Lingua yanesha'

lingua arauaca falada no Perú

A lingua yanesha' (yaneshac̈h/yanešač̣; literalmente 'nós as persoas'), tamén chamada amuesha ou amoesha, é unha lingua da familia arauacas falada polo pobo yanesha' do Perú, no centro e leste do departamento de Pasco.

Yanesha'
Yaneshac̈h/Yanešač̣
Pronuncia:[janeʃaˀt͡ʂʰ]
Falado en: Perú
Rexións: Departamento de Pasco
Total de falantes: 9.800 (2000)[1]
Familia: Americana
 Arauaco
  Meridional
   Occidental
    Yanesha'
Escrita: Alfabeto latino
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: ame
Mapa
Status

O yanesha' está clasificado como en perigo severo polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[2]

Por mor da influencia e dominación do Imperio Inca, o yanesha' ten moitos préstamos do quechua, incluíndo algún vocabulario básico. O yanesha' tamén puido estar influenciado polo sistema vocálico do quechua, polo que, hoxe en día, ten un sistema de tres vogais no canto dun de catro vogais que é típico das linguas arauacas relacionadas. Tamén ten algúns préstamos das linguas campa.[3]

  1. "A lingua yanesha' en Ethnologue". Consultado o 8 de xuño de 2024. 
  2. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  3. Ramirez, Henri (2020). Enciclopédia das línguas Arawak: acrescida de seis novas línguas e dois bancos de dados 3 (1 ed.). Curitiba: Editora CRV. ISBN 978-65-251-0234-4. doi:10.24824/978652510234.4. 

Véxase tamén

editar

Outros artigos

editar

Bibliografía

editar
  • Aikhenvald, Alexandra Y. (1999). "The Arawak language family". En Aikhenvald, Alexandra Y.; Dixon, R.M.W. The Amazonian languages. Cambridge: Cambridge University Press. 
  • Daigneault, Anna Luisa (2009). An Ethnolinguistic Study of the Yanesha' (Amuesha) Language and Speech Community in Peru's Andean Amazon, and the Traditional Role of Ponapnora, a Female Rite of Passage (Tese). Université de Montréal. hdl:1866/4055. 
  • Fast, Peter W. (1953). "Amuesha (Arawak) Phonemes". International Journal of American Linguistics 19 (3): 191–194. doi:10.1086/464218.