Île-à-Vache, (en Francés, tamén chamada Île-à-Vaches, antes chamada en Español Isla Vaca) é unha illa caribeña, unha das illas satélites de Haití. Atópase na Baie de Cayes a uns 10´5 km. fronte á costa do suroeste peninsular do país, aproximadamente entre a cidade de Les Cayes e Pointe l'Abacou. Antigamente coñecíase co nome de Abacca. Administrativamente, converteuse nunha comuna en 1976 como parte do Arrondissement de Les Cayes no departamento Sud.[1]

Illa da Vaca
Île-à-Vache
Situación
País Haití
Coordenadas18°04′15″N 73°38′30″O / 18.07083, -73.64167Coordenadas: 18°04′15″N 73°38′30″O / 18.07083, -73.64167
Xeografía
XeoloxíaIlla marítima
Superficie48´47 km²
Punto máis alto30
Demografía
CapitalNon ten
Poboación15.399
Densidade318 hab./km²

Île-à-Vache foi reclamada polo Imperio español en 1492 como parte da Hispaniola, e durante os dous seguintes séculos coñeceuse co nome de Illa Vaca. En 1697 a illa de Hispaniola dividiuse formalmente entre España e Francia no Tratado de Ryswick que puxo fin á Guerra dos Nove Anos. Francia asumiu o control da metade occidental de Hispaniola e nomeouna Saint-Domingue, e Illa Vaca tomou o seu nome actual, Île-à-Vache.

Xeografía editar

A illa ten aproximadamente 13 km. de largo e 3´2 km. de ancho, cunha superficie de 51´7998 km². O extremo occidental da illa ten outeiros en altura con altitudes de 150 m. con varios pequenos pantanos nos vales, o lado leste da illa é pantanoso, e contén unha lagoa cun dos bosques de mangleiros máis grandes de Haití.[2] A illa tamén está rodeada de varios bancos de area perigosos, arrecifes e rochas que foron a causa de moitos naufraxios ao longo da historia,[3] incluída a da famosa goleta canadense de pesca e carreiras Bluenose, naufragada na illa en 1946.

Demografía editar

A poboación da illa en 2015 era de 14.004 habitantes adultos.[4] Île-à-Vache é un dos sitios turísticos máis populares de Haití e ten algúns dos mellores paisaxes insulares do Caribe.[Cómpre referencia] Hai dúas estacións turísticas na illa, Port Morgan e Abaka Bay.

Historia editar

Henry Morgan editar

O capitán pirata Henry Morgan (c.1635-1616) usou frecuentemente a pequena illa como base para as súas operacións.[5][6] Morgan planificou e organizou moitas das súas maiores incursións desde Illa Vaca e perdeu múltiples barcos nas augas da illa que foron descubertos e explorados recentemente por mergulladores de investigación.

 
Capitán Henry Morgan.

En xaneiro de 1669, Morgan trouxo dez barcos e 800 homes a Illa Vaca como punto de encontro antes de lanzar unha incursión na cidade española de Cartaxena. Debido a que el e os seus compañeiros bucaneiros acababan de capturar dous barcos de guerra franceses, decidiron celebralo na baía de Ferret facilmente accesible no lado noroeste da illa. Fixeron un lume para asar varios porcos e dispararon os canóns do seu buque insignia como era típico para unha celebración de bucaneiros. No medio da súa borracheira, apolvoreira do buque prendeuse accidentalmente, o que provocou unha explosión que provocou que o buque insignia de Morgan o HMS Oxford explotara. Na explosión Morgan, que estaba a bordo do barco, foi lanzado pola fiestra do seu camarote ao mar. Sobreviviu ao accidente, pero o Oxford afundiuse, arrastando consigo os dous buques de guerra franceses capturados (que estaban atados a el) e uns 200 dos seus homes.[5][7]

O barco, que só estaba a 4 m. baixo a superficie da auga, foi atopado en 2004 por un equipo de investigadores. Estiveron acompañados dun equipo da canle de televisión galesa S4C, que realizou un documental do descubrimento. Se aínda hai un botín a bordo, aínda non se sabe.

En 1675-1676 sobreviviu de novo a un naufraxio nas beiras da illa. Morgan fora nomeado tenente gobernador de Xamaica e ía desde Inglaterra para ocupar o posto. Posiblemente dirixiuse a Illa Vaca para rescatar o que puidese dos barcos afundidos no incidente de 1669.[Cómpre referencia] Pero xurdiu unha tormenta que afundiu a súa nave a Jamaica Merchant, que estaba cargada cun cargamento completo de canóns que levaba para reforzar as defensas en Port Royal.[8][9] Este barco atopárono investigadores, que recuperaron pratos, moedas de bronce e a áncora do barco.

O actual complexo turístico de Port Morgan leva o seu nome.

De 1682-1684, o pirata francés Jean Hamlin usou a illa como escondedoiro mentres saqueaba barcos ingleses e holandeses.[10]

Bernard Kock editar

 
Bernard Kock 5 Haitian dollar note
 
Bernard Kock 2 Haitian dollar note

En 1862 o empresario Bernard Kock, propietario dunha plantación de algodón en Florida, visitou a Feira Mundial en Londres. Cando viu dúas balas de algodón procedentes de Haití, quedou impresionado pola calidade e inmediatamente viu unha oportunidade de negocio. Era un ardente abolicionista, pero cría que despois de que foran liberados, os antigos escravos tiñan que ter un traballo útil. Por iso, concibiu un plan para desenvolver Île-à-Vache enviando 5.000 escravos emancipados dos Estados Unidos para cultivar algodón alí.

Saíu a Haití o 17 de maio de 1862 e chegou a Jacmel o 3 de xuño. De alí foi a cabalo a Port-au-Prince, onde foi recibido cordialmente polo presidente do país, Fabre Geffrard. As negociacións foron difíciles, con todo. Por unha banda, o presidente apoiou a chegada de máis negros ao país, pero tamén se mostrou reticente a alugar un anaco de chan haitiano a un home branco.

Aínda así, Kock conseguiu asinar un contrato o 8 de agosto que lle concedeu un arrendamento de 10 anos en Île-à-Vache, con dereito a unha prórroga de 10 anos máis. O alugueiro ascendeu a 3´5 gourdes (aproximadamente 0´35 dólares) por hectárea. Tiña que comezar as operacións dentro de seis meses e varios supervisores dos empregados tiñan que ser negros. Inmediatamente serían naturalizados como haitianos á súa chegada. Kock proporcionaría unha porcentaxe de toda a madeira que picaba na illa, como unha especie de imposto. O contrato tamén garantía que protexería ao estado haitiano e que non tería que pagar dereitos de importación sobre as subministracións que importou.

Durante o mesmo período, Estados Unidos estaba atrapado na Guerra Civil estadounidense e o presidente Lincoln, que era partidario da abolición da escravitude, estaba a estudar plans para establecer "colonias" de escravos emancipados en países como Nova Granada e Liberia onde poderían vivir e traballar. Incluso ofreceu 50 dólares a calquera que levase unha persoa negra ao estranxeiro e lle dese un traballo alí.

Kock marchou o 14 de agosto cara a Nova York e chegou o 28 de agosto. Non obstante, o secretario de Estado estadounidense, William Seward, recibiu moitas queixas dos gobernos centroamericanos que non viron ningunha vantaxe na chegada de tantos negros á súa rexión. Á vista destas queixas, Seward paralizou o plan de Kock.

Entón, Kock dirixiuse directamente ao presidente Lincoln. Lincoln tivo as súas dúbidas sobre a sinceridade de Kock nun primeiro momento. Sospeitaba que Kock só acudiu despois de que se prometeran os 50 dólares por persoa. Kock conseguiu convencelo, con todo, e o 31 de decembro, o presidente prometeu que pensaría no seu plan. Pero xusto un día despois, o 1 de xaneiro de 1863, Lincoln asinou a Proclamación de emancipación, que non contiña nin unha soa palabra sobre este ou calquera outro plan colonial.

Decepcionado, Kock mudouse a Washington. Alí, conseguiu atopar a algúns negros que estaban interesados ​​en ir a Haití. De regreso a Nova York, atopou tres financeiros que comprometeron 70.000 dólares na súa empresa. Na base deste compromiso, Kock alugou o barco británico 'Ocean Ranger' e con este barco trouxo a 500 persoas a Île-à-Vache o 13 de abril de 1863. Algúns dos seus pasaxeiros enfermaron da varíola mentres estaban a bordo, obrigando a Kock a montar un pequeno hospital de urxencia á súa chegada.

Kock pechou cos traballadores un contrato de 4 anos por un salario de 0´16 $ por día, gastos incluídos. Imprimiu billetes especiais de Gourde sobre os que líase o texto Illa de A'Vache [sic] e o seu propio nome, Bernard Kock. Estes eran intercambiables polos gourdes normais de Haití

Non obstante, os financeiros non cumpriron a súa promesa. Aínda que pagaron o importe inicial, en parte coa esperanza de coller os 50 dólares prometidos por persoa. Esta recompensa mantívose en vigor porque o goberno seguiu dubidando das boas intencións de Kock. Tras a recompensa, os financeiros apenas enviaron máis cartos ou subministracións á illa. Os traballadores atopáronse en rebelión e Kock tivo que chamar a 15 soldados haitianos para axudar no control da situación. Ademais, os financeiros fixeron demandas crecentes, que Kock non podía atender sen cartos e bens.

En última instancia, o contrato rompeuse. O 22 de decembro de 1863, o presidente Lincoln enviou un barco a Haití para traer aos 453 traballadores restantes aos Estados Unidos.[11][12]

Tempos actuais editar

A personalidade máis coñecida da illa é a señora Flora, unha monxa franciscana franco-canadense que fundou un orfanato e unha escola que dirixiu durante décadas na aldea de Madame Bernard.[13]

O goberno haitiano anunciou plans para iniciar un proxecto para converter nun destino turístico internacional a illa de Île-à-Vache. Os proxectos do goberno na illa lanzáronse con plans para 1.000 habitacións nun hotel de luxo, un museo de arqueoloxía, discotecas, galerías de arte e tendas de artesanía. Dende o seu inicio en 2013 ata a súa finalización prevista a finais de 2015, isto converte a Île-à-Vache entre os maiores proxectos turísticos en curso no Caribe.[14]

O goberno construíu unha pista de 2,6 quilómetros con plans para un aeroporto internacional.[14]

En febreiro de 2014, o goberno haitiano comezou o proceso de expropiación e recolocación.[15]

Notas editar

  1. Haitian Institute of Statistics and Informatics (IHSI) (1998). "Communes de la République d'Haiti". 
  2. T. Brooks & L.M. Davalos (2001). "The Birds of Île-à-Vache, Haiti". Caribbean Journal of Science. 
  3. Moreau de Saint-Méry, Médéric Louis Élie (1797–1798). Description topographique, physique, civile, politique et historique de la partie française de l'isle Saint-Domingue. 
  4. "Population totale, population de 18 ans et plus menages et densites estimes en 2009" (PDF). Haitian Institute of Statistics and Informatics (IHSI). 2009. Consultado o 2014-05-29. 
  5. 5,0 5,1 Cordingly 1996, p. 48.
  6. Cordingly 1996, p. 50.
  7. Cordingly 1996, p. 49.
  8. Cordingly 1996, p. 54.
  9. Cordingly 1996, p. 55.
  10. Lane, Kris E. (1999). Blood and Silver: A History of Piracy in the Caribbean and Central America (en inglés). Oxford UK: Signal Books. pp. 128–129. ISBN 9781902669014. Consultado o 17 de agosto de 2017. 
  11. Ponterio, Richard H. (1863). "HAÏTI Paper Money, Bernard Kock Issues, Ca. 1863". Numismondo. Garry Saint, Esquire. Consultado o 29 de maio de 2014. 
  12. Thompson, Boyce (decembro 2011). "Bernard Kock Colonized Cow Island With Freed Slaves". Thompson Family History. Boyce Thompson Media, LLC. Consultado o 29 de maio de 2014. 
  13. Sr Flora. "Ile a Vache Orphanage & Community Programme". Soul of Haiti. LPHmedia ltd. Arquivado dende o orixinal o 29 de abril de 2014. Consultado o 03 de setembro de 2019. 
  14. 14,0 14,1 Staff (30 de agosto de 2014). "Haiti Planning to Develop 1,000 Hotel Rooms on Ile a Vache". Caribbean Journal. Consultado o 20 de xullo de 2018. 
  15. HA / radio Métropole Haiti

Véxase tamén editar

Ligazóns externas editar