Gregorio XII, papa
Gregorio XII, nado en Venecia sobre o 1326 e finado en Recanati o 18 de outubro de 1417, foi o Papa nº 205 da Igrexa católica de 1406 a 1415 e o cuarto papa do período dominado polo Cisma de Occidente e un dos poucos pontífices romanos en abdicar do ministerio petrino.[1]
 (1473)  | |
| Nome orixinal | (la) Gregorius PP. XII |
|---|---|
| Biografía | |
| Nacemento | (it) Angelo Correr c. 13 de maio de 1335 Venecia |
| Morte | 18 de outubro de 1417 (82 anos) Recanati (Estados Pontificios) |
| Lugar de sepultura | Concattedrale di San Flaviano (en)  |
 205º Papa | |
| 9 de decembro de 1406 – 13 de xullo de 1415 (renúncia papal (pt) ) ← Inocencio VII – Martiño V → | |
| Administrador apostólico | |
| 20 de abril de 1395 – Diocese: Ancient Diocese of Coron (Coronea) (en) | |
| Roman Catholic Bishop of Castello (en) | |
| 15 de outubro de 1380 – 1 de decembro de 1390 ← Giovanni Piacentini (en) – Francesco Falier (en) → Diocese: Roman Catholic Diocese of Castello (en) | |
| Decano do Colexio dos Cardeais | |
| | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | República de Venecia |
| Relixión | Igrexa católica |
| Educación | Universidade de Boloña |
| Actividade | |
| Lugar de traballo | Roma Estados Pontificios |
| Ocupación | sacerdote católico |
| Lingua | Lingua latina |
| Participou en | |
| 5 de novembro de 1414 | Concílio de Constança (pt) |
| 18 de novembro de 1406 | Conclave de 1406 (pt) |
| Familia | |
| Familia | Correr (en) |
| Pai | NN Correr (en) |
| Irmáns | Bariola di Niccolò Correr (en) |
| Parentes | Antonio Correr (sobriño) Gregorio Correr (en) ()Uxío IV (sobriño) Angelo Barbarigo (pt) (sobriño)Angelo Condulmer (en) (cuñado) |
 | |
Traxectoria editar
Orixe e formación editar
De nome Angelo Correr,[2] naceu no seo dunha familia aristócrata veneciana[3] que deu varios dogos e dogaresas. Estudou teoloxía na Universidade de Boloña.[4]
Carreira eclesiástica editar
Angelo Correr foi nomeado bispo de Castello en 1380 polo papa Urbano VI. Foi nomeado patriarca latino de Constantinopla en 1389 e administrador da diocese de Coroe en 1395 por parte de Bonifacio IX. Inocencio VII nomeouno Secretario Apostólico, legado de Ancona e finalmente, en 1405, cardeal-presbítero de San Marco.[4]
Pontificado editar
Elección editar
O conclave no que resultou elixido estaba composto por quince cardeais que, co propósito de pór fin ao Cisma de Occidente, participaron no mesmo coa condición de que o elixido dimitiría do papado se o papa de Avignon, Bieito XIII, presentaba á súa vez a súa renuncia. Angelo Correr, que para entón contaba con máis de 70 anos de idade, foi elixido por unanimidade o 30 de novembro de 1406 e foi coroado o 19 de decembro do mesmo ano.[5]
Primeira intención de abdicación editar
Ambos os pontífices iniciaron conversacións para lograr un encontro en Savona, pero a pouca dispoñibilidade de ambos para solucionar o conflito, o temor a que devandito encontro fose aproveitado polo rival para capturar ao contrario, unido ás maquinacións políticas do rei de Nápoles, Ladislau, e da familia de Gregorio XII; fixeron que dita reunión non se levase a cabo.[6]
Os cardeais de Gregorio mostraron o seu descontento coa postura deste e ameazaron con abandonalo, polo que Gregorio convocou unha reunión coa súa curia na cidade de Lucca na que, o 4 de maio de 1408, ordenou que non abandonasen a cidade, póndoos baixo vixilancia e procedendo ademais, a fortalecer a súa posición, facendo cardeais a catro dos seus sobriños.
En Aviñón, os cardeais de Bieito XIII tamén mostraron a súa desconformidade coa situación, polo que, aproveitando que sete cardeais de Gregorio lograran saír de Lucca, reuníronse con estes e resolveron a celebración dun concilio na cidade de Pisa para o ano 1409, co obxectivo de depor a ambos os pontífices e elixir un novo.[7]
Concilio de Pisa editar
- Artigo principal: Concilio de Pisa.
O Concilio de Pisa iniciouse o 25 de marzo de 1409, e aínda que ambos os papas foron convocados, ningún deles fixo acto de presenza no mesmo. Na décimo quinta sesión, o 5 de xuño, o concilio depuxo aos dous pontífices acusándoos de escándalo, de cismáticos, heréticos e perxuros; e un mes despois elixiu como novo papa a Alexandre V.
Nin Gregorio XII, nin Bieito XIII, recoñeceron a validez do concilio de Pisa ao que acusaron de anticanónico ao entender que só o Papa tiña potestade para convocar un concilio ecuménico. Polo que Gregorio, que nomeara outro dez cardeais para reforzar a súa posición, convocou o seu propio concilio que, celebrado na cidade de Cividale del Friuli cunha escasa asistencia, declarou, tanto a Bieito XIII como a Alexandre V, cismáticos e devastadores da Igrexa.[7]
En 1410 faleceu Alexandre V e foi sucedido por Xoán XXIII a quen o emperador do Sacro Imperio, Sexismundo, convenceu para que convocase un novo concilio que acabase co cisma no que tres papas se declaraban o lexítimo sucesor de san Pedro.[7]
O concilio de Constanza editar
- Artigo principal: Concilio de Constanza.
O Concilio de Constanza iniciouse o 4 de novembro de 1414, baixo a presidencia do antipapa Xoán XXIII, acordándose un novo sistema de votacións para o mesmo. Dito sistema consistiu en que os participantes se reunisen por nacións e que en cada un destes grupos tivesen voto non só os prelados, senón tamén os príncipes, os teólogos e os canonistas.
Este novo sistema supuxo a confirmación da teoría "conciliarista", segundo a cal o Concilio se atopaba por encima do Papa, e este debía pregarse ás decisións daquel.[8]
O antipapa Xoán XXIII que convocara o concilio coa intención oculta de conseguir o apoio dos participantes para ser nomeado único papa lexítimo, ante a perspectiva de ter que acatar as decisións conciliares tentou fuxir de Constanza, pero interceptado na súa fuxida foi devolto ao concilio e obrigado a abdicar o 29 de maio de 1415.[9]
Pola súa banda o Papa Gregorio XII renunciou voluntariamente o 4 de xullo de 1415 mediante unha bula na que ademais recoñecía ao concilio, polo que o concilio de Constanza, convocado por un antipapa, é considerado válido pola Igrexa católica.
O segundo antipapa, Bieito XIII, negouse en cambio a abdicar polo que foi deposto polo propio concilio dous anos máis tarde, o 26 de xullo de 1417; tras o cal elixiuse un novo Papa, Martiño V que foi recoñecido por todos e que supuxo o fin do Cisma de Occidente que dividira a Igrexa durante case corenta anos.[9]
Falecemento editar
Un mes antes da elección do novo Papa, faleceu o 18 de outubro de 1417 o ex papa Gregorio XII ostentando o cargo de arcebispo de Porto.[7]
Na literatura editar
No libro das Profecías de San Malaquías pódese identificar este papa coa moto Nauta de Ponto Nigro (Mariño do Mar Negro), cita que pode facer referencia ao seu nacemento en Venecia, e a que foi sacerdote da igrexa de Negreponte.
O seguinte Sumo Pontífice en renunciar sería Bieito XVI en 2013, 598 anos despois, sendo substituído polo arxentino Jorge Mario Bergoglio quen adopta o nome de Francisco.
Notas editar
- ↑ Kelly, J.N.D. (1989). Gran Dizionario Illustrato dei Papi (en italiano). Casale Monferrato (Al)/Al): Piemme S.p.A. pp. 577?579. ISBN 88-384-1326-6.
- ↑ "The Cardinals of the Holy Roman Church. Biographical Dictionary". webdept.fiu.edu. Arquivado dende o orixinal o 14 de novembro de 2019. Consultado o 2020-03-25.
- ↑ Ott, Michael (1910). "Papa Gregorio XII". Enciclopedia Católica (en español). New York. Arquivado dende o orixinal o 23 de decembro de 2014. Consultado o 31 de decembro de 2014.
- ↑ 4,0 4,1 Ortalli, Gherardo (2000). "Gregorio XII". Enciclopedia dei papi (en italiano). Treccani. Consultado o 31 de decembro de 2014.
- ↑ Llorca, Bernardino; García Villoslada, Ricardo (1967). "El cisma de Occidente". Historia de la Iglesia católica (en español). vol. III Edad Nueva (2ª ed.). Madrid: BAC. p. 181-236.
- ↑ Alberigo, Giuseppe (2004). "El concilio de Constanza". Historia de los concilios ecuménicos (en español). Salamanca: Sígueme. pp. 189–201. ISBN 9788430111992.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Mezzandri, Luigi (2001). "La túnica lacerata". Storia della Chiesa tra medioevo ed epoca moderna (en italiano). vol. 1 Dalla crisi della Cristianità alle riforme (1294-1492) (2ª ed.). Roma: Edizione. pp. 83–102. ISBN 88-86655-64-9.
- ↑ Bihlmeyer, Karl; Tuechle, Hermann (2001). "Il grande scisma d'Occidente fino al concilio de Pisa (1378-1409)". Storia della Chiesa (en italiano). vol. 3, l'epoca delle riforme (10ª ed.). Brescia: Morcelliana. pp. 58–69. ISBN 88-372-0665-8.
- ↑ 9,0 9,1 Percivaldi, Elena (2014). "Il grande scisma (1378-1417)". Gli antipapi. Storia e segreti (en italiano). Roma: Newton Compton Editori. pp. 303–315. ISBN 978-88-541-7152-7.