Siberia (continente)

Siberia, tamén coñecida como Angara ou Angaralandia,^[1] é un antigo cratón que actualmente forma a meseta central de Siberia, pero que se formou noutras latitudes como unha masa continental fusionada con outras e despois independente, antes de que acabase fusionándose con outros continentes formando a Panxea ao final do Carbonífero e o Permiano. No leste do cratón siberiano había un mar que bañaba a marxe continental pasiva, no que agora son as terras baixas do leste de Siberia.^[2]

Angaralandia foi bautizada así na década de 1880 polo xeólogo austríaco Eduard Suess, que cría erradamente que no Paleozoico había dous grandes continentes no hemisferio norte: "Atlantis", América do Norte conectada con Europa por unha península formada por Groenlandia e Islandia, e "Angaralandia", formada polo leste de Asia, nomeada así polo río Angara de Siberia.^[3]

No Precámbrico editar

Hai uns 2500 millóns de anos (no período sideriano), Siberia formaba parte dun continente chamado Ártica, xunto co escudo canadense.^[4] Hai uns 1100 millóns de anos (no período esteniano), Siberia pasou a formar parte do supercontinente Rodinia, e continuou así ata o Toniano, hai uns 750 millóns de anos, cando este supercontinente se disgregou e Siberia converteuse en parte de Protolaurasia.^[5] Durante o Ediacárico, hai uns 600 millóns de anos, Protolaurasia uniuse ao continente meridional de Pannotia, pero hai uns 550 millóns de anos, tanto Pannotia coma Protolaurasia dividíronse orixinando os continentes de Laurentia, Báltica e Siberia.^[6]

No Paleozoico editar

Mapa dos continentes e océanos da Terra na metade do período ordovícico, hai uns 470 millóns de snos (SI=Siberia, LA=Laurentia, BA=Báltica)

Siberia foi un continente independente na primeira metade do Paleozoico ata que, durante o Carbonífero, colidiu co continente menor de Casaquistania. Unha colisión posterior con Euramerica/Laurusia durante o final do Carbonífero-Permiano formou a Panxea.^[7]

No Mesozoico e Cenozoico editar

A Panxea fragmentouse durante o Xurásico, aínda que Siberia seguiu unida a Laurasia. Laurasia dividiuse gradualmente durante o Cretáceo e Siberia seguiu formando parte do actual nordés de Eurasia. Hoxe, Siberia forma parte da masa continental de Afro-Eurasia. Polo leste está unida á placa norteamericana pola Cordilleira Chersky.^{[Cómpre referencia]}

Partes individualizadas editar

En Siberia podemos atopar as seguintes partes con características individualizadas:

Notas editar

↑ Klets, A. G.; Budnikov, I. V.; Kutygin, R. V.; Biakov, A. S.; Grinenko, V. S. (2006). "The Permian of the Verkhoyansk–Okhotsk region, NE Russia". Journal of Asian Earth Sciences 26 (3): 258–268. Bibcode:2006JAESc..26..258K. doi:10.1016/j.jseaes.2005.10.001.
↑ Permian bivalve mollusks of Northeast Asia, Fig. 1
↑ Sprague de Camp, L. (1970). Lost Continents: The Atlantis Theme in History, Science, and Literature. Courier Corporation. ISBN 9780486226682. Consultado o 25 de outubro de 2015.
↑ Siberian craton - a fragment of a Paleoproterozoic supercontinent
↑ Zhao, G.; Sun, M.; Wilde, S. A.; Li, S. (2004). "A Paleo-Mesoproterozoic supercontinent: assembly, growth and breakup". Earth-Science Reviews 67 (1–2): 91–123. Bibcode:2004ESRv...67...91Z. doi:10.1016/j.earscirev.2004.02.003.
↑ Scotese, C. R. (2009). "Late Proterozoic plate tectonics and palaeogeography: a tale of two supercontinents, Rodinia and Pannotia". Geological Society, London, Special Publications 326 (1): 67–83. Bibcode:2009GSLSP.326...67S. doi:10.1144/SP326.4. Consultado o 29 de novembro de 2015.
↑ Xu, Yan; Han, Bao‐Fu; Liao, Wen; Li, Ang (marzo de 2022). "The Serpukhovian–Bashkirian Amalgamation of Laurussia and the Siberian Continent and Implications for Assembly of Pangea". Tectonics (en inglés) 41 (3). ISSN 0278-7407. doi:10.1029/2022TC007218.
↑ Schematic map of the Siberian craton showing boundaries of the craton and its terranes
↑ Schematic map of ancient terrains and kimberlitic fields in the Siberian craton

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar

Blakey, R. "Global Earth History: Sedimentation, Tectonics, and Paleogeography of Asia". Northern Arizona University. Arquivado dende o orixinal o 16 de xuño de 2018. Consultado o 25 de outubro de 2015. (Historia xeolóxica de Siberia e outras partes de Asia)

Este artigo é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.

[1] Klets, A. G.; Budnikov, I. V.; Kutygin, R. V.; Biakov, A. S.; Grinenko, V. S. (2006). "The Permian of the Verkhoyansk–Okhotsk region, NE Russia". Journal of Asian Earth Sciences 26 (3): 258–268. Bibcode:2006JAESc..26..258K. doi:10.1016/j.jseaes.2005.10.001.

[2] Permian bivalve mollusks of Northeast Asia, Fig. 1

[3] Sprague de Camp, L. (1970). Lost Continents: The Atlantis Theme in History, Science, and Literature. Courier Corporation. ISBN 9780486226682. Consultado o 25 de outubro de 2015.

[4] Siberian craton - a fragment of a Paleoproterozoic supercontinent

[5] Zhao, G.; Sun, M.; Wilde, S. A.; Li, S. (2004). "A Paleo-Mesoproterozoic supercontinent: assembly, growth and breakup". Earth-Science Reviews 67 (1–2): 91–123. Bibcode:2004ESRv...67...91Z. doi:10.1016/j.earscirev.2004.02.003.

[6] Scotese, C. R. (2009). "Late Proterozoic plate tectonics and palaeogeography: a tale of two supercontinents, Rodinia and Pannotia". Geological Society, London, Special Publications 326 (1): 67–83. Bibcode:2009GSLSP.326...67S. doi:10.1144/SP326.4. Consultado o 29 de novembro de 2015.

[7] Xu, Yan; Han, Bao‐Fu; Liao, Wen; Li, Ang (marzo de 2022). "The Serpukhovian–Bashkirian Amalgamation of Laurussia and the Siberian Continent and Implications for Assembly of Pangea". Tectonics (en inglés) 41 (3). ISSN 0278-7407. doi:10.1029/2022TC007218.

[8] Schematic map of the Siberian craton showing boundaries of the craton and its terranes

[9] Schematic map of ancient terrains and kimberlitic fields in the Siberian craton

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]