Tupolev Tu-104

O Tupolev Tu-104 (alcumado pola OTAN como Camel) foi un avión de pasaxeiros de dous motores e medio rango soviético. Despois do británico de Havilland Comet e do canadense Avro Canada C102 Jetliner, o Tu-104 foi o terceiro reactor de pasaxeiros en voar e o segundo en facer un servizo regular. Despois dos problemas descubertos no Comet, que o mantiveron en terra por razóns de seguridade, entre os anos 1956 e 1958 o Tu-104 foi o único reactor comercial operativo do mundo.

Tupolev Tu-104
Tu-104A no museo Kbely, en Praga
Tipo	Pasaxeiros
Fabricante	Tupolev
Primeiro voo	17 de xuño de 1955
Introducido	15 de setembro de 1956 (Aeroflot)
Retirado	1981
Principais usuarios	Aeroflot
Produción	1956 - 1960
Unidades construídas	201
Variantes	Tupolev Tu-110 Tupolev Tu-124

O seu deseño xestouse combinando unha nova fuselaxe de grande diámetro coa cola, as ás e os motores do bombardeiro Tu-16 Badger. O feito de non ser un deseño totalmente novo acelerou o seu proceso de desenvolvemento, e fixo o seu primeiro voo o 17 de xuño de 1955, entrando en servizo coa aeroliña rusa Aeroflot en setembro de 1956.

A configuración de clase mixta permitía levar 50 pasaxeiros e as versións de clase única chegaban ata os 80. Versións posteriores, como o alongado Tu-104B, chegaban ás 100 prazas.

Calcúlase que se construíron uns 200 exemplares, servindo a meirande parte deles en Aeroflot. O único usuario estranxeiro do Tu-104 foi a aeroliña checoslovaca CSA, que empregou seis avións entre 1957 e 1980.

Deseño e desenvolvemento

A comezos dos anos 50 a aeroliña soviética Aeroflot necesitaba un avión de pasaxeiros moderno con máis capacidade e mellor rendemento que os aparellos de pistón que estaban en servizo. Da solicitude de deseño encargouse Tupolev OKB, que baseou o nova avión no seu bombardeiro estratéxico Tu-16 'Badger'. O avión mantivo as ás, os motores e as superficies de cola do Tu-16, pero o novo deseño adoptou unha fuselaxe presurizada máis ancha deseñada para poder acomodar a 50 pasaxeiros. O prototipo voou por vez primeira o 17 de xuño de 1955. Estaba equipado cun paracaídas de freado para acurtar a distancia de aterraxe en ata 400 metros, xa que na época poucos aeroportos tiñan pistas o suficientemente longas. O primeiro Tu-102 de serie fixo o seu primeiro voo o 5 de novembro de 1955.

O Tu-104 estaba impulsado por dous turborreactores Mikulin AM-3 situados nas raíces das ás (cunha configuración semellante á do de Havilland Comet). A tripulación de voo estaba formada por cinco persoas: dous pilotos, un navegante (sentado no nariz acristalado), un enxeñeiro de voo e un operador de radio (despois eliminado). O avión despertou gran curiosidade polo seu luxoso interior "victoriano", como o definiron algúns observadores occidentais, debido ao uso de caoba, cobre e encaixes.

Os pilotos do Tu-104 adestrábanse no bombardeiro Il-28, e despois realizaban voos transportando correo nun bombardeiro Tu-16 desarmado coas cores de Aeroflot, entre Moscova e Sverdlovsk. Os que xa tiñan experiencia previa no Tu-16 pasaban ao Tu-104 con relativa facilidade. O Tu-104 era considerado difícil de voar, xa que era pesado aos controis e era algo rápido na aproximación final, e a baixas velocidades tiña unha tendencia a entrar en perda, unha característica común das ás en frecha. A experiencia co Tu-104 levou á oficina de deseño Tupolev a desenvolver o primeiro avión de pasaxeiros fabricado en serie con turboventiladores, o Tupolev Tu-124, deseñado para o mercado local, e despois o máis exitoso comercialmente Tu-134.