Iambo

pé métrico
(Redirección desde «Iámbico»)

Un iambo é un pé métrico usado en varias tradicións poéticas, pero fundamentalmente no verso grego e latino e na poesía anglosaxoa. Consiste na alternancia de sílabas breves e longas, ou tónicas e átonas, ao longo do verso.

Características

editar

O ritmo iámbico da poesía grega e latina consistía na alternancia dunha sílaba breve seguida dunha sílaba longa, constante ao longo de todo o verso. Opúñase ao verso trocaico, onde a alternancia era a oposta: primeiro unha sílaba longa e logo unha sílaba breve.

Na tradición moderna anglosaxoa o esquema é semellante, pero no canto de sílabas longas e breves o que se alternan son sílabas tónicas e átonas. Polo tanto, o verso iámbico será o que combina unha sílaba átona, outra tónica, outra átona etc., e o trocaico o que combina unha tónica, unha átona, unha tónica...

A representación habitual dun par iámbico é:

da DUM

Porén, para que exista unha cadencia ten que producirse unha repetición de iambos ao longo de todo o verso, ou cando menos un esquema de repetición de iambos en posicións homólogas de distintos versos da mesma composición.

O inglés e o alemán, como linguas xermánicas, acomodaron ben o ritmo acentual e que é nesas literaturas onde tivo un maior cultivo. Pola contra, as versificacións románicas baseáronse fundamentalmente no número de sílabas e na rima. Pero iso non impediu que as dúas tradicións se fosen mesturando e a aparición de versos iámbicos na literatura italiana, catalá, española, portuguesa ou galega, e de formas que contaban o número de sílabas, coma o soneto en Shakespeare.

Exemplos clásicos

editar

Literatura inglesa

editar
'Twas brillig, and the slithy toves
Did gyre and gimble in the wabe. (Lewis Carroll, "Jabberwocky")
Shall I compare thee to a summer's day? (William Shakespeare, soneto 18)
And straightway in his palace-hall, where commonly is set
Some coat of arms, some portraiture ancestral, lo, we met
His mean estate’s reminder in his fisherfather’s net!
(Robert Browning, The Pope and the Net, sSsSsSsS||sSsSsS)

Literatura alemá

editar
In spiegelbildern wie von Fragonard
ist doch von ihrem Weiß und ihre te
nicht mehr gegeben, als dir einer te,
wenn er von seiner Freundin sagt: sie war
(Rainer Maria Rilke, Die Flamingos)

Literatura neerlandesa

editar
Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
(Het Wilhelmus, o himno dos Países Baixos)

Literatura galega

editar
Que din as altas copas
de_escuro_arume_arpado. (Eduardo Pondal, Himno galego)

Aquí pode verse que a distribución en iambos se interrompe no último pé tónico, e que o que queda por detrás carece de valor no que compete á métrica rítmica.

Bibliografía

editar
  • James Wilson Bright, Raymond Durbin Miller, The Elements of English Versification, Boston 1910.
  • Joseph Berg Esenwein, Mary Eleanor Roberts, The art of versification, The Home Correspondence School, Springfield 1920.