Ácido 1,3-difosfoglicérico

(Redirección desde «1,3-BPG»)

O ácido 1,3-difosfoglicérico (1,3-DPG) ou ácido 1,3-bisfosfoglicérico (1,3-BPG) é unha molécula moi importante no metabolismo, que intervén na súa forma desprotonada como 1,3-difosfoglicerato na glicólise e no ciclo de Calvin da fotosíntese.

Ácido 1,3-difosfoglicérico
molécula do ácido 1,3-bisfosfoglicérico
Identificadores
Abreviaturas 1,3BPG; 1,3-BPG; PGAP
Número CAS 1981-49-3
PubChem 683
ChemSpider 663
Imaxes 3D Jmol Image 1
Propiedades
Fórmula molecular C3H8O10P2
Masa molar 266,04 g mol−1

Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa.

É un ácido carboxílico de 3 carbonos, que leva dous grupos fosfato, un esterificado no carbono 3 e o outro unido ao grupo carboxilo do carbono 1, e un grupo OH no carbono 2 en posición D.[1][2] O fosfato unido ao carboxilo forma un enlace de alta enerxía.

Na glicólise e gliconeoxénese editar

O 1,3-difosfoglicerato (1,3-DPG) fórmase na glicólise pola fosforilación (por adición dun fosfato inorgánico) do D-gliceraldehido 3-fosfato (G3P), en reacción catalizada pola gliceraldehido 3-fosfato deshidroxenase, na que se produce a redución dunha molécula do coencima NAD+ a NADH + H+. É a única reacción da glicólise na que se forma poder redutor (o NADH) [3].

Seguidamente, o 1,3-difosfoglicerato formado vaise transformar en 3-fosfoglicerato (3PG). O grupo fosfato unido ao carboxilo de alta enerxía permite que na reacción se desprenda e fosforile a unha molécula de ADP, orixinando ATP, o que é unha fosforilación a nivel de substrato na que se produce enerxía na glicólise. A reacción está catalizada pola fosfoglicerato quinase.

O 1,3-difosfoglicerato tamén intervén na gliconeoxénese realizando reaccións inversas ás da glicólise [3].

No ciclo de Calvin editar

As reaccións que sofre o 1,3-difosfoglicerato no ciclo de Calvin da fase escura da fotosíntese son inversas ás que realiza na glicólise, coa diferenza que o coencima que intervén agora é o NADPH + H+ en vez do NAD+.

O 3-fosfoglicerato foi o primeiro composto estable que se formou no ciclo despois da fixación do CO2. A partir del orixínase o 1,3-difosfoglicerato, que inicia a ruta para formar as triosas-fosfato do ciclo, orixinando primeiro gliceraldehido 3-fosfato [3].

Formación
 
3PG
+ ATP ADP +  
1,3-DPG
Transformación
 
1,3-DPG
+ NADPH + H+ NADP+ + Pi +  
G3P

No transporte de osíxeno polo sangue editar

No metabolismo humano aproximadamente unha molécula de 1,3-difosfoglicerato de cada cinco é desviada da glicólise nos eritrocitos pola difosfoglicerato mutase (ou bisfosfoglicerato mutase), que cataliza a súa isomerización a 2,3-difosfo-D-glicerato (2,3-DPG) :

O 2,3-difosfoglicerato actúa estabilizando a forma desoxi da hemoglobina, o que favorece a liberación do osíxeno, facendo o transporte deste polo sangue máis eficaz. Na medida en que a taxa de 1,3-difosfoglicerato tende globalmente a aumentar cando os niveis de osíxeno atmosférico diminúen, a taxa de 2,3-difosfoglicerato crece proporcionalmente, de maneira que a curva de afinidade da hemoglobina polo osíxeno se axusta a fin de optimizar o transporte deste gas polo sangue cando a presión parcial de dito gas tende a baixar.

Notas editar

  1. PubChem compound
  2. ChemSpider
  3. 3,0 3,1 3,2 A. Lehninger. Principios de Bioquímica. Omega. (1988). Páxinas 408-411, 567, 665. ISBN 84-282-0738-0

Véxase tamén editar

Outros artigos editar

Bibliografía editar