Marija Gimbutas

Marija Birutė Alseikaitė ou Marija Gimbutienė (polo xeral coñecida como Marija Gimbutas), nada en Vilnius (Lituania) o 23 de xaneiro de 1921 e finada nos Ánxeles (California) o 2 de febreiro de 1994, foi unha arqueóloga e prehistoriadora estadounidense de orixe europea.

Marija Gimbutas

Nome orixinal	(lt) Marija Gimbutienė
Biografía
Nacemento	23 de xaneiro de 1921 Vilnius, Lituania
Morte	2 de febreiro de 1994 (73 anos) Os Ánxeles, Estados Unidos de América
Lugar de sepultura	Petrašiūnai Cemetery (en)
Profesora
Datos persoais
País de nacionalidade	Lituania Estados Unidos de América
Educación	Universidade Vytautas Magnus (pt) Universidade de Vilnius
Actividade
Campo de traballo	Arqueoloxía e Estudos de xénero
Ocupación	antropóloga , profesora universitaria , historiadora , prehistoriador , arqueóloga , etnólogo
Período de actividade	1949 -
Empregador	Universidade Vytautas Magnus (pt) Universidade Harvard Universidade de California, Os Ánxeles
Membro de	Lithuanian Academy of Sciences (en)
Lingua	Lingua lituana e lingua inglesa
Familia
Cónxuxe	Jurgis Gimbutas (pt)
Pais	Danielius Alseika (en)   e Veronika Alseikienė (en)
Premios (1993)  Prêmio Anisfield-Wolf (pt)

Traxectoria

Marija Gimbutas naceu en Lituania, refuxiouse en Austria despois da segunda guerra mundial. Primeiro na súa cidade natal, Vilnius, e logo en Viena, estudou lingüística, e posteriormente arqueoloxía e as culturas indoeuropeas en Innsbruck (Austria) e, máis tarde en Tubinga, en Alemaña, onde obtivo o doutoramento en 1946.

Emigrada para os Estados Unidos, traballou durante doce anos na Universidade Harvard, na que foi nomeada en 1950 investigadora especialista en arqueoloxía da Europa Oriental. Profesora honoraria da Universidade de California nos Ánxeles (UCLA) en 1963, deixou unha obra dunha vintena de volumes, pouco coñecida entre o vulgo e si entre especialistas. Gimbutas adoptou a nacionalidade norteamericana.

Durante quince anos, Marija Gimbutas efectuou escavacións no sueste da Europa mediterránea, revelando ao mundo a existencia dunha civilización protoindoeuropea denominada «cultura prehistórica da deusa», existente desde o paleolítico, e que perduraría por máis de 25.000 anos. Marija Gimbutas preferiu denominar esta cultura matriarcal «matrilocal», dado que as escavacións mostran datos que non se corresponden co que xeralmente se chama «matriarcado», que máis ben designa unha hipotética xinecocracia.

Teoría da orixe dos indoeuropeos

Marija Gimbutas desenvolveu a teoría que identifica a cultura dos kurgáns, co hábitat orixinal dos indoeuropeos. Esta cultura do Mesolítico, situada entre o Volga e os ríos do Ural, distínguese pola domesticación temperá do cabalo. A mobilidade gañada así tería creado grupos de cabaleiros guerreiros, que terían levado a formas sociais denominadas «patriarcais». Entre 4500 a. C. e 3000 a. C., os indoeuropeos, este «pobo de xinetes», en varias ondas sucesivas, penetrarían na rexión do río Dniéper, no oeste de Ucraína e en Moldavia. Transformarían a cultura de tipo agrícola existente, estabelecéndose como aristocracia dirixente, impondo a súa lingua. Esta conquista de Europa pola cultura dos kurgáns estaría caracterizada arqueoloxicamente por unha cultura de cerámica engomada e máis unha cultura de vasos-funil.

Bibliografía de Gimbutas (selección)

• Gimbutas, Marija 1946. Die Bestattung in Litauen in der vorgeschichtlichen Zeit. Tubinga: In Kommission bei J.C.B. Mohr.
• Gimbutas, Marija: Ancient symbolism in Lithuanian folk art. Philadelphia: American Folklore Society , 1958. Memoirs of the American Folklore Society 49.
• Gimbutas, Marija ,1961. "Notes on the chronology and expansion of the Pit-grave culture", in J. Bohm & S. J. De Laet (eds), L’Europe à la fin de 1’Age de la pierre: 193-200. Prague: Czechoslovak Academy of Sciences.
• Gimbutas, Marija 1963. The Balts. Londres: Thames and Hudson, Ancient peoples and places 33.
• Gimbutas, Marija 1965. Bronze Age cultures in Central and Eastern Europe. A Haia/Londres: Mouton.
• Colin Renfrew, Marija Gimbutas e Ernestine S. Elster 1986. Excavations at Sitagroi, a prehistoric village in northeast Greece. Vol. 1. Os Ánxeles: Institute of Archaeology, University of California, 1986, Monumenta archaeologica 13.
• Marija Gimbutienė 1985. Baltai priešistoriniais laikais : etnogenezė, materialinė kultūra ir mitologija. Vilnius: Mokslas.
• Gimbutas, Marija 1974. The Goddesses and Gods of Old Europe
• Marija Gimbutas (ed.) 1976. Neolithic Macedonia as reflected by excavation at Anza, southeast Yugoslavia. Los Angeles: Institute of Archaeology, University of California, 1976. Monumenta archaeologica 1.
• Marija Gimbutas 1977. "The first wave of Eurasian steppe pastoralists into Copper Age Europe", Journal of Indo-European Studies 5: 277-338.
• Marija Gimbutas 1980. "The Kurgan wave #2 (c.3400-3200 BC) into Europe and the following transformation of culture", Journal of Indo-European Studies 8: 273-315.
• Marija Gimbutas 1989. The Language of the Goddess.
• Marija Gimbutas, Shan Winn, Daniel Shimabuku, 1989. "Achilleion: a Neolithic settlement in Thessaly, Greece, 6400-5600 B.C." Los Angeles: Institute of Archaeology, University of California, Los Angeles. Monumenta archaeologica 14.
• Marija Gimbutas 1991. The Civilization of the Goddess
• Gimbutas, Marija 1992. Die Ethnogenese der europäischen Indogermanen. Innsbruck: Institut für Sprachwissenschaft der Universität Innsbruck, Innsbrucker Beiträge zur Sprachwissenschaft , Vorträge und kleinere Schriften 54.
• Dexter, Miriam Robbins e Karlene Jones-Bley 1997 (eds), The Kurgan culture and the Indo-Europeanization of Europe. Selected articles from 1952 to 1993 by M. Gimbutas. Journal of Indo-European Studies monograph 18, Washington DC: Institute for the Study of Man.
• Gimbutas, Marija, edición e engadidos de Miriam Robbins Dexter, 1999 The Living Goddesses. Berkeley/Los Angeles: University of California Press.
• Dexter, Miriam Robbins e Edgar C. Polomé, eds. 1997, "Varia on the Indo-European Past: Papers in Memory of Marija Gimbutas." Journal of Indo-European Studies Monograph #19. Washington, D.C.: The Institute for the Study of Man.

Véxase tamén

Ligazóns externas

• The Balts, e-libro (en inglés).
• Biografía de Gimbutas, por Joan Marler (en inglés).
• Entrevista (en francés).