Rabal, Celanova
San Salvador de Rabal é unha parroquia do concello ourensán de Celanova na comarca da Terra de Celanova. Segundo o IGE en 2011 tiña 109 habitantes (57 mulleres e 52 homes) distribuídos en 6 entidades de poboación, o que supón unha diminución en relación ao ano 2000 cando tiña 154 habitantes.
| Rabal | |
|---|---|
| Concello | Celanova[1] |
| Provincia | Ourense |
| Coordenadas | 42°12′03″N 7°55′20″O / 42.20097222, -7.92233333 |
| Poboación | 109 hab. (2011) |
| Entidades de poboación | 6[1] |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
Historia
editarRabal atópase no vello camiño dunha calzada romana que partía da ponte romana do Freixo cara a Ourense, aínda que se apunta cara a unha orixe altomedieval dos distintos núcleos de poboación por parte de labregos libres. De todas formas os documentos medievais din que enriba se atopaba o castro de Pelosino.
Segundo o arquivo de manuscritos de propiedades do mosteiro de Celanova[2], Rabal era unha vila que entre os anos 956 a 997 foi apoderándose dela San Rosendo e os seus monxes, mediante a compra de bens inmobles e raíces, onde varios labregos libres xa se organizaran comunitariamente para o uso compartido do terreo e os seus bens (dereitos de paso, aproveitamento da forza hidráulica e da pesca do río Arnoia). Ademais da igrexa (que cambiou a advocación orixinal de San Mamede pola de San Martín) en Rabal houbo un mosteiro no lugar de Sampaio, cuxos únicos testemuños son un topónimo e unha referencia documental. No ano 959 a abadesa Guntroda doou unha viña ao abade Fafilán (o mesmo que fundara un mosteiro no monte Louredo en Toén) e ó mosteiro por el fundado en Rabal, baixo a advocación de San Paio[3] : Descoñécese canto tempo durou este mosteiro, e os investigadores cren que foi dependente do mosteiro de Celanova e posterior absorción.
Nun documento que recolle a venda que fan Egilo e a súa sobriña no ano 964 ao mosteiro de Celanova, estes doan varias terras e un pazo; a intrusión do mosteiro de Celanova non vai traer ningún cambio na organización do territorio ou de melloras (xa feitas pola "república de homes libres", labregos anteriores ó mosteiro que vivían na vila de Rabal) senón que trae consigo unha reorientación do sistema de explotación que, a partir do século X e de que o mosteiro de Celanova se converte nun terratenente, apoiarase no traballo de campesiños que non son donos de terra que traballan, e a introdución no lugar de escravos.
Lugares e parroquias
editarLugares de Rabal
editar| Lugares da parroquia de Rabal no concello de Celanova (Ourense) | |
|---|---|
|
A Abelleira | A Armada | Ponte Fechas | Rabal da Eirexa | Rabal de Arriba | San Paio |
Parroquias de Celanova
editarNotas
editar- ↑ 1,0 1,1 Decreto 332/1996, do 26 de xullo, polo que se aproba o nomenclátor correspondente ás entidades de poboación da Provincia de Orense.
- ↑ "Ilduara, una aristócrata del siglo X" María del Carmen Pallares Fernández, ed Seminario de Estudos Galegos, 1998
- ↑ "Historia de los monasterio y prioratos anejos a Celanova" P. fray Benito de la Cueva, ed Univ. de Granada, 1991 mª tª gonzález Balach