Zipa

Zipa era o título de nobreza dado polos muiscas ó gobernante supremo do Zipazgo, unha das divisións administrativas máis importantes da Confederación muisca. Adóitase empregar a expresión "Zipa de Bacatá", xa que a sede do goberno do Zipazgo atopábase en Funza, capital do Zybyn de Bacatá, que abranguía gran parte do territorio da actual cidade de Bogotá, capital de Colombia.

Escultura muisca dun Zipa sen identificar (Museo do Ouro de Bogotá).

Mapa do territorio muisca á chegada dos españois (século XVI). Os dominios do Zipa en verde.

O Zipa era considerado descendente da deusa Chie (a Lúa), da mesma forma que o Zaque era considerado descendente de Sué (o Sol). O Zipa tiña autoridade absoluta sobre o goberno do Zipazgo. Ó seu cargo estaba a dirección administrativa, o mando do exército, a creación, reforma e aplicación das leis, e boa parte dos asuntos relixiosos. É así como, por exemplo, os chyquy (sacerdotes muiscas) debían ser investidos pola autoridade do Zipa. A única persoa que podía exercer autoridade sobre o Zipa era o Chyquy-Zibyntyba de Iraca, a quen se consideraba sucesor do Venerable Bochica, mentres que o único poder en igualdade de condicións fronte ó do Zipa era o do Zaque, que nun comezo fora meirande.

Lista dos Zipas

Gobernantes muisca de Bacatá (zipas)
Imaxe	Nome	Comezo	Remate	Detalles
	Meicuchuca	1450	1470
	Saguamanchica	1470	1490	Morreu na batalla de Chocontá
	Nemequene	1490	1514	Introduciu o Código de Nemequene
	Tisquesusa	1514	1537	Gobernaba cando os españois chegaron a Colombia
	Zaquesazipa	1537	1539	Derradeiro gobernante muisca do sur

O último herdeiro lexítimo ó trono do que se ten coñecemento foi Chiayzaque, Tybarague de Chía.