majorera.

Festas tradicionais

editar
 
Candidatas á raíña das Festas do Rosario no ano 2000, en Puerto del Rosario.

Como en toda Canarias, unhas das festas con máis tradición que se celebran na illa son os entroidos, celebrados en datas variables entre febreiro e marzo en todos os seus municipios. Nestas festas, dedicadas a un tema cada ano, destacan entre outras cousas os desfiles, as galas de elección da raíña do entroido e as charangas.

Ademais, cada municipio conta con festas propias nos distintos lugares e casaríos, con diversas tradicións e actividades.

  • De entre todas as festas patronais que se celebran no municipio de Antigua, a máis importante é a celebrada o 8 de setembro, A nosa Señora de Antigua. Ademais de concertos, lumes e outras actividades, o día da Virxe celébrase unha misa ás 13:00 que é seguida por un viño da concordia, para terminar cunha procesión da Virxe ao redor da igrexa pola tarde.
  • No municipio de Betancuria celébranse todos os anos as festas en honra á Virxe da Pena, patroa da illa, cuxa expresión máis representativa é a romaría na que participan xentes de todos os recunchos da illa.
  • As festas máis importantes en La Oliva son as celebradas en febreiro en honra á Virxe da Candeloria. Tamén destacan neste municipio as Festas do Carme, en Corralejo, coa súa correspondente romaría e as Festas en Honra á nosa Señora das Dores e a San Miguel Arcanxo celebradas en La Caldereta no final de setembro e principios de outubro, entre outras.
  • Entre as festas de maior importancia do municipio de Puerto del Rosario están as Festas en Honra á nosa Señora do Rosario, celebradas en torno ao 7 de outubro. Durante os días que duran as festas pódese asistir a varios concertos e verbenas, visitar o recinto feiral ou participar na romaría, entre outras actividades.
  • En Tuineje tamén se celebran gran cantidade de festas patronais, con romarías e Ranchos de Ánimas entre outras tradicións, pero destacan as Festas xuradas en honra a San Miguel Arcanxo, celebradas en torno ao 29 de setembro e o 13 de outubro. Estas festas teñen orixe no xuramento feito ao santo tras a vitoria na Batalla de Tamasite en 1740. Ademais das celebracións relixiosas, celébranse representacións dos desembarcos ingleses en Gran Tarajal e das batallas, nos lugares en que ocorreron.

Véxase tamén

editar

Ligazóns externas

editar