Ketama
Ketama é un grupo musical español de flamenco-fusión e pop xitano. Formada orixinalmente a principios dos anos 80 por José Soto "Sorderita" (1961), Ray Heredia (1963-1991) e Juan José Carmona Amaya "El Camborio" ( 1960), máis tarde, os dous primeiros abandonaron o grupo, completándose coa entrada de Antonio Carmona Amaya "Ajillo" (1965) e José Miguel Carmona Niño "Josemi" (1971), irmán e curmán respectivamente de Juan José.
| Ketama | |
|---|---|
 Antonio Carmona, cantante de Ketama | |
| Orixe |  España |
| Período | 1984 – 2004, 2018 - Presente |
| Xénero(s) | Novo flamenco |
| Selo(s) discográfico(s) | Nuevos Medios, Polygram, Universal, Mercury |
| Membros | Antonio Carmona Amaya José Miguel Carmona Niño ("Josemi") Juan José Carmona Amaya ("El Camborio") |
| Antigos membros | José Soto Barea ("Sorderita") Ray Heredia † (1963-1991) |
| Na rede | |
     | |
Ketama representou, ata a súa disolución en 2004, a un dos máis destacados representantes do chamado Novo flamenco.[1]
Traxectoria editar
A principios dos anos 80 en España, o panorama musical estaba dominado pola chamada Movida madrileña. No contexto dun país saíndo dunha ditadura de case catro décadas, a eliminación da censura e as novas posibilidades ao alcance deron lugar a multitude de novas formas de expresión artística e o inicio da carreira musical de autores con novas inquietudes. O flamenco non foi unha excepción; Xa en 1979 Camarón de la Isla publicara A lenda do tempo, un disco que segundo a crítica iniciara a apertura deste xénero a todo tipo de novos ritmos.
No escenario madrileño Los Canasteros traballaron dous guitarristas, o granadino Juan Carmona El Camborio, fillo de Juan Habichuela, e o xerezano José Soto Sorderita, ambos de familias xitanas e flamenco "vello". Para repasar os seus amplos e respectivos legados musicais, e coa compañía do madrileño Ray Heredia, fillo do bailador Josele, como vocalista, forman Ketama (toman o nome dun val de Marrocos).[2] Axiña se converteron no grupo insignia da discográfica Novos Medios, cunha proposta pouco ortodoxa cos canons establecidos.
Primeiros discos editar
O seu primeiro traballo, chamado Ketama, aínda que gravado en 1983, saíu dous anos despois, situándoos no grupo denominado Nuevos Flamencos, presentándose por primeira vez na música de raíz iberoamericana (menos orientados ás influencias blues de Pata Negra). Contan coas colaboracións de Pepe Habichuela, Carlos Benavent e Teo Cardalda. Pero as disensións internas pasan factura ao grupo, e en vésperas da publicación do seu segundo traballo, Ray Heredia abandonouno para iniciar unha carreira en solitario cun disco publicado en 1991, "Quien no corre vuela", e que se ve truncado despois da súa morte ese mesmo ano. En Ketama foi substituído por Antonio Carmona como vocalista. Josemi Carmona, antigo membro de La Barbería del Sur, tamén se uniu ao grupo cando tiña dezaseis anos. Con ambos, Ketama publica o seu segundo traballo, "La pipa de Kif". Posteriormente, por diferenzas tanto musicais como de proxección do grupo,,[3] José Soto "Sorderita" tamén o deixaría para comezar a súa carreira en solitario.
En 1988 aparece "Songhai", unha fusión flamenca coa kora africana do músico Toumani Diabaté, que fora desenvolvida en 1985 cando o grupo tocaba en Londres. Con este traballo conseguiron certo recoñecemento internacional, aparecendo críticas en The Times e The International Herald Tribune, sendo o álbum elixido pola revista New Musical Express como o mellor álbum estranxeiro da ano.
O seu seguinte disco, Y es ke me ha kambiao los tiempos (1990), foi gravado durante a xira europea do grupo, e nel Ketama chega á fusión definitiva de salsa e rumba. Só unha das cancións do disco está asinada polo grupo: a rumba "Kalikeño", rebautizada despois como "No estamos locos". O resto están asinados polos distintos membros do grupo, un a un ou por parellas. Foi o primeiro álbum autoproducido, e o seu éxito levounos a actuar como abreconcertos de Prince na súa xira por España.
En 1992, apareceu Pa’ gente con alma, un álbum homenaxe a Ray Heredia, que xa desapareceu. A lista de colaboracións inclúe Michel Camilo, e José el Francés. Este traballo puxo de manifesto as profundas diferenzas que había naquel momento entre os Carmona e “Sorderita”, que nin sequera estivo na presentación do disco. En 1993 Ketama, xa sen "Sorderita", volve ás súas raíces flamencas con "El arte de lo invisible"; en 1994 as influencias africanas volverían con "Songhai 2"
O maior éxito: De akí a Ketama editar
O seu maior éxito chegou con "De akí a Ketama" (1995), gravado en directo nos Estudios Cinearte de Madrid, cunha selección do seu repertorio e coa participación, entre outros, de Antonio Canales , Antonio Vega, Manolo González Heredia (mestre percusionista e escultor de figuras sobre xeo), Juañares, Las Chamorro e Antonio Flores, falecido pouco despois. Ketama deixou entón de ser artistas de culto e consolidouse como os máximos representantes do flamenco-fusión, ás veces próximo ao pop. Máis dun millón de copias vendidas, Premio Ondas ao Mellor Álbum (1995), Premio Ondas ao Mellor Grupo Español (1996) e Premio da Música na categoría de Mellor Canción do ano 96 por No estamos lokos
Despois encadearon tres anos consecutivos con tres discos: en 1997 sae "Konfusión", coa colaboración de Jorge Drexler e Khaled, que segue afondando na fusión do flamenco con toda a música do mundo.[4] Para el volveron recibir o Premio Ondas 1998 ao Mellor Álbum, vendendo máis de 300.000 copias. En 1998 saíu a luz o recompilatorio "Sabor Ketama", con dezasete temas. do período comprendido entre 1990 e 1997 e as colaboracións de, entre outros, Antonio Vega, Antonio Flores e Ana Belén ou, en clave flamenca, as de Aurora ou Pepe Habichuela. No ano 2000, Toma Ketama! que, aínda soando máis flamenco que Konfusión, seguiu recibindo influencias do pop, o blues ou a música latina, neste traballo volverían contar coa colaboración de Jorge Drexler.
Últimos álbums e separación de grupos editar
Tres anos despois, Ketama retomaría a súa carreira con "Dame la mano", un álbum que inclúe influencias do hip hop e a house music, de novo Drexler colaboraría. O disco incluía un DVD cunha festa flamenca protagonizada integramente polos Habichuela, con convidados como Rosario Flores, Niña Pastori, Las Chamorro ou Sorderita.
O último disco do grupo sería "20 pa’ Ketama". Coincidindo co seu vixésimo aniversario, o grupo disolveuse. O disco foi un resumo da súa discografía, que incluía tamén unha selección de duetos e colaboracións (gravacións inéditas con Rubén Rada e Ivete Sangalo ou xa coñecidas con Antonio Flores, Diego Torres e Antonio Veiga).
Reunión editar
Despois de 14 anos, Ketama comunica o seu reencontro nunha rolda de prensa o 13 de novembro de 2018, anunciando o lanzamento dun novo álbum (con data de lanzamento prevista para decembro de 2018) e unha xira, "No estamos locos on tour 2019", o comezando en Granada o 23 de febreiro de 2019.[5][6]
Discografía editar
- Ketama (1985)
- La pipa de Kif (1987)
- Songhai (1988)
- Y es ke me han kambiao los tiempos (1990)
- Pa´ gente con Alma (1992)
- El Arte de lo invisible (1993)
- Songhai 2 (1994)
- De akí a Ketama (1995)
- Konfusión (1997)
- Toma Ketama! (2000)
- Dame la mano (2002)
- 20 pa' Ketama (2004)
- De akí a Ketama (2019)
Notas editar
- Referencias
- ↑ Biografía de Ketama En todomusica .org. Consultado o 19/7/2011.
- ↑ Antonio Carmona, músico. Música de raíz gitana. La Vanguardia, 31/12/2001. Accedido el 19/7/2011.
- ↑ José Soto: "Quisiera ser el más purista de los jóvenes flamencos" La Vanguardia, 14/12/1994. Accedido el 19/7/2011.
- ↑ Ketama :"Teníamos 'mono' de grabar La Vanguardia, 22/9/1997. Accedido el 17/7/2011.
- ↑ Vuelve el mítico grupo Ketama
- ↑ Ketama vuelve a unirse 14 años después
Véxase tamén editar
| Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Ketama |
Ligazóns externas editar
- Documental: Herencia flamenca / Der Flamenco-Clan. Michael Meert, 2004.[1]
- ↑ Herencia flamenca / Der Flamenco-Clan Michael Meert, Documental, 90 minutos. 2004. Producción: Lichtblickfilm Köln, WDR, TVE, YLE.