Usuario:Elisardojm/Sofia Yablonska

Elisardojm/Sofia Yablonska

Sofía Yablonska-Uden (en ucraíno: Софія Яблонська-Уден, en francés: Sophie Yablonska-Oudin) nada en Tarasivka (Ucraína) o 15 maio de 1907 e finada en Noirmoutier (Francia) o 4 de febreiro de 1971, foi unha escritora de viaxes, fotógrafa, e arquitecta ucraíno-francesa.[1][2] Naceu na Galiza dos Habsburgo, pero viviu de forma itinerante; primeiro residiu en Galiza (Europa Central), logo en Rusia durante a Primeira guerra mundial e a Guerra civil rusa, e a finais da década de 1920 emigrou a París. En París, Yablonska converteuse en xornalista e empezou viaxar polo mundo; máis tarde utilizou estas experiencias para escribir tres libros. Yablonska retirouse a Noirmoutier en 1950 co seu marido e tres nenos e converteuse en arquitecta.

Traxectoria editar

Primeiros anos editar

Sofía Yablonska naceu o 15 de maio de 1907 en Germaniv (agora Tarasivka), no Reino de Galiza e Lodomeria, preto de Lemburg (agora Lviv).[3] O seu pai era Ivan Yablonski, un ruso, sacerdote católico grego ucraíno, e doutor, e a súa nai era tamén era dunha familia sacerdotal.[4]

Durante a Gran Retirada, a retirada do Exército Imperial ruso de Galicia en 1915, Ivan levou a familia a Taganrog, en Rusia do sur.[4] En 1921, os Yablonskas regresaron a Galicia, residindo primeiro en Kozyova e logo en Yalinkova.[3] As necesidades económicas requiriron a división da familia en Yalinkova. Sofía e o seu irmán, Yaroslav, inicialmente foron vivir con parentes en Yazlovets, preto de Buchach pero logo mudáronse a Ternopil. Alí, Sofía asistiu ó ximnasio e aprendeu costura, contabilidade e actuación. En 1927, emigrou a París, ós 20 anos, para asistir á escola de cine e converterse en actriz.[5] Yablonska atopou o seu primeiro traballo como limpadora de ventás pero finalmente atopou un pequeno papel nunha película de Pathé. Tamén traballou como modelo.[6]

Carreira de xornalista e viaxes editar

Mentres viviu en París, Yablonska fixo amigos na escena artística parisiense. Entre eles atopábase Stepan Levynsky, orientalista e compañeiro migrante ucraíno.[5][3] Levynsky convenceu a Yablonska de converterse en reporteiro fotográfico e viaxar o mundo.[7] A súa carreira levaríaa a Marrocos, China, Sri Lanka, Laos, Camboxa, Xava, Balí, Tahití, Australia, os Estados Unidos, e Canadá.[8] Durante a década de 1930, publicou historias sobre as súas viaxes en revistas galegas como O destino das mulleres (ucraíno: Жіноча доля) e Casa Nova  (: ).[9] O traballo e as viaxes de Yablonska convertérona unha das primeiras mulleres cineastas de documentais. Un tema recurrente do seu traballo foron os efectos negativos do colonialismo europeo na cultura local e as súas propias dificultades cos europeos Occidentais.[10]

A editorial ucraína Pyramid volveu publicar os tres diarios de viaxe de Jablonska en 2015.[4]

Marrocos editar

A comezos de 1929, Yablonska viaxou a Marrocos e pasou tres meses no país.[5] Máis tarde utilizou as súas experimenta alí para escribir Encanto de Marrocos (Char Marokko; ucraíno: Чар Марокко), publicado pola Sociedade Científica Shevchenko en 1932.[6][9] O libro é unha colección dos encontros de Yablonska coa cultura tradicional marroquí, estruturado como un diario e ilustrado con 12 fotografías. Foi traducido ó francés en 1973 por Marta Kalytovska.[3]

Unha edición alemá de Encanto de Marrocos foi publicada en 2020.

China editar

Yablonska regresou a Francia desde Marrocos no mesmo ano da súa partida. Atopou traballo facendo documentais con Societe Indochine Filma et Cinema e inspirouse en Levynsky, e decidiu viaxar a China.[5] Alí, mentres filmaba unha película, coñeceu a Jean Oudin, un embaixador francés, co que casou en 1933. A parella tivo tres fillos en China e a Indochina francesa, e residiron en ambos países até 1946. Yablonska utilizou un negocio falso como fachada para gravar o tráfico diario da rúa en China, e presentou ós transeúntes a cultura ucraína.[4] Como en Encanto de Marrocos, Yablonska escribiu outro libro, Dende a terra do Arroz e o opio (Z kraïny ryzhu ta opiiu; З країни рижу та опію), publicado en 1936.[9] Foi seguido en 1939 por Horizontes Afastados (Daleki obriï; Далекі обрії).

Regreso a Francia editar

Yablonska e a súa familia regresaron a París en 1946. Mudáronse en 1950 á illa de Noirmoutier, onde traballou como arquitecta, e onde Jean morreu en 1955.[4][3]

Yablonska morreu nun accidente de coche o 4 de febreiro de 1971 mentres se dirixía a París co manuscrito do seu traballo final, Dous Pesos, Dúas Medidas (Dvi vahy—dvi miry; Дві ваги — дві міри). Sofía e Jean foron enterrados un ó lado do outro en Vernouillet, Yvelines, pero foron trasladados a Noirmoutier en 1973.

Lista de traballos editar

Libros editar

Libros de viaxes editar

  • Le Charm of Morocco (Char Marokko; ucraíno: Чар Марокко; The Charm of Morocco; Der Charme von Marokko. Travelogue):
  • Au pays du riz et de l'opium (Z kraïny ryzhu ta opiiu; З країни рижу та опію; From the Land of Rice and Opium):
  • Two Weights, Two Measures (Dvi vahy—dvi miry; Дві ваги — дві міри; Deux poids - deux mesures: contes et essais):
    • France: Paris 1972 (in Ukrainian) OCLC 8970309;
    • France: Paris 1972 (in French);
  • L’année ensorcelée: Nouvelle:
    • Fance: Paris [La Guérinière] [M. Kalytovska] 1972 Paris Impr. P.I.U.F. (in French);
  • Les horizons lointains (Daleki obriï: podoroz︠h︡ni narysy; Daleki gorryzonty; Distant Horizons):
  • Mon enfance en Ukraine: Souvenirs sur mon père (Kniga pro bat:':ka z mogo ditinstva; Book about [My] Father: From My Childhood):
  • Листи з Парижа. Листи з Китаю: Подорожні нариси, новели, оповідання, есеї, інтерв’ю (Lysty z Paryza. Lysty z Kytaju. Podorozni narysy, nowely, opowidannia, іnterwju)
  • Чар Марока. З країни рижу та опію. Далекі обрії (3 in 1 volume)

Fotografía editar

Notas editar