O Motín junker foi un levantamento errado de certos cadetes (junker) de Petrogrado o 29 de outubroxul./ 11 de novembro de 1917greg. contra o novo Goberno bolxevique (Consello de Comisarios do Pobo) xurdido do Segundo Congreso Nacional dos Soviets.

Junkers da Academia Vladimir en 1916. Os cadetes rexeitaron a toma do poder polos bolxeviques.

O alzamento foi preparado polo comité central do Partido Social-Revolucionario (PSR) e apoiado polo Comité para a Salvación da Patria. Debilitadas as forzas bolxeviques polo ataque de Kerenskii contra Petrogrado, que obrigou aos bolxeviques a enviar ás súas mellores unidades ao sur da cidade, os confabulados conseguiron tomar nun primeiro momento o control de certos puntos estratéxicos. Incapaces de lograr o apoio dos rexementos cosacos da capital, quedaron pronto sitiados en diversos edificios que as forzas leais ao Goberno bolxeviques acabaron por tomar.

Preparativos

editar

Tras perder o apoio das unidades militares da capital e dos traballadores para opoñerse ao novo Goberno de Lenin, o comité central do Partido Social-Revolucionario viuse obrigado a solicitar a axuda dos cadetes e cosacos da cidade,[1] a pesar das supostas escasas simpatías destes polos socialistas.[2] Os junker eran cadetes de orixe burgués e aristócrata, nacionalistas rusos.[3] Divididos na súa actitude cara a Revolución de Febreiro, rexeitaban a de outubro.[3] Esta acentuou as tendencias conservadoras dos cadetes, aos que os socialrevolucionarios non controlaban.[3] Entre os alumnos das escolas militares contábanse ademais membros da organización monárquica de Vladimir Purishkevich, que estaba disposto a aliarse coa fracción máis conservadora dos socialrevolucionarios con tal de opoñerse aos bolxeviques.[4]

Entre os políticos da capital, os antigos ministros menxeviques, recentemente liberados, comezaron a axitar aos funcionarios contra o novo Goberno, alentando as folgas; a presidencia do disolto Preparlamento fixo un chamamento para derrocalo.[1] O Comité para a Salvación da Patria chamou aos funcionarios e á cidadanía a rexeitar o novo Goberno bolxevique e proclamou a súa intención de formar un novo gabinete provisional.[5] Pola súa parte, os tres rexementos cosacos acuartelados na capital mostrábanse, a pesar das simpatías dos seus mandos, contrarios a opoñerse ao novo Goberno e desexosos de regresar aos seus fogares no Don.[4] A pesar de controlar o concello de Petrogrado –sede do Comité de Salvación–[1] e con el a policía da capital, o xefe da milicia de Petrogrado, N. V. Ivanov, non logrou impedir que os bolxeviques se fixesen co seu control.[6]

 
O coronel Georgi Polkovnikov, desacreditado xefe do distrito militar de Petrogrado que non lograra desbaratar a Revolución de Outubro, recibiu o mando do levantamento dos dirixentes socialrevolucionarios.

A comisión militar socialrevolucionaria convenceuse de que só podía contar co apoio dos cadetes para os seus plans de oposición armada ao novo Goberno.[6] O partido activou as súas células nas escolas militares de infantaría Vladimir e Pavlov e na Escola de Enxeñeiros Nikolaev, e recibiu un apoio menor doutros centros.[7] Partes dalgunhas das unidades militares da capital e, en especial, algúns oficiais, parecían favorecelos.[7] O 26 de outubroxul./ 8 de novembro de 1917greg., a comisión militar socialrevolucionaria aprobou o alzamento contra os bolxeviques e os preparativos prolongáronse ata o 28 de outubroxul./ 10 de novembro de 1917greg..[7] Ao día seguinte, o comité central do PSR e a súa comisión militar publicaron un manifesto coa súa decisión de opoñerse á Revolución de Outubro e de formar un novo Goberno; porén, non estaba disposto a asinar unha paz separada cos Imperios Centrais e non defendía a restauración do Goberno Provisional.[7] A impopularidade deste facía que nin o PSR nin o Comité para a Salvación da Patria decidisen utilizar a súa autoridade para opoñerse á toma do poder polos bolxeviques.[8]

No último momento, o membro do comité central do PSR encargado dos preparativos, Abraham Gotz, anunciou que a operación pasaba a mans do desacreditado antigo comandante do distrito militar de Petrogrado, o coronel Polkovnikov,[1][9] que o propio Aleksandr Kerenskii acusara de traizón o 25 de outubroxul./ 7 de novembro de 1917greg..[8] A comisión militar protestou en balde contra o nomeamento.[8]

O intento do comité central de coordinar[9] o alzamento coa marcha sobre a capital de Kerenskii fracasou cando Gotz e Vladimir Zenzinov foron arrestados e case linchados polos mariñeiros na Estación do Báltico.[10] Estes pretendían participar na delegación da capital que se trasladou a Gatchina a negociar a fin dos combates.[10] O principal comisario militar do antigo Goberno provisional, Stankevich, si que logrou, porén, deixar Petrogrado e entrevistarse con Kerenskii; os dous decidiron atrasar o ataque e a ofensiva ante a lentitude do avance das forzas de Krasnov, a falta de infantaría para apoiar aos cosacos e a escaseza de municións.[11]

Polkovnikov contaba cuns oitocentos trinta homes, trescentos deles cadetes desarmados da Escola de Infantaría Pavlov, e carecía de artillaría.[12] Os conspiradores contaban con lograr a vitoria grazas ao elemento sorpresa e ao debilitamento militar dos bolxeviques, que enviaran as súas mellores tropas a tratar de frear o avance de Kerenskii.[12]

O plan consistía en establecer o cuartel xeneral dos sublevados na Escola de Enxeñaría Nikolaev e, desde alí, tomar a central de telefonía e outro edificio onde se gardaban vehículos blindados.[13] Mentres, os cadetes das academias Vladimir e Pavlov[1] debían tomar a Fortaleza de San Pedro e San Paulo e marchar seguidamente contra o centro do poder bolxevique no Instituto Smolny.[13] Para dar tempo ao avance de Krasnov e Kerenskii, a conferencia de comisión militar do PSR e do Comité para a Salvación da Patria decidiu aprazar un día o alzamento a noite do 28 de outubroxul./ 10 de novembro de 1917greg..[13]

O alzamento

editar

Esa mesma noite, un dos enviados para previr ás unidades, Aleksandr Arnoldovich Bruderer,[14] que debía mandar aos cadetes da Academia Militar Vladimir, foi detido[11] casualmente por unha patrulla[14] da Fortaleza cando abandonaba a mansión Kshesinskaia, onde un batallón de asalto se dispoñía a unirse aos alzados.[15] Os documentos que levaba encima leváronse de inmediato ás autoridades soviéticas,[5] que comezaron a aplicar medidas para esmagar a rebelión.[11][14][15] Polkovnikov, pola súa parte, tamén se decatou da detención e decidiu comezar o alzamento sen máis dilación,[9][14][15] a pesar de que isto impedía recibir o apoio previsto das tropas de Krasnov.[5][11]

 
Garda Vermella da capital. Moito máis numerosos que os alzados e reforzados polos mariñeiros da Frota do Báltico e soldados da guarnición da capital, lograron deter o levantamento.

Ás 2:00 a. m. do 29 de outubroxul./ 11 de novembro de 1917greg., ordenou o alzamento das unidades militares da capital.[15] Os cadetes da Academia de Enxeñeiros Nikolaev rebeláronse e capturaron os vehículos blindados[14] e a central telefónica[5][9][14][16] segundo o plan trazado.[11][15] Nesta última detiveron o comisario de Defensa, Vladimir Antonov-Ovseenko,[16] que estaba no edificio realizando unha inspección cando o tomaron por sorpresa os insurrectos.[11][14] Capturaron ademais o Hotel Astoria e o Banco Estatal.[17] Algúns socialrevolucionarios anunciaron entón que os bolxeviques estaban reducidos ao Instituto Smolny e á Fortaleza, co obxectivo de favorecer a rebelión.[18]

 
Cosaco do Rexemento de Gardas. A falta de apoio ao levantamento dos rexementos cosacos acuartelados na capital debilitouno notablemente e facilitou o seu esmagamento polas novas autoridades bolxeviques.

Pola súa banda, algúns veteranos feridos ao mando do coronel Kuropatkin dirixíronse á Academia Militar Vladimir para colaborar no desarme dos soldados e axudar aos cadetes da mesma na acción contra a Fortaleza da capital.[18] Os intentos desesperados por lograr o apoio das unidades cosacas acuarteladas na capital –os rexementos 1.º, 4.º e 14.º–, porén, non frutificaron, malia a intervención persoal do propio Polkovnikov e de importantes dirixentes socialrevolucionarios.[18] Estes fracasaron en obter o apoio de soldados e obreiros para o alzamento.

A falta de apoio cosaco permitiu que as autoridades puidesen enfrontarse sen problemas aos rebeldes grazas a unidades de traballadores reforzadas con mariños e restos das unidades da capital.[9][11][14][19] Ao final do día, uns dez mil gardas vermellos enfrontábanse aos centos de cadetes alzados. A comisión militar revolucionaria bolxevique puido illar os focos rebeldes:[9][20] a Academia Vladimir quedou rodeada pouco logo da chegada do coronel Kuropatkin.[19]

Os combates máis duros libráronse no asedio á Academia Vladimir,[9][14] que os bolxeviques lograron reducir grazas ao uso de artillaría.[11][19] O mando rebelde non se decidiu a reforzar os puntos baixo o seu control coas escasas tropas á súa disposición e pouco despois achouse asediado por traballadores mal armados pero decididos e numerosos.[21] A Academia de Enxeñeiros depuxo as armas cando quedou claro que o alzamento fracasara. Polkovnikov ordenou a rendición e pola tarde os bolxeviques tomaban os últimos redutos dos alzados.[21]

Parte dos mandos que participaron na intentouna escaparon da capital, como a maioría do comité central dos socialrevolucionarios, que marchou a Gatchina.[22] Os bolxeviques, pola súa banda, habendo logrado o control da cidade e esmagado o levantamento, puideron entón concentrar as súas forzas na derrota das tropas de Kerenskii próximas á capital.[23] Os enfrontamentos causaron máis mortos –uns douscentos– que os que se produciron durante o asalto ao Palacio de Inverno poucos días antes durante a Revolución de Outubro.[9][14] Producíronse ademais algúns casos de brutalidade contra os cadetes rendidos e as tropas gobernamentais lincharon a algúns ou tiráronos dos tellados, aínda que Antonov-Ovseenko logrou salvar a vida daqueles que o detiveron ao comezo da rebelión.[14]

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar