Exército de Galicia

(Redirección desde «Exército de Galiza»)

O Exército de Galicia foi unha unidade militar española formada a finais de xuño de 1808 para facer fronte á Grande Armée de Napoleón, sobre todo na zona da cordilleira Cantábrica, durante a guerra de Independencia española.

Formado por 43 000 soldados regulares, polo menos sobre o papel, o seu primeiro comandante foi o mozo xeneral Blake, quen tivo que entregar o mando ao xeneral Pedro Caro e Sureda, III marqués de La Romana[1] en novembro de 1808, cando a recentemente formada Xunta Central decreta a incorporación do Exército de Galicia, agora composto por 12 000 homes, xunto co Exército de Asturias, e os homes do marqués de La Romana vindos de Dinamarca, para formar o 1º[2][3][4] Exército da Esquerda, un dos catro grandes novos corpos do reestruturado Exército de España.[4][1]

1808 editar

Batalla de Medina de Rioseco (14 de xullo) editar

Artigo principal: Batalla de Medina de Rioseco.

Tras a derrota na batalla de Cabezón, a mediados de xuño, do pequeno Exército de Castela comandado polo xeneral Cuesta, derrota que lle obrigou a Cuesta entregar Valladolid ao xeneral Lasalle e fuxir a Benavente, a Blake ordenáronlle unirse as súas tropas ás de Cuesta. Blake orixinalmente rexeitara unha petición neste sentido, alegando que aos seus homes lles faltaba aínda formación e que ao efectivo lle faltaban aínda moitos homes. Cando Blake emprendeu o camiño para unirse con Costa, contaba con 27 000 soldados de pé e 150 homes de a cabalo. Tras deixar diversas guarnicións polo camiño para controlar os desfiladeiros, ao chegar Blake a Benavente, as forzas combinadas súas e de Cuesta foron de 22 000 homes.[1]

Con todo, impondo a súa antigüidade no mando sobre os criterios de Blake, Cuesta insistiu en dirixir as forzas combinadas cara a Valladolid, sede da súa capitanía xeneral para retomala. Saíndo de Benavente o 12 de xullo, e desconcertadas por unha clara falta de coordinación nos mandos, as tropas españolas sufriron unha derrota importante en Medina de Rioseco o día 14, co mariscal Jean-Baptiste Bessières aproveitando a separación entre as tropas de Blake e as de Cuesta, que quedara atrás, cerca da propia vila.[5]

A mediados do mes de setembro de 1808, o Exército de Galicia estaba composto por 22 728 infantes e 400 cabalos en catro divisións, co marqués de Portago ao mando da 4.ª división.[1][4]

Bilbao (11 de outubro) editar

O 11 de outubro Blake en persoa recupera a Bilbao, obrigando a Merlin abandonar a cidade pouco despois de que o mariscal Ney a recuperase.[4]

Batalla de Pancorbo (31 de outubro) editar

Artigo principal: Batalla de Pancorbo.

O 31 de outubro, os 26 000 franceses do 4.[4]º Corpo, baixo mariscal Lefebvre, atacan aos 16 500 homes de Blake en Pancorbo.[4]

O efectivo de Blake estaba composto pola 1.ª división do xeneral Figueroa; a división do xeneral Martinengo; 3.ª división ao mando de xeneral Riquelme; a vangarda do xeneral Mendizabal e a reserva do xeneral Mahy.[4]

Batalla de Valmaseda (6 de novembro) editar

Artigo principal: Batalla de Valmaseda.

A que sería a última vitoria militar española de 1808 resultou ser unha simple vitoria táctica, que non cambiaría o curso da guerra.[Cómpre referencia]

Batalla de Espinosa de los Monteros (10 e 11 de novembro) editar

1809 editar

Batalla de Villafranca (17 de marzo) editar

Artigo principal: Batalla de Villafranca.

1813 editar

Batalla de San Marcial (31 de agosto) editar

Artigo principal: Batalla de San Marcial (1813).

Na batalla de San Marcial, o IV Exército, co xeneral Manuel Freire ao mando, e que derrota as tropas do mariscal Soult, tamén é coñecido como o Exército de Galicia.[6]

Notas editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 de Toreno, Conde (1839) Historia del levantamiento, guerra y revolución de España, pp. 196-7, 277-8, 295. En Google Books. Consultado el 25 de abril de 2018.
  2. Blake y Orbaneja, Joaquín. «Apuntes históricos sobre las operaciones del ejército de...» Ministerio de Educación, Cultura y Deporte. Consultado el 25 de abril de 2018.
  3. Cayuela Fernández, José Gregorio; Gallego Palomares, José Ángel. La guerra de la Independencia. Historia bélica, pueblo y nación en España (1808-1814), p. 165. Universidad de Salamanca, 2008. En Google Books. Consultado el 25 de abril de 2018.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Rodríguez García, Francisco (1865). Crónica del señorío de Vizcaya, pp. 92-93, 93-95. Editorial MAXTOR, 2002. En Google Books. Consultado el 25 de abril de 2018.
  5. Gates, David (en inglés). The Napoleonic Wars 1803-1815, p. 107. Random House, 2011. En Google Books. Consultado el 25 de abril de 2018.
  6. Canales Torres, Carlos. Breve historia de la Guerra de Independencia española: 1808-1814: la heroica historia del levantamiento armado contra el invasor, el desarrollo de la primera constitución y el nacimiento de la España Moderna. Ediciones Nowtilus S.L., 2010. En Google Books. Consultado el 26 de abril de 2018.