Linguas campa

subgrupo de linguas arauacas

As linguas campa (ou kampa), tamén coñecidas como linguas arauacas preandinas, son un grupo de linguas arauacas estreitamente relacionadas.

Campa
Outros nomes:Kampa, preandinas
Falado en: Amazonas do Perú
Total de falantes: ~50.000 (2008)[1]
Familia: Americana
 Arauaco
  Meridional
   Campa
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
Mapa
Status

Clasificación

editar

Glottolog[2] clasifica as linguas campa da seguinte maneira baseándose en Michael (2011)[3] e Pedrós (2018):[4]

  • Nomatsiguenga 2.500-4.000 (1997);[5] 6.500 (2003)[6]
  • Asheninca-Matsigenka
    • Matsigenka-Nanti
    • Asheninca-Caquinte
      • Caquinte 300 (2000)[9]
      • Ashe-Asha
        • Asháninka 15.000-18.000 (1997);[5] 26.100 (2000);[10] 26.000 (2007)[8]
        • Ashe-Asha Norte
          • Ashéninka de Pichis 12.000 (2001)[11]
          • Ashéninka do Ucayali-Yurúa 7.870 (2001-2004)[12]
          • Ashéninka do Perené 5.500 (2001)[13]
          • Axininca 4.000 (2000)[14]
        • Ashéninka 12.000-15.000 falantes (1997)[5]
          • Ashéninka do Ucayali Sur 13.000 (2002)[15]
          • Ashéninka Pajonal 2.000-4.000 (1997);[5] 12.000 (2002)[16]

A edición 16 de Ethnologue considera o ashéninca como varias linguas (entre paréntese) e engade o nanti (480 falantes en 2002)[17] como lingua adicional.

Comparación léxica

editar

Os numerais en diferentes linguas campa son:[18]

GLOSA Asheninca-Caquinte
Machiguenga Nomatsiguenga PROTO-
CAMPA
[19]
Asháninka Ashéninka
perené
Ashéninka
de Pichis
Caquinte
'1' aparo aparoni aparoni aparo pátiro pátiró *apa(-ti)(-ro)
'2' apite apite apito maβite pítɛti pítetí *api(-te)
'3' maba mava mava maβitetapohátsika mábati mábatí *maba(-ti)
'4' itsa-pite apitekavakaye apaka nashi nako gihatapohiɾoka otsibasáti
'5' paro ako apapakoroni tsonkapaka teronkapoha pabocoróti
'6' apaka
'7' tsapatapaka
'8' apaka pashini
'9' otsonkatya
'10' tsonkapaka
  1. Peter Austin (2008). One thousand languages: living, endangered, and lost. Os Ánxeles: University of California Press, pp. 211, ISBN 978-0-530-25560-9.
  2. Hammarström, Harald & Forkel, Robert & Haspelmath, Martin. "Glottolog 3.3". Consultado o 7 de setembro de 2018. 
  3. Michael, Lev. 2011. La reconstrucción y clasificación interna de la rama Kampa de la familia Arawak. Escrito presentado en la CILLA V (Conference on Indigenous Languages of Latin America), 6 de outubro de 2011
  4. Pedrós, Toni (2018). "Ashéninka y asháninka: ¿de cuántas lenguas hablamos?". Cadernos de Etnolingüística. Consultado o 10 de setembro de 2018. 
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Anatole V. Lyovin (1997). An Introduction to the Languages of the World. Oxford: Oxford University Press, pp. 337. ISBN 0-19-508116-1.
  6. Ethnologue report for language code - Nomatsiguenga
  7. Ethnologue report for language code - Machiguenga
  8. 8,0 8,1 Brenzinger, 2007: 45
  9. Ethnologue report for language code - Caquinte
  10. Ethnologue report for language code - Asháninka
  11. Ethnologue report for language code - Ashéninka, Pichis
  12. Ethnologue report for language code - Ashéninka, Ucayali-Yurúa
  13. Ethnologue report for language code - Ashéninka Perené
  14. Ethnologue report for language code - Ajyíninka Apurucayali
  15. Ethnologue report for language code - Ashéninka, South Ucayali
  16. Ethnologue report for language code - Ashéninka Pajonal
  17. Ethnologue report for language code - Nanti
  18. Maipurean Numerals (E. Chan)
  19. Ramirez, Henri (2019). Enciclopédia das línguas arawak: acrescida de seis novas línguas e dois bancos de dados. (in press)

Véxase tamén

editar

Bibliografía

editar
  • Aikhenvald, Alexandra Y. (1999). "The Arawak language family". En Aikhenvald, Alexandra Y.; Dixon, R.M.W. The Amazonian languages. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 65–106. 
  • Brandão, Ana Paula; Sidi Facundes. Estudos comparativos do léxico da fauna e flora Aruák. Boletim do Museu Paraense Emílio Goeldi. Ciências humanas, Belém, v. 2, n. 2, p. 133–168, May/Aug. 2007.
  • Facundes, Sidney da Silva. The language of the Apurinã people of Brazil (Arawak). Doctoral dissertation, University of New York at Buffalo, Buffalo, 2000.
  • Facundes, Sidney da Silva. The comparative linguistic methodology and its contribution to improve the knowledge of Arawakan. In: Hill, Jonathan D.; Fernando Santos-Granero (eds.). Comparative Arawakan histories. Illinois: University of Illinois Press, 2002. p. 74–96.
  • Ramirez, Henri (2001). Línguas Arawak da Amazônia setentrional (en portugués). Manaus: Universidade Federal do Amazonas.