O normando[2] é unha lingua romance, unha das linguas d'Oïl, considerada tradicionalmente un dialecto do francés (pexorativamente denominado patois), que por iso recibe tamén o nome de francés normando. Fálase na rexión de Normandía, onde carece de status de oficialidade e tan só está recoñecida como lingua rexional; e nas Illas Anglonormandas, onde os dialectos se desenvolveron por separado do normando continental dende que Normandía deixou de pertencer á coroa inglesa no século XIII. Na actualidade, en xeral, o normando está máis presente nas áreas menos accesibles do antigo ducado de Normandía, as Illas Anglonormandas, a península do Cotentín e o Pays de Caux.

Normando
Normand
Falado en: Francia e o Reino Unido
Rexións: Normandía e as Illas do Canal
Total de falantes:
Familia: Indoeuropea
 Itálica
  Románica
   Italo-occidental
    Galoibérica
     Galorrománica
      Oïl
       Normando
Códigos de lingua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: roa
Mapa

Territorios onde é falado o normando.
Status

O normando está clasificado como en perigo severo polo Libro Vermello das Linguas Ameazadas da UNESCO[1]

Dialectos

editar

Normandía continental: Os dous principais dialectos son o normando propiamente dito e o normando meridional falado ó sur da liña Joret, unha isoglosa establecida por Charles Joret no século XIX, que ten solucións máis próximas ó mayennais e ó galó, actualmente o normando meridional está mesturado co francés rexional e os falantes moitas veces non poden distinguir as realizacións do normando e as do francés. No normando propiamente dito consérvanse relativamente ben o cotentinois na península de Cotentín e o cauchois no Pays de Caux, o augeron, do Pays de Auge, está case extinto. Dialectos das Illas Anglonormandas:

  • Jèrriais, dialecto da illa de Jersey
    • Sercquiais, dialecto da illa de Sark, derivado do jerriais xa que a illa foi repoboada no século XVI por poboación procedente do norte de Jersey
  • Dgèrnésiais, dialecto da illa de Guernsey
  • Auregnais, dialecto da illa de Alderney, agora extinto.

Influencia no inglés

editar

Logo da conquista de Inglaterra polos normandos (1066) o inglés viuse influenciado polo normando, palabras de orixe normanda no inglés:

Inglés Normando Francés
fashion < faichon/féchon = façon
cabbage < caboche = chou (cf. caboche)
castle < câtel (antigo: castel) = château, castelet
cauldron < caudron = chaudron
causeway < cauchie = chaussée
catch < cachi = chasser
cater < acater = acheter
mug < mogue/moque = tasse, boc
wicket < viquet = guichet (cf. piquet)
  1. Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022. 
  2. Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para normando.

Véxase tamén

editar

Outros artigos

editar

Bibliografía

editar
  • Essai de grammaire de la langue normande, UPN, 1995. ISBN 2-9509074-0-7.
  • V'n-ous d'aveu mei? UPN, 1984.
  • La Normandie dialectale, 1999, ISBN 2-84133-076-1
  • Alain Marie, Les auteurs patoisants du Calvados, 2005. ISBN 2-84706-178-9.
  • Roger Jean Lebarbenchon, Les Falaises de la Hague, 1991. ISBN 2-9505884-0-9.
  • Jean-Louis Vaneille, Les patoisants bas-normands, n.d., Saint-Lô.
  • André Dupont, Dictionnaire des patoisants du Cotentin, Société d'archéologie de la Manche, Saint-Lô, 1992.
  • Geraint Jennings e Yan Marquis, "The Toad and the Donkey: an anthology of Norman literature from the Channel Islands", 2011, ISBN 978-1-903427-61-3