Ana Mafalda Leite

Escritora e lusitanista portuguesa

Ana Mafalda de Morais Leite, tamén coñecida como Ana Mafalda Leite, nada o 23 de agosto de 1956 en Aveiro, Portugal, é unha poeta e investigadora científica portuguesa na área das literaturas africanas de fala portuguesa.[1] [2]

Infotaula de personaAna Mafalda Leite

Editar o valor em Wikidata
Nome orixinal(pt) Ana Mafalda de Morais Leite Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento23 de agosto de 1956 Editar o valor em Wikidata (67 anos)
Aveiro, Portugal Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadePortugal Editar o valor em Wikidata
EducaciónUniversidade de Lisboa Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónescritora , lusitanista (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
LinguaLingua portuguesa Editar o valor em Wikidata

Traxectoria editar

Ana Mafalda Leite naceu o 23 de agosto de 1956 en Aveiro. Un ano despois do seu nacemento, ela e a súa familia mudáronse a Moatize (provincia de Tete)[3] [4] en Mozambique, onde creceu e pasou a súa infancia. Completou os seus dous primeiros anos de estudos universitarios na Universidade Eduardo Mondlane, despois da independencia do país. Aos vinte anos, en 1976, marchou a Lisboa para continuar os seus estudos na Facultade de Letras da Universidade de Lisboa, onde se licenciou en Filoloxía Románica en 1978. Nese mesmo ano comeza a traballar como Auxiliar nesa Facultade, e alí realiza en 1984 un Máster en Literaturas Brasileiras e Africanas lusófonas, tendo realizado unha tese sobre a obra do poeta mozambicano José Craveirinha. Nese mesmo ano 1984, Ana Mafalda Leite inicia a súa andaina poética coa publicación do libro Em Sombra Acesa. Xunto á súa vida académica, doutorándose en 1989, e a agregación en 1999, tamén realizada na Facultade de Letras da Universidade de Lisboa, publicou varios libros de poesía, como Canções de Alba, Mariscando Luas, Rosas da China.[5][6]

É investigadora do CESA (Centro de Estudos Africanos) do Instituto Superior de Economía e Xestión. Pensadora e escritora fronteiriza (entre Portugal e Mozambique, prosa e verso, ensaio e poesía, escritura e oralidade, modernidade e tradición, investigación e experiencia), Ana Mafalda Leite é unha poeta e ensaísta que aporta un pensamento crítico sobre o ámbito cultural, social e político, xeografías herdadas do mundo colonial e a súa reconfiguración na poscolonialidade. Os seus numerosos e prestixiosos escritos, que van desde poemas, artigos, ensaios e recensións, destacan pola súa tensión nas ideas de identidade, pertenza e fronteiras. Segundo as declaracións da autora, sempre existe unha conexión indirecta e á vez intencionada entre a súa investigación na área da literatura mozambicana e na área da creación poética. Estudar a literatura mozambicana, no marco da literatura africana, foi tamén un xeito de pensar e artellar a autora a súa orixe e formación en Mozambique, de coñecer e descubrir o país da súa infancia e mocidade.

Na súa poesía, en libros como Passaporte do Coração, Outras Fronteiras e Janela para o Índico, Ana Mafalda Leite, entre outros temas como a relación entre poesía, pintura e música, reflexiona sobre conceptos de identidade, pertenza e compartición cultural, nunha constante viaxe interior do suxeito. Abríndose a unha intertextualidade múltiple, orixinaria da poesía oriental, da lírica portuguesa, da poesía mozambicana e africana, a súa escrita reconfigura múltiples orixes citacionais dun xeito único e orixinal.[7] [8]

É coautora e organizadora dun dos primeiros libros sobre a historia da literatura africana en lingua portuguesa en inglés: The Postcolonial Literature of Lusophone Africa (1990). A súa traxectoria inclúe varios traballos (que foron reeditados polo seu interese) que problematizan as literaturas africanas nos seus aspectos teórico-críticos, especialmente a problematización dos xéneros (The Epic Modalization in African Literatures), a relación entre oralidade e escritura (Orality&Writings in African Literatures). Literaturas), integración no ámbito dos estudos poscoloniais (Literaturas Africanas e Formulações Pós-Coloniais) sempre con especial atención á literatura mozambicana, especialmente a obra Cenografias Pós-Coloniais e Estudos sobre Literatura Moçambicana (2018). Pola importancia da súa actividade crítica e ensaística, e pola difusión da literatura africana en lingua portuguesa, Ana Mafalda Leite foi profesora invitada en varias Universidades, con énfase na Universidade Eduardo Mondlane, de Maputo, en Cabo Verde, na despois Instituto Superior Pedagóxico, nos Estados Unidos na Brown University e na UMAss (Amherst/Darthmouth), en Río de Janeiro, (UFRJ), São Paulo (USP), Brasilia ((UnB) e en París (Sorbonne Nouvelle).

Obras editar

Poesía editar

  • Em Sombra Acesa (1984). Lisboa: Vega.
  • Canções de Alba (1989). Lisboa: Vega. (Menção Honrosa Eça de Queiroz, 1990).
  • Mariscando Luas (1992). Lisboa: Vega. (En colaboración con Roberto Chichorro e Luís Carlos Patraquim).
  • Rosas da China (1999). Lisboa: Quetzal.
  • Passaporte do Coração (2002). Lisboa: Quetzal.
  • Livro das Encantações (2005). Lisboa: Caminho.
  • Antologia Livro das Encantações e Outros Poemas (1984-2010) (2010). Maputo: Alcance Editores.
  • O Amor essa forma de desconhecimento (2010). Maputo:Alcance Editores.
  • Outras Fronteiras: Fragmentos de Narrativas (2017). São Paulo: Kapulana.
  • Outras Fronteiras (2019). Maputo: Cavalo do Mar.
  • Janela para o Índico, Poesia Incompleta (1984-2019) (2020). Lisboa: Rosa de Porcelana.
  • A Estranheza Fora da Página (2021). Co-autoría con Hirondina Joshua. Edições Húmus. Col. 12Catorze (Poesia).

Ensaio editar

  • A Poética de José Craveirinha (1991). Lisboa: Vega.
  • Modalização Épica nas Literaturas Africanas (1995). Lisboa: Vega.
  • Oralidades&Escritas nas Literaturas Africanas de Língua Portuguesa (1998). Lisboa: Colibri.
  • Literaturas Africanas e Formulações Pós-Coloniais (2003). Lisboa: Colibri.
  • Oralidades & Escritas Pós-Coloniais (2012). Rio de Janeiro: Eduerj.
  • Estudos sobre Literaturas Africanas (2013). Maputo:Alcance Editores.
  • Oralidades&Escritas nas Literaturas Africanas de Língua Portuguesa (2014). Lisboa: Colibri. .(2ª ed.)
  • Literaturas Africanas e Formulações Pós-Coloniais (2014). Lisboa: Colibri.(2ª ed.)
  • Cenografias Pós-Coloniais & Estudos sobre Literatura Moçambicana (2018). Lisboa, Colibri.
  • Ensaios Teóricos & Estudos sobre Literatura Moçambicana (2019). Maputo, Alcance Editores.

Libros colectivos editar

  • 1996: The Postcolonial Literature of Lusophone Africa (Eds. Chabal, Patrick e Ana Mafalda Leite, Caroline Shaw, David Brookshaw e Moema Augel), London: Hurst.
  • 2009: Jogos do Prazer, Virgílio de Lemos e Heterónimos: Bruno dos Reis, Duarte Galvão e Lee-Li Yang (Ed. Leite, Ana Mafalda), Lisboa, INCM.
  • 2012: Nação e Narrativa Pós-Colonial - Entrevistas a Escritores Angolanos e Moçambicanos (Eds. Leite, Ana Mafalda e Sheila Khan, Jessica Falconi, Kamila Krakowska) Lisboa, Colibri.
  • 2012: Nação e Narrativa Pós-Colonial: Angola e Moçambique - Ensaios (Eds. Leite, Ana Mafalda e Hilary Owen, Rita Chaves, Livia Apa). Lisboa: Colibri
  • 2014: Narrating the Postcolonial Nation - Mapping Angola and Mozambique (Eds. Leite, Ana Mafalda / Owen, Hilary / Chaves, Rita / Apa, Livia). Oxford, Bern, Berlin, Bruxelles, Frankfurt am Main, New York: Peter Lang. (Translated by Luis R. Mitras).
  • 2014: Speaking the Postcolonial Nation - Interviews with Writers from Angola and Mozambique. (Eds. Leite, Ana Mafalda / Khan, Sheila / Falconi, Jessica / Krakowska, Kamila). Oxford, Bern, Berlin, Bruxelles, Frankfurt am Main, New York: Peter Lang. (Translated by Luis R. Mitras).
  • 2018: Cânone(s) & Invisibilidades Literárias em Angola e Moçambique (Orgs Vanessa Riambau Pinheiro e Ana e Ana Mafalda Leite). Editora UFPB: Universidade Federal da Paraíba.
  • 2018: Nação e Narrativa Pós¬ Colonial IV – Literatura & Cinema – Cabo Verde, Guiné-Bissau e São Tomé e Príncipe – Entrevistas (Eds. Leite, Ana Mafalda e Jessica Falconi, Kamila Krakowska, Sheila Khan; Carmen Lúcia Tindó Secco). Lisboa: Edições Colibri, 2018.
  • 2018: Nação e Narrativa Pós¬ Colonial III – Literatura & Cinema – Cabo Verde, Guiné-Bissau e São Tomé e Príncipe – Ensaios (Eds Leite, Ana Mafalda e Ellen Sapega, Hilary Owen, Carmen LúciaTindó Secco ).Lisboa: Colibri, 2018.
  • 2019: Seis Reflexões em Torno do Cânone Moçambicano (Orgs. Ana Mafalda Leite, Sara Jona Laisse, Vanessa Riambau Pinheiro). Maputo: Alcance Editores.
  • 2019: Cinegrafias Moçambicanas - Memórias & Crónicas & Ensaios (Eds. Secco, Carmen Tindó, Ana Mafalda Leite e Luís Carlos Patraquim). São Paulo: Editora Kapulana.
  • 2019: Postcolonial Nation and Narrative III: Literature & Cinema: Cape Verde, Guinea-Bissau and São Tomé e Príncipe. (Eds. Ana Mafalda Leite, Hilary Owen, Ellen Sapega and Carmen Tindó Secco). Oxford, Bern, Berlin,Bruxelles, Frankfurt am Main, New York: Peter Lang.(Translated by Patricia Anne Obder).
  • 2020: Voices, Languages, Discourses: Interpreting The Present and the Memory of Nation in Cape Verde, Guinea-Bissau and São Tomé and Príncipe. (Eds. Leite, Ana Mafalda, Jessica Falconi, Kamila Krakowska,Sheila Khan; Carmen Tindó Secco) Oxford, Bern, Berlin, Bruxelles, Frankfurt am Main, New York: PeterLang. (Translated by Suzan Bozkurt)

Premios editar

Notas editar

  1. "Ana Mafalda Leite". infopedia. 
  2. Editorial, Comissão (2010-06-01). "Ana Mafalda Leite". Mulemba (en portugués) 2 (2). ISSN 2176-381X. doi:10.35520/mulemba.2010.v2n2a4694. 
  3. "Quero que Moatize figure no mapa literário". opais.co.mz. 09/05 2019. 
  4. "Tete – o lugar de Ana Mafalda Leite - O País - A verdade como notícia". opais.co.mz (en portugués). 1000-01-01. Consultado o 2023-12-23. 
  5. "Ana Mafalda Leite". Casafrica (en castelán). 2017-02-10. Consultado o 2023-12-23. 
  6. "Puvill Libros, S.A.". www.puvill.com. Consultado o 2023-12-23. 
  7. "Ana Mafalda Leite". infopedia. 
  8. Editorial, Comissão (2010-06-01). "Ana Mafalda Leite". Mulemba (en portugués) 2 (2). ISSN 2176-381X. doi:10.35520/mulemba.2010.v2n2a4694. 
  9. "Prémio Femina 2015 :: Premio-Femina". premio-femina8.webnode.pt (en portugués). 2023-03-18. Consultado o 2023-12-23. 
  10. "Ana Mafalda Leite (A715-6AC0-2DAB) CIÊNCIAVITAE". www.cienciavitae.pt (en inglés). Consultado o 2023-12-23.