Interlingua (lingua artificial)
Suxeriuse que "Historia da interlingua" sexa fusionado con este artigo ou apartado (conversa). Para realizar a fusión dos artigos sigue estes pasos. |
- Existe outra lingua ás veces coñecida como interlingua, é o latino sine flexione.
Interlingua é unha lingua artificial auxiliar desenvolvida entre 1937 e 1951 pola International Auxiliary Language Association (IALA)[1]. Encóntrase entre as linguas auxiliares artificiais máis utilizadas e é a lingua artificial naturalista máis empregada. Nas linguas artificiais naturalistas o vocabulario, a gramática e a fonética derivan do das linguas naturais, en vez de seren concibidos de forma autónoma[2]. No caso de interlingua as linguas fonte ou "de control" son o portugués, o castelán, o francés, o italiano e o inglés, sendo tamén o latín un referente importante, así como outras linguas romances, o ruso ou o alemán de xeito máis ocasional[3]. Interlingua trata de ser, en esencia, o "factor común" entre as linguas europeas.
| Interlingua | ||
|---|---|---|
| Creado por: | International Auxiliary Language Association | 1951 |
| Emprego e uso: | Linguaxe auxiliar internacional | |
| Total de falantes: | descoñecido | |
| Categoria (propósito): | Lingua artificial Linguaxe auxiliar internacional Interlingua | |
| Categoria (fontes): | linguas románicas, xermánicas, e eslavas. | |
| Status oficial | ||
| Lingua oficial de: | ningún país | |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | ia
| |
| ISO 639-2: | ina | |
| ISO 639-3: | ina
| |
| SIL: | INA
| |
| Mapa | ||
| Status | ||
A gramática e o vocabulario da interlingua foron completados no 1951. Alexander Gode foi un dos primeiros iniciadores deste esforzo; publicou unha gramática detallada, un dicionario interlingua-inglés e un libro introdutorio, titulado en Interlingua: Interlingua a prime Vista.
Interlingua ten seguidores nos EEUU, nos Países Baixos, en Rusia e particularmente en Suecia. Existen algunhas páxinas web en interlingua e un boletín mensual.
Agora interlingua tende a substituír o seu vocabulario tomado do latín clásico na versión orixinal de Gode polo vocabulario románico. Por exemplo, emer (comprar) vese substituído por comprar.
Historia
editar- Artigo principal: Historia da interlingua.
Despois da primeira guerra mundial houbo un interese crecente pola idea dunha lingua auxiliar internacional. Moitos lingüistas, intérpretes e científicos interesáronse polo desenvolvemento dunha linguaxe auxiliar óptima. Co seu apoio, a Asociación Internacional de Linguas Auxiliares (IALA) formouse en 1924 co financiamento de Alice Vanderbilt Morris para estudar esta cuestión. Finalmente, tras non conseguir compromisos entre as linguas auxiliares existentes, a IALA decidiu crear a súa propia linguaxe auxiliar utilizando principios científicos. A idea non era inventar unha lingua auxiliar senón extraer o seu vocabulario das palabras internacionais comúns entre as principais linguas europeas e estandarizala. Como se dixo "Non fai falta inventar unha linguaxe auxiliar. O que fai falta é só extraela".
A investigación sobre o desenvolvemento comezou en 1936 en Liverpool, Inglaterra, pero ante a ameaza de guerra, a IALA trasladou a súa operación de investigación a Nova York en 1939 baixo a dirección de Ezra Clark Stillman.
Nese ano reuniu un equipo de lingüistas para levar a cabo a tarefa. En 1934 Ezra Clark Stillman e o seu asistente o doutor Alexander Gode remataron o manual de Normalización interlingüística que describía o seu concepto de como extraer palabras das linguas que consideraban que contiñan a maior concentración de palabras: inglés, francés, italiano e español. (estes dous últimos agrupados nunha única lingua).
O traballo continuou durante a Segunda guerra mundial pero Stillman deixou a IALA en 1943 para servir ao goberno dos Estados Unidos. Gode converteuse no director da investigación. En 1945, un Informe Xeral da IALA informou de que o equipo producira un vocabulario de máis de 20.000 palabras internacionais.
Literatura
editarAo principio, o Interlingua usábase principalmente para resumos científicos e libros de aprendizaxe de linguas. O seu creador, Alexander Gode, non esperaba que se utilizase para moito máis.
Co paso do tempo, apareceron obras máis creativas. Nos anos 60, Eric Ahlström traduxo e publicou relatos curtos en Interlingua. Sven Collberg, un escritor sueco, converteuse nun dos autores máis activos, escribindo e traducindo numerosos poemas e historias.
Durante as décadas de 1970 e 1980 publicáronse máis obras orixinais e traducións, incluíndo contos de fadas e poesía. Nos anos 90 tamén se fixeron traducións de autores clásicos como H.C. Andersen, Carlo Goldoni e John Bunyan.
Nos últimos anos, novos escritores como Vicente Costalago e Eduardo Ortega continuaron escribindo e traducindo literatura en Interlingua, demostrando que a lingua aínda se usa hoxe en día para a escritura creativa.
Notas
editar- ↑ "Le historia antenatal de interlingua". Historia de interlingua. Arquivado dende o orixinal o 11/12/2019. Consultado o 01/04/2022.
- ↑ Müller, Peter O.; Ohnheiser, Ingeborg; Olsen, Susan; Rainer, Franz (2015). Word-Formation: An International Handbook of the Languages of Europe 3. De Gruyter Mouton. pp. 2210–2225.
- ↑ "Linguas fonte o de controlo". Union Mundial pro Interlingua. Consultado o 01/04/2022.
Véxase tamén
editar| Existe unha versión da Wikipedia en Interlingua (lingua artificial) |
Outros artigos
editarLigazóns externas
editar- Union Mundial pro Interlingua (en interlingua)