Ácido 1,3-difosfoglicérico
O ácido 1,3-difosfoglicérico (1,3-DPG) ou ácido 1,3-bisfosfoglicérico (1,3-BPG) é unha molécula moi importante no metabolismo, que intervén na súa forma desprotonada como 1,3-difosfoglicerato na glicólise e no ciclo de Calvin da fotosíntese.
| Ácido 1,3-difosfoglicérico | |
|---|---|
 | |
 | |
Ácido (2-hidrxi-3-fosfonooxi-propanoiloxi)fosfónico | |
Outros nomes 1,3-Difosfoglicerato; Glicerato-1,3-bisfosfato; Glicerato-1,3-bifosfato; 1,3-bifosfoglicerato; 3-fosfogliceroil fosfato; ácido glicérico-1,3-difosfato | |
| Identificadores | |
| Abreviaturas | 1,3BPG; 1,3-BPG; PGAP |
| Número CAS | 1981-49-3 |
| PubChem | 683 |
| ChemSpider | 663 |
| Imaxes 3D Jmol | Image 1 |
| |
| |
| Propiedades | |
| Fórmula molecular | C3H8O10P2 |
| Masa molar | 266,04 g mol−1 |
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa. | |
É un ácido carboxílico de 3 carbonos, que leva dous grupos fosfato, un esterificado no carbono 3 e o outro unido ao grupo carboxilo do carbono 1, e un grupo OH no carbono 2 en posición D.[1][2] O fosfato unido ao carboxilo forma un enlace de alta enerxía.
Na glicólise e gliconeoxénese
editarO 1,3-difosfoglicerato (1,3-DPG) fórmase na glicólise pola fosforilación (por adición dun fosfato inorgánico) do D-gliceraldehido 3-fosfato (G3P), en reacción catalizada pola gliceraldehido 3-fosfato deshidroxenase, na que se produce a redución dunha molécula do coencima NAD+ a NADH + H+. É a única reacción da glicólise na que se forma poder redutor (o NADH) [3].
Seguidamente, o 1,3-difosfoglicerato formado vaise transformar en 3-fosfoglicerato (3PG). O grupo fosfato unido ao carboxilo de alta enerxía permite que na reacción se desprenda e fosforile a unha molécula de ADP, orixinando ATP, o que é unha fosforilación a nivel de substrato na que se produce enerxía na glicólise. A reacción está catalizada pola fosfoglicerato quinase.
O 1,3-difosfoglicerato tamén intervén na gliconeoxénese realizando reaccións inversas ás da glicólise [3].
No ciclo de Calvin
editarAs reaccións que sofre o 1,3-difosfoglicerato no ciclo de Calvin da fase escura da fotosíntese son inversas ás que realiza na glicólise, coa diferenza que o coencima que intervén agora é o NADPH + H+ en vez do NAD+.
O 3-fosfoglicerato foi o primeiro composto estable que se formou no ciclo despois da fixación do CO2. A partir del orixínase o 1,3-difosfoglicerato, que inicia a ruta para formar as triosas-fosfato do ciclo, orixinando primeiro gliceraldehido 3-fosfato [3].
- Transformación
No transporte de osíxeno polo sangue
editarNo metabolismo humano aproximadamente unha molécula de 1,3-difosfoglicerato de cada cinco é desviada da glicólise nos eritrocitos pola difosfoglicerato mutase (ou bisfosfoglicerato mutase), que cataliza a súa isomerización a 2,3-difosfo-D-glicerato (2,3-DPG) :
O 2,3-difosfoglicerato actúa estabilizando a forma desoxi da hemoglobina, o que favorece a liberación do osíxeno, facendo o transporte deste polo sangue máis eficaz. Na medida en que a taxa de 1,3-difosfoglicerato tende globalmente a aumentar cando os niveis de osíxeno atmosférico diminúen, a taxa de 2,3-difosfoglicerato crece proporcionalmente, de maneira que a curva de afinidade da hemoglobina polo osíxeno se axusta a fin de optimizar o transporte deste gas polo sangue cando a presión parcial de dito gas tende a baixar.
Notas
editar- ↑ PubChem compound
- ↑ ChemSpider
- ↑ 3,0 3,1 3,2 A. Lehninger. Principios de Bioquímica. Omega. (1988). Páxinas 408-411, 567, 665. ISBN 84-282-0738-0
Véxase tamén
editarOutros artigos
editarBibliografía
editar- (en inglés) Bruce Alberts et al. Molecular Biology of the Cell, Garland Science, Nova York, 2001. ISBN 978-0-8153-4072-0.
- (en inglés) William J. Germann, Cindy L. Stanfield, Principles of Human Physiology,, Benjamin Cummings, San Francisco, 2002. ISBN 978-0-8053-6056-1.
- (en inglés) Lubert Stryer et al. Biochemistry. W. H. Freeman, quinta edition, Nova York, 2002. ISBN 978-0-7167-4684-3.