Tolosaldea
Tolosaldea é unha comarca do leste de Guipúscoa, en Euskadi. Engloba os concellos situados nos arredores da principal localidade da zona, Tolosa, que tamén é a capital da comarca.
| Tolosaldea | |
|---|---|
 | |
| Capital | Tolosa |
| País |  España |
| Comunidade autónoma |  Euskadi |
| Provincia |  Guipúscoa |
| Concellos | 28 |
| Poboacion | 47.127 hab. (2014) |
| Superficie | 322,78 km² |
| Densidade | 146 hab/km² |
Limita polo norte con Donostialdea, polo oeste con Urola Kosta, polo sur con Goierri e polo leste con Navarra, concretamente coa comarca de Leitzaldea.
Topónimo Editar
O seu nome en éuscaro significa literalmente "a zona de Tolosa". A comarca xira arredor da localidade de Tolosa, que é o seu concello máis importante e fai as funcións de capital comarcal. Historicamente sempre foi así, e de feito todos os concellos que forman a comarca pertenceron no pasado á xurisdición da vila de Tolosa, da que se foron separando paulatinamente.
A comarca tamén era coñecida como Beterri, que significa en éuscaro "Terra Baixa", en contraposición coa comarca de Goierri ("Terra Alta") situada ao sur. Este nome está actualmente en desuso.
Xeografía Editar
O eixo principal da comarca é o val do río Oria, no seu curso medio. Seguindo este eixe de norte a sur están os principais núcleos de poboación da comarca: Aduna, Villabona, Zizurkil, Irura, Anoeta, Tolosa, Ibarra, Alegia e Ikaztegieta. Trátase dun eixo atravesado por importantes vías de comunicación como a autovía A-1 e liña de ferrocarril Madrid-Irún. Trátase dunha zona moi urbanizada e bastante conxestionada.
O resto dos concellos da comarca atópanse en vales laterais de ríos afluentes do Oria, como son o val de Aiztondo, o do Araxes, o de Berastegi ou o de Amezketa. Estes concellos son, en liñas xerais, máis pequenos e de carácter rural.
Concellos Editar
| Cidade | Extensión (km²) |
Poboación 2014 (hab.) |
Densidade (hab./km²) |
|---|---|---|---|
| Abaltzisketa | 11,18 | 329 | 29,43 |
| Aduna | 6,95 | 471 | 67,77 |
| Albiztur | 3,43 | 327 | 95,34 |
| Alegia | 7,59 | 1.744 | 229,78 |
| Alkiza | 11,87 | 373 | 31,42 |
| Altzo | 9,77 | 400 | 40,94 |
| Amezketa | 20,58 | 968 | 47,04 |
| Anoeta | 4,14 | 1.893 | 457,25 |
| Asteasu | 16,76 | 1.523 | 90,87 |
| Baliarrain | 2,70 | 130 | 48,15 |
| Belauntza | 3,43 | 260 | 75,80 |
| Berastegi | 45,90 | 1.056 | 23,01 |
| Berrobi | 2,77 | 568 | 205,05 |
| Bidania-Goiatz | 13,37 | 524 | 39,19 |
| Elduain | 25,07 | 239 | 9,53 |
| Gaztelu | 9,15 | 171 | 18,69 |
| Hernialde | 4,17 | 350 | 83,93 |
| Ibarra | 5,03 | 4.256 | 846,12 |
| Ikaztegieta | 2,00 | 464 | 232,00 |
| Irura | 2,99 | 1.671 | 558,86 |
| Larraul | 5,90 | 260 | 44,07 |
| Leaburu | 3,50 | 373 | 106,57 |
| Lizartza | 12,33 | 640 | 51,91 |
| Orendain | 5,95 | 193 | 32,44 |
| Orexa | 5,85 | 123 | 21,03 |
| Tolosa | 37,39 | 18.936 | 506,45 |
| Villabona | 17,74 | 5.888 | 331,91 |
| Zizurkil | 15,61 | 2.997 | 191,99 |
| 322,78 | 47.127 | 146,00 |
Economía Editar
A principal actividade económica da comarca é a industrial, onde ten unha maior tradición a industria papeleira. Tolosa concentra a maior parte dos equipamentos, servizos e comercios da zona, aínda que as boas comunicacións fan que os concellos da zona norte se despracen á capital provincial, Donostia.
A actividade industrial concéntrase no eixe que une Tolosa e Andoain. Os concellos situados nas zonas laterais teñen unha actividade rural moi acusada.