Clon
En xenética, un clon (grego κλώνος klōn, ‘fillo’) é un conxunto de seres xeneticamente idénticos que descenden dun mesmo individuo por mecanismos de reprodución asexual. O termo foi creado en 1903 por H. J. Webber coa explícita intención de contribuír ao desenvolvemento léxico da entón nova ciencia da xenética, e ese uso é o único válido na linguaxe científica. Respondía á necesidade de referirse a unha variedade de cultivo multiplicada exclusivamente de maneira vexetativa (mediante esgallos ou estacas), como era e é común respecto das árbores froiteiras. Os individuos xerados así son xeneticamente idénticos, o mesmo que os que se obteñen por partenoxénese ou mesmo por mecanismos sexuais de reprodución cando a homocigose é completa e a recombinación xenética imposible. Pode chamarse reprodución clonal á reprodución asexual, aínda que non é un uso moi estendido.
Nos últimos decenios foi crecendo outra acepción, popularizada pola prensa e o cine, de acordo coa cal un clon é un individuo idéntico a outro obtido por técnicas xenéticas máis ou menos imaxinarias. Os clons así definidos non existen, na medida en que o fenotipo non depende só do xenotipo, senón de mecanismos epigenéticos e de desenvolvemento nos que interveñen outros factores. Este uso actual do termo clon pode rastrexarse até o libro O shock do futuro (1970) do influente xornalista e activista estadounidense Alvin Toffler.
Na natureza a reprodución asexual ou clonal é moi frecuente, especialmente entre organismos unicelulares, como bacterias e moitos protistas, aínda que case sempre alternando con fases de reprodución sexual (ou parasexual), que aumentan a diversidade xenotípica da poboación.
Clonación
editarDo uso de clon deriva o de clonación. A clonación é a acción de producir unha entidade biolóxica (xene, cromosoma, célula ou organismo) xeneticamente idéntica a outra a partir dunha existente. En contextos científicos o termo úsase principalmente para a reprodución idéntica de moléculas hereditarias (clonación de ADN).
A clonación de organismos é practicada sen coñecementos técnicos especiais na maioría das plantas vivaces, por medio de esgallos ou estacas. En animais prodúcense novos individuos a partir de fragmentos do corpo doutros en grupos relativamente simples, como as planarias, ou con elevadas capacidades de rexeneración espontánea, como anélidos (lombrigas de terra) ou equinodermos (estrelas de mar).
A clonación artificial de vertebrados baséase en substituír o núcleo dun óvulo sen fecundar, polo núcleo dunha célula adulta do individuo que se quere clonar. Resulta así o equivalente a un cigoto viable. A técnica (chamada de transferencia nuclear) aplicouse con éxito a ras desde 1952, pero non se logrou con mamíferos até hai unha década.
Calendario de éxitos:
- Ras (1952)
- Ovella Dolly (1996)
- Ratos (1997)
- Gando (Bovino, caprino e porcino) (2000)
- Un gato doméstico (2004)
- Investígase a clonación de embrións
- Vaca Rosita ISA na Arxentina (2011) lógrase producir leite maternizada humana a partir dunha vaca (INTA BALCARCE)
Na película Os nenos do Brasil móstrase detalladamente o que se sabía nos anos 80 respecto diso.
Implicacións bioéticas
editarA clonación, no sentido de multiplicación asexual, de seres humanos non debe ter a longo prazo obstáculos técnicos insalvables, o que deu lugar a un intenso debate ético e político sobre a forma de tratar a chamada clonación reprodutiva. O problema ético reside nas oportunidades de instrumentalización da vida humana á que se presta. Algúns imaxinan un problema con respecto á identidade dos individuos nados, aínda que os xemelgos idénticos (ou monocigóticos) son o resultado dun modo excepcional de multiplicación asexual, por escisión espontánea dun embrión normal. Os xemelgos idénticos son un clon (ou clon o un do outro, segundo o uso popular), sen que ninguén nunca dubide da posesión por eles de identidades persoais separadas.
A lexislación é variable entre países, e tende a distinguir a clonación de embriones con fins terapéuticos, da clonación reprodutiva, tendente a formar seres humanos completos.
Véxase tamén
editarBibliografía
editar- Mittwoch, U. (2002). "Clone": the history of a euphonious scientific term. Medical History 46(3), 381-402.
- Silver, L. M. (2001). What are clons? They’re not what you think they are. Nature, 412(6842), 21.
- Toffler, A. Future Shock Nova York, Random House, 1970.
- Webber, H. J. (1903) New horticultural and agricultural terms.Science 28, 501–503.