Hidroperoxilo
O radical hidroperoxilo, tamén chamado radical perhidroxilo, é un radical que é a forma protonada do superóxido e ten a fórmula HO2. Esta especie química xoga un importante papel na atmosfera terrestre e, como especie reactiva do oxíxeno, en bioloxía celular.[2]
| Hidroperoxilo | |
|---|---|
 | |
 | |
Dioxidanil | |
Outros nomes Radical peroxilo | |
| Identificadores | |
| Número CAS | 3170-83-0 |
| PubChem | 520535 |
| ChemSpider | 454055 |
| ChEBI | CHEBI:25935 |
| Referencia Gmelin | 506 |
| Imaxes 3D Jmol | Image 1 |
| |
| |
| Propiedades | |
| Fórmula molecular | HO2 |
| Masa molar | 33,01 g mol−1 |
| Acidez (pKa) | 4,88[1] |
| Basicidade (pKb) | 9,12 (basicidade do ión superóxido) |
| Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa. | |
Estrutura e reaccións editar
A molécula ten unha estrutura dobrada nun ángulo duns 104º.[3]
O anión superóxido, O−
2 e o radical hidroperoxilo coexisten en equilibrio químico en solución acuosa:
- O−
2 + H2O ⇌ HO2 + OH−
A pKa do HO2 é 4,88. Por tanto, un 0,3% dos superóxidos presentes no citosol dunha célula típica están en forma protonada.[4]
Oxida o óxido nítrico a dióxido de nitróxeno:[2]
- NO + HO2 → NO2 + HO
Especies reactivas do oxíxeno en bioloxía editar
Xunto coa súa base conxugada superóxido, o hidroperoxilo é unha importante especie reactiva do oxíxeno. A diferenza do O−
2, que ten propiedades redutoras, o HO2 pode actuar como oxidante en varias reaccións biolóxicas importantes, como a abstracción de átomos de hidróxeno do tocoferol e de ácidos graxos poliinsaturados na bicapa lipídica da membrana celular, polo que pode ser un importante iniciador da peroxidación de lípidos.
Importancia na química atmosférica editar
O hidroperoxilo gasoso está implicado en ciclos de reaccións que destrúen o ozono estratosférico. Tamén está presente na troposfera, onde esencialmente é o subproduto da oxidación do monóxido de carbono e de hidrocarburos polo radical hidroxilo.[5]
Como a constante dieléctrica ten un forte efecto sobre o pKa, e a constante dieléctrica do aire é bastante baixa, o superóxido producido (fotoquimicamente) na atmosfera está presente case exclusivamente en forma de HO2. Como o HO2 é bastante reactivo, actúa como un "limpador" na atmosfera ao degradar certos contaminantes orgánicos, polo que a química do HO2 é de considerable importancia xeoquímica.
Notas editar
- ↑ "Reactivity of HO2/O−
2 Radicals in Aqueous Solution". J. Phys. Chem. Ref. Data 14 (4): 1041–1091. 1985. - ↑ 2,0 2,1 Heard, Dwayne E.; Pilling, Michael J. (2003). "Measurement of OH and HO2 in the Troposphere". Chemical Reviews 103: 5163–5198. doi:10.1021/cr020522s.
- ↑ Liskow, Dean H.; Schaefer, Henry F., III; Bender, Charles F. (1971). "Geometry and electronic structureof the hydroperoxyl Radical". Journal of the American Chemical Society 93: 6734–7. doi:10.1021/ja00754a003.
- ↑ De Grey, Aubrey D. N. J. (2002). "HO2·: The Forgotten Radical". DNA and Cell Biology 21: 251–257. doi:10.1089/104454902753759672.
- ↑ "Hydroperoxyl radical". Glossary of Meteorology. American Meteorological Society. 25 April 2012. Consultado o 22 August 2013.