Pan de Neda
Coordenadas: 43°30′15.04″N 8°09′14.97″O / 43.5041778, -8.1541583
O pan de Neda é un tipo de pan fabricado en Neda (provincia da Coruña) sen denominación de orixe aínda que recoñecido pola Xunta de Galicia pola súa calidade e importancia social e económica[1]. O pan de Neda é coñecido dende a Idade Media aínda que foi variando de composición co tempo. Cada ano o primeiro domingo de setembro dende 1989 celébrase a festa do Pan de Neda por iniciativa da asociación de veciños de Ancos. Actualmente a festa é organizada polo Concello de Neda e os panadeiros.
Historia
editar
A historia do pan de Neda está vencellada á da construción dunha base naval e de estaleiros na ría de Ferrol por parte do rei Filipe II de España, para facer fronte aos ataques costeiros, como o do pirata inglés Francis Drake, que en 1589 atacou a cidade da Coruña.
Para abastecer á armada, xurdiron en Neda as Reais fábricas de biscoito, aproveitando a fariña moída coas augas do río Belelle, que xa contaba con muíños desde a Idade Media. Estes biscoitos ou bolachas eran unha especie de pan que se mantiña comestible durante meses, necesario para as longas travesías ata América. Chegábanse a producir cinco mil quintais de pan ao mes.
Durante os séculos XVII, XVIII e principios do XIX, Neda e Xuvia estaban consideradas o hórreo de Galiza. Entón a ría de Xuvia era navegable. No século XVIII produciuse en Ferrol a que está considerada a primeira folga de España cando aos traballadores tentaron trocarlles o pan de Neda por pan feito no propio estaleiro.[2] Existe unha captación que leva a auga do río Belelle cruzando a ría pola ponte do ferrocarril ata o arsenal militar.
As augas do Belelle xa tiñan sona como as mellores do país para a fiaduría, moenda de pan e saúde. En 1917, El Ideal Gallego publica un folleto de 16 páxinas titulado Estudio analítico, químico y bacteriológico del agua de La Fervenza, escrito polo director do laboratorio municipal de Ferrol, Santiago de la Iglesia. Nel deixábase constancia científica da boa calidade das augas do Belelle e da súa pureza atopando nela fungos do xénero dos Pencilium.
Ata os anos 50 continuaron a funcionar os muíños no río Belelle. Dende entón o pan de Neda foi perdendo pouco a pouco a súa importancia aínda que mantivo a súa sona local. En 1989, a Asociación de Veciños de Ancos organizou unha festa para dar a coñecer e promover os produtos. Tanto o pan como as bolas, empanadas ou doces.
O pan de Neda diferénciase do pan de Cea en moitas características. Ademais de ter un sabor máis forte e ser un tipo de pan que se pode comer nada máis sacado do forno, nun ou dous días gaña en corpo e adquire a súa consistente miga, fácil de desfacer pero con corpo. O pan consérvase mantendo esas características unha ou dúas semanas e incluso máis tempo. Os bolos teñen forma redonda de dous e máis quilos.
Notas
editar- ↑ DiariodeFerrol.com (ed.). "A Festa do Pan de Neda logra a declaración de Interese Turístico por parte da Xunta de Galicia". Consultado o 12 de xullo de 2013.
- ↑ "Un viaje a las tripas de Navantia" Arquivado 15 de outubro de 2012 en Wayback Machine., artigo en La Voz de Galicia, 21 de maio de 2012 (en castelán).
Véxase tamén
editarBibliografía
editar- Revista de Neda. Anuario Cultural do Concello de Neda Nº 12 - 2010, Concello de Neda.
- Ruta do pan de Neda
- Muíños fornos e pan de Neda. Manuela Santalla López. Editorial Embora, ISBN 978-84-92644-36-0.
Ligazóns externas
editar- Festa do Pan
- Crónicas de Galicia IV El pan de Neda - Primera ParteArquivado 30 de xuño de 2012 en Wayback Machine. (en castelán).
- Pan de Neda. Ferrol-Ortegal Tv. Turismo Galicia (en castelán).
- Confitería o Carrizo (en castelán).