Null
Bandeira da Bretaña Benvido ao Portal da Bretaña!
Donemat deoc'h er Porched Breizh!
Bienvenue sur le Portail de la Bretagne!

Portal da Bretaña


A Bretaña (en bretónBreizh[bʁɛjs] ou [bʁɛχ] (AFI); en galóBertaèyn[bəʁ.taɛɲ] (AFI); en francésBretagne[bʁə.taɲ] (AFI)fr-Bretagne.ogg escoitar), é unha rexión xeográfica e cultural que se atopa nunha península no extremo noroeste de Francia. Nos tempos do Imperio Romano a rexión era coñecida co nome de Armórica, aínda que posteriormente chegou a ser un reino independente e tamén un ducado, antes de pasar a ser unha provincia do Reino de Francia en 1532, gobernada como se fose unha nación separada dentro da coroa. A península limita co canal da Mancha ao norte, o mar Céltico e o océano Atlántico ao oeste, e o golfo de Biscaia ao sur. Ten unha superficie de 34 023 km².

A provincia histórica da Bretaña está hoxe en día dividida en cinco departamentos: Finistère, Côtes-d'Armor, Ille e Vilaine, Loira Atlántico e Morbihan. Dende a reorganización de 1956, a actual rexión administrativa da Bretaña só abrangue catro dos cinco departamentos bretóns, mentres que o departamento do Loira Atlántico pertence á rexión dos Países do Loira. A súa reunificación administrativa é obxecto de debate.

Segundo o censo de 2010, a poboación da Bretaña era de 4 475 295 persoas, das que o 71% viven na rexión da Bretaña e o 29% no departamento do Loira Atlántico. No ano 2012, as áreas metropolitanas máis grandes eran a de Nantes (897 713 habitantes), Rennes (690 467 habitantes) e Brest (314 844 habitantes). A Bretaña é a nación tradicional do pobo bretón e está recoñecida pola Celtic League como membro das Nacións celtas. Existen movementos nacionalistas que reclaman máis autonomía e a reunificación dos departamentos bretóns.

Artigo destacado

editar

A lingua bretoa (en bretón: Brezhoneg) é unha lingua celta insular de tipo britónico, estreitamente emparentada co córnico. Provén da lingua falada pola comunidade britona que habitou entre Gran Bretaña e Armórica, e que chegou incluso a Galicia.

O bretón fálase principalmente na parte occidental de Bretaña, malia que hai pequenos grupos de falantes na parte oriental, onde tamén se fala galó. O bretón divídese en catro dialectos, coñecidos en bretón como: leoneg (leonés), no nordeste, tregerieg (tregorés), no norte, gwenedeg (vannetés), no sur e kerneveg (cornuallés), no sueste. Este último non debe ser confundido coa lingua propia de Cornualles (kernewek). Tamén existiu un quinto dialecto, hoxe desaparecido, chamado guérandais, falado até comezos do século XX nas rexións de Guérande e Batz-sur-Mer. As fronteiras entre estes dialectos, por outra banda, non están claras, e a división pódese facer entre o dialecto vannetés e o resto, que forman un continuo dialectal.

A lingua foi falada polas clases altas até o século XII. Porén, comezou a decaer e acabou sendo só a lingua das clases baixas da Bretaña occidental, cando a nobreza e a burguesía adoptaron o francés. Hoxe, a pesar do centralismo político de Francia e da importante influencia dos medios de comunicación, o bretón é falado como lingua cotiá por arredor de 200.000 persoas. Isto é, porén, moito menos dos 1,3 millóns de falantes que tiña en 1930.

Lugar de interese

editar

O golfo de Morbihan (en bretón: Mor Bihan Gwened, que significa "pequeno mar") é un pequeno mar interior, situado ao sur do departamento de Morbihan, na Bretaña. Ten 20 km de longo e 15 km de ancho. Ábrese polo sur ao océano Atlántico por unha estreita pasaxe entre as vilas de Locmariaquer e Port-Navalo, porto da vila de Arzon. No seu interior cóntanse 43 illas, aínda que a maioría son de superficie moi reducida e non están habitadas, e outras son propiedades privadas. As illas maiores son Izenah e An Arzh, e cada unha forma un concello.

Tradicionalmente, a actividade económica dos habitantes tanto das illas como das ribeiras do golfo sempre estivo moi estreitamente ligada ao mar: a pesca, a colleita de moluscos e as salinas. Case todas as salinas foron transformadas no século XX en granxas para a cría de ostras, aínda que algunhas están sendo recuperadas para a produción artesanal de sal. Máis recentemente, a maior actividade económica do golfo xira en torno ao turismo.

O golfo de Morbiban constitúe unha gran reserva ornitolóxica, con todo tipo de aves tanto de estancia permanentes como en escala migratoria ou en período de cría. Desde 2008 é Reserva Nacional de Caza e de Fauna Silvestre.

Artigos bos e de calidade

editar Artigos de calidade (0):

Artigos bos (1): Tri martolod


Imaxe destacada
...Arquivo
Biografía destacada

editar

Ana da Bretaña, nada en Nantes (Ducado da Bretaña) o 25 de xaneiro de 1477 e finada en Blois o 9 de xaneiro de 1514, foi unha nobre francesa, duquesa da Bretaña e dúas veces raíña de Francia. Filla maior do duque Francisco II (1435-1488) e da segunda muller deste, Marguerite de Foix (1449-1486), princesa de Navarra, a súa primeira infancia transcorreu entre as cidades de Nantes, Vannes e Clisson. Aos once anos, ao morrer o seu pai sen descendencia masculina converteuse en duquesa da Bretaña.

O 6 de decembro de 1491 casou con Carlos VIII de Francia e o 8 de febreiro de 1492 foi coroada raíña de Francia na basílica de Saint-Denis. Ao morrer Carlos VIII, en 1498, volveu á Bretaña á cabeza do ducado da Bretaña. Antes de casar con Lois XII (1462-1515), novo rei de Francia, conseguiu a redacción dun contrato que redefinía as relacións entre a Bretaña e Francia: mentres vivise seguiría a ser duquesa da Bretaña, e cando morrese o seu sucesor sería o seu segundo fillo varón. Foi soterrada en Saint-Denis, pero o seu corazón foi depositado na igrexa das Carmelitas en Nantes.

Sabías que...?
...Arquivo
Wikimedia Commons
Wikimedia Commons

Commons

Wiktionary
Wiktionary

no Galizionario}