A apatita[1][2] é un mineral con cristais hexagonais e dureza 5 na escala de Mohs. A súa composición química aproximada é Ca5(PO4)3(F,Cl,OH). A cor é variábel aínda que predominan os cristais incoloros, de cor parda ou verdosa.

Apatita

Etimoloxía

editar

O nome de apatita deriva do grego apáte (engano) xa que pode ser confundido facilmente con outros minerais como o berilo ou a turmalina.

Datos físicos

editar
  • Fórmula:Ca5(PO4)3(F,Cl,OH)
  • Densidade: 3,2 g/ml
  • Brillo: de vítreo a graxento
  • Opacidade: de transparente a completamente opaco
  • Cor de raia en placa de porcelana: branco
  • Índice refractario: no = 1,633 - 1,667; ne = 1,630 - 1,664
  • Solubilidade: soluble en ácido nítrico (HNO3)

Depósitos

editar

A apatita encóntrase en vetas hidrotermais, entre pegmatitas e calcarias metamórfica ademais de entre sedimentos onde se produce a partir de depósitos orgánicos. Un dos maiores depósitos atópase en Marrocos.

A presenza de apatita en Logrosán, Estremadura é coñecida dende vello. Conta a tradición que no Cercón de las Brujas celebrábanse aquelarres nos que se guindaban ao lume uns pos brancos que emitían resplandores fluorescentes. Á parte desta lenda, o certo é que as mostras coas que Proust definiu por primeira vez a fluorapatita, en 1781, procedían deste lugar.

O esmalte dos dentes e unha parte dos ósos están formados por apatita.

Variedades

editar
  • Fluoro-apatita (Ca5(PO4)3F); é o principal mineral do esmalte dos dentes. Resiste mellor os ataques dos ácidos que a apatita normal. Por isto se lle engaden fluoruros ás pastas de dentes que poden intercambiar os grupos hidroxilo por flúor.
  • Hidroxi-apatita (Ca5(PO4)3OH); o principal mineral dos ósos. Pódese fabricar artificialmente segundo o proceso de Tiselius a partir de cloruro de calcio (CaCl2 e fosfato de disodio (Na2HPO4) e utilízase na separación cromatográfica das proteínas.

A apatita é a principal fonte de fósforo e fosfato e polo tanto imprescindible na fabricación dos fertilizantes minerais.

  1. Vocabulario de ciencias naturais. Santiago de Compostela, Xunta, 1991.
  2. Gran dicionario Xerais da lingua galega. Vigo, Xerais, 2009.