Tunicados / Urocordados
(Tunicata vel Urochordata)

Rango fósil: cámbrico inferior - actualidade

A ascidia Halocynthia sp.
Clasificación científica
Superreino: Eukaryota
Reino: Animalia
Superfilo: Deuterostomia
Filo: Chordata
Subfilo: Tunicata
Giribet et al., 2000

(= Urochordata)
Lamarck, 1816)

Clases

Os tunicados (Tunicata) ou urocordados (Urochordata) son un subfilo de animais encadrado dentro do filo dos cordados (Chordata), o mesmo do que forman parte os vertebrados (Vertebrta), á súa vez situados no clado (rama evolutiva) dos deuteróstomos.

Comprende case 2 800 especies,[1] todas elas mariñas, e con distinto tipo de mobilidade: hainas bentónicas, plantónicas, e solitarias ou coloniais.

Características editar

  • Reciben o nome de tunicados porque a parede do corpo segrega unha túnica constituída por unha substancia celulósica chamada tunicina.
  • As larvas presentan a notocorda na rexión caudal.
  • O corpo está dividido en tórax e abdome (ás veces prolongado nun postabdome); no tórax localízase a función respiratoria consistente nunha cámara branquial ou farinxe.
  • O sistema dixestivo nace nunha boca que comunica coa farinxe que dispón dun número variábel de fendeduras branquiais onde se aloxa o endóstilo, constituído por un suco provisto de células ciliadas que segregan unha substancia mucilaxinosa.
Os nutrientes, aglutinados pola mucilaxe, son conducidos polo movemento duns flaxelos ao verdadeiro aparello dixestivo.

Ciclo vital editar

Os urocordados son hermafroditas. A fecundación é habitualmente externa. Os gametos expúlsanse polo sifón exhalante. Ao completarse a fecundación fórmase un cigoto, que se converte nunha larva parecida a un cágado en canto á morfoloxía.

As larvas, que son nadadoras, están dotadas de cola con notocorda, de aí o nome de urocordados (das fomas latinas uro-, do grego ουρά ourá, "cola", e -chordata, do grego χορδή chordé, "corda"). Estas larvas nadadoras son de vida peláxica até que o alcanzar un determinado desenvolvemento e en resposta a un fototropismo negativo, descenden ao fondo.

Entón, a raíz dunha metamorfose retrógada, a cola desaparece por dixestión, perden a notocorda e sofren unha inversión de 180º que fai abrirse o sifón, reorganizarse a posición das gónadas e adoptar a vida adulta de forma bentónica no fondo do mar.

Algunhas especies son vivíparas (os embrións desenvólvense nunha cámara interna).

Biotipos editar

Hai tres biotipos ou formas biolóxicas que coinciden coas tres clases en que se adoitaban clasificar antigamente (todas, menos as dos sorberáceos (Soberacea):

  • As ascidias, da clase dos ascidiáceos (Ascidiacea), son formas bentónicas (é dicir, que crecen sobre o fondo) solitarias ou coloniais, cunha cutícula feita de polisacáridos, un feito excepcional entre os animais. Expulsan auga polo sifón cando son irritadas. É sorprendente a concentración de vanadio e niobio no seu sangue.
  • As salpas, da clase dos taliáceos (Taliacea), son planctónicas (viven en suspensión), solitarias ou coloniais, neste último caso con moitos individuos crecendo aliñados sobre un eice común.
  • As apendicularias, da clase das apendicularias (Appendicularia), son formas peláxicas (de augas libres) solitarias, nadadoras, que conservan na idade adulta a simetría e polaridade típicas dos cordados.

Usos culinarios editar

Algúns tipos de urocordados son consumidos como alimento. Exemplo diso é o piure (Pyura chilensis), das costas de Chile; Microcosmus sabatieri do mar Mediterráneo; Halocynthia roretzi das costas de Corea e o Xapón, ou Styela clava de Corea.

Clasificación editar

Taxononomía actualizada [2]

 
Clavelina moluccensis, un belo tunicado azul.
 
Colonia de tunicados da especie Botrylloides violaceus, cos tentáculos orais e os sifóns orais abertos visíbeis.
 
Pyura spinifera.

Filo Tunicata

Notas editar

Véxase tamén editar

Bibliografía editar

  • Brusca, Richard C. & Gary J. Brusca (2003): Invertebrates. 2ª ed. Sinauer Associates. ISBN 978-0-87893-097-5.
  • Zeng, L. & Swalla, B. J. (2005): "Molecular phylogeny of the protochordates: chordate evolution" Canadian Journal of Zoology 83:24-33.

Outros artigos editar

Ligazóns externas editar