Quilate
O quilate é un termo da física e da xemoloxía que se utiliza para cuantificar a masa de xemas e perlas, e tamén o grao de pureza dos metais preciosos (platino, ouro e prata).[1]
Etimoloxía
editarOrixe do quilate masa
editarO termo provén da palabra do grego antigo κεράτιον kerátion, que significa algarrobeira (Ceratonia siliqua), porque as sementes do seu froito eran utilizadas na antigüidade para pesar xemas e xoias debido ao tamaño e peso notoriamente uniformes das sementes. Cando os árabes adoptaron esta unidade de masa o nome deformouse a quirat e esta deformouse a quilate ao pasar ao galego (e ao castelán).
Transición ao quilate pureza
editarNo ano 309 d.C. o emperador romano Constantino I ordenou acuñar o primeiro solidus, unha moeda de 24 quilates (masa) de ouro (uns 4,5 gramos), integrada no sistema duodecimal romano de pesos e medidas como 1⁄72 de libra,[2] sendo cada quilate ou siliqua 1⁄1728 de libra.[3].[4] O solidus (de onde procede a palabra galega soldo), e o seu equivalente árabe dinar (do latín denarius, de onde procede diñeiro), foron a referencia do peso do ouro até polo menos Século XII, e a súa pureza converteuse na lei do ouro, é dicir, cantos quilates-masa (dos 24 totais da moeda) son ouro puro: 24 quilates significa unha pureza do 100 %, 18 quilates significa que a aliaxe contén un 75 %, etc.[5]
Definicións
editar- Quilate de xemoloxía (masa)
- Unidade de masa usada, fundamentalmente, para pesar xemas e perlas e, abreviada ct. Neste sentido, un quilate representou historicamente unha cento cuarentava (1⁄140) parte dunha onza (205 miligramos). Desde 1907, coa implantación do sistema métrico decimal, utilízase o quilate decimal, o cal representa unha masa de 200 miligramos (0,2 gramos),[4] por tanto 5 quilates equivale a 1 gramo.
- Quilate de ourivaría (pureza)
- Designa a pureza do ouro utilizado nas xoias. Nste sentido, un quilate (abreviado K ou kt) representa unha vintecuatroava parte (1⁄24) da masa total da aliaxe que compón o metal (aproximadamente o 4,167 %).[4] Por exemplo, se unha xoia feita con ouro é de 18 quilates, a súa aliaxe está feita de 18⁄24 (ou o que é o mesmo 3⁄4) partes de ouro e ten unha pureza do 75 %, mentres que unha peza de 24 quilates está feita de 24⁄24 partes de ouro e, polo tanto, é de ouro puro.
Notas
editar- ↑ quilate no Dicionario da RAG.
- ↑ Vagi, David L. (1999): Coinage and History of the Roman Empire. II: Coinage. Chicago: Fitzroy Dearborn Publishers. ISBN 978-1-5795-8316-3, p. 100. Consultado o 10 de decembro de 2022.
- ↑ Grierson, Philip (1968): Catalogue of the Byzantine Coins in the Dumbarton Oaks Collection and in the Whittemore Collection. 2: pt. 1. Washington, DC: Dumbarton Oaks. ISBN 0-88402-024-X, p. 8. Consultado o 10 de decembro de 2022
- ↑ 4,0 4,1 4,2 "¿Qué es un quilate?".
- ↑ carat en Harper, Douglas. Online Etymology Dictionary.