Meiriñados de Navarra
Os meiriñados (en castelán: merindades, en éuscaro: merindadeak) son territorios que estaban baixo a xurisdición do meiriño, un oficial público encargado da administración económica, financeira e xudicial dun territorio. Establecéronse tras a conquista do territorio occidental do reino de Navarra (Duranguesado, Señorío de Biscaia, Áraba e Guipúscoa) en 1200, para establecer un sistema defensivo do resto do territorio. Cada meiriño mantiña os castelos en perfecto estado e controlaba a actividade militar.[1] Xa no século XIII, en tempo do rei Teobaldo II (1253-1270), delimitáronse catro meiriñados: Montaña ou Pamplona, Sangüesa, Tierra Estella e Ribera ou Tudela, e dotóuselles dunha organización máis racional e eficaz. En 1407 creouse o meiriñado de Olite, composto por distintas localidades anteriormente situadas en Sangüesa, Tudela e Estella.
Cada meiriñado establecía un centro urbano principal: Pamplona na montaña, Sangüesa e Estella nos seus respectivos meiriñados, Tudela na Ribera e Olite no meiriñado do seu nome. A importancia de cada un tiña que ver coa suma de varios factores: a súa actividade económica como centro artesán e comercial, a súa densidade demográfica, a súa situación estratéxica e os seus castelos e murallas.[2]
Os partidos xudiciais abarcan o mesmo territorio que os meiriñados e en tres casos as capitais son as mesmas (Pamplona, Tudela e Estella). Os partidos xudiciais de Aoiz e Tafalla corresponden aos meiriñados de Sangüesa e Olite respectivamente.[3]
Meiriñados editar
| Meiriñado | Poboación (2011) | Extensión (km²) | Capital | Concellos |
|---|---|---|---|---|
| Meiriñado de Estella | 66.317 | 2.068,6 | Lizarra | 72 |
| Meiriñado de Olite | 48.037 | 1.387,32 | Olite / Erriberri | 27 |
| Meiriñado de Pamplona | 349.839 | 2.438,2 | Pamplona-Iruña | 86 |
| Meiriñado de Sangüesa | 82.503 | 2.070,8 | Sangüesa / Zangoza | 64 |
| Meiriñado de Tudela | 97.576 | 1.526,7 | Tudela | 23 |
Notas editar
- ↑ "Iñaki Sagredo. Elaboración e explicación histórica do mapa. Tenencias e meiriñados.". Arquivado dende o orixinal o 17 de novembro de 2011. Consultado o 02 de xuño de 2012.
- ↑ Atlas de Navarra, Geografía e Historia, páx 16, edita: 2006 Departamento de Educación del Gobierno de Navarra e EGN Comunicación, ISBN 84-934512-1-5
- ↑ Atlas de Navarra, Geografía e Historia, páx 17, edita: 2006 Departamento de Educación del Gobierno de Navarra e EGN Comunicación, ISBN 84-934512-1-5
Véxase tamén editar
Outros artigos editar