Trilladeira pataqueira

A trilladeira pataqueira (Microtus arvalis) é unha especie de roedor da familia Cricetidae amplamente distribuído por Europa e algunhas zonas de Asia central.

Trilladeira pataqueira
Estado de conservación
Pouco preocupante
Clasificación científica
Reino: Animalia Filo: Chordata Clase: Mammalia Orde: Rodentia Suborde: Myomorpha Superfamilia: Muroidea Familia: Cricetidae Subfamilia: Arvicolinae Xénero: Microtus Subxénero: 'Microtus (Microtus)' Especie: M. arvalis
Nome binomial
'Microtus (Microtus) arvalis' (Pallas, 1778)
Sinonimia
albus, Bechstein, 1801 arvensis, Schinz, 1840 angularis, Miller, 1908 assimilis, Rörig e Börner, 1905 assimilis, Miller, 1912. asturianus, Miller, 1911 ater, de Sélys longchamps, 1845 brevirostris, Ognev, 1924 calypsus, Montagu, 1923 campestris, Blasius, 1853 caucasicus, Saturnin, 1896 cimbricus, Stein, 1931 contigua, Röring e Börner, 1905 corneri, Hinton, 1910 cunicularius, Ray, 1847 depressa, Miller, 1912 duplicatus, Röring e Börder, 1905 duplicatus, Miller, 1912 flava, Fatio, 1905 fulva, Fatio, 1869 fulvus, Geoffroy, 1803 fulvus, Miller, 1912 galliardi, Fatio, 1905 ghalgai, Krassovsky, 1929 grandis, Martino e Martino, 1948 gudauricus, Ognev, 1929 hawelkae, Bolkay, 1925 heptneri, Hamar, 1963 hyrcania, Goodwin, 1940 igmanensis, Bolkay, 1919 incertus, de Sélys Longchamps, 1841 incognitus, Stein, 1931 iphigeniae, Heptner, 1946 khorkoutensis, Goodwin, 1940 macrocranius, Ognev, 1924 meldensis, Delost, 1955 meridianus, Miller, 1908 mystacinus, de Filipi, 1865 obscurus, Eversmann, 1841 orcadensis, Millais, 1904 oyaensis, Heim de Balsac, 1940 principalis, Rörig e Börig, 1905 principalis, Miller, 1912 rhodopensis, Heinrich, 1936 ronaldshaiensis, Hinton, 1913 rousiensis, Hinton, 1913 rufescentefuscus, Schinz, 1845 ruthenus, Ognev, 1950 sandayensis, Millais, 1905 sarnius, Miller, 1909 simplex, Rörig e Börig, 1905 terrestris, Schank, 1798 transcaucasicus, Ognev, 1924 transuralensis, Serebrennikov, 1929 variabilis, Miller, 1912 vulgaris, Desmarest, 1822 westrae, Miller, 1908

Descrición

É un pequeno roedor, de 8–13 cm de lonxitude, dos que un cuarto corresponde a unha curta cola. De constitución masiva, con orellas curtas, nada sobresaíntes e cabeza ancha. A cor dorsal é parda-amarelada, e a ventral branca-cinsenta; os exemplares novos son grises e non hai dimorfismo sexual en canto a cor e porte. É moi semellante ao Microtus agrestis, do que se distingue con dificultade.

Hábitat e xeito de vida

Trátase dun herbívoro estrito, de hábitos diúrnos, que se alimenta preferentemente de dicotiledóneas. Pode ser praga dos cultivos, sobre todo dos de regadío.

Fai o seu niño nunha cavidade esférica subterránea, a 30–50 cm de profundidade, que comunica co exterior por varias galerías. Na superficie percorre sempre as mesmas rutas, dando lugar a sendeiros recoñecibles entre a vexetación.

Reprodución e cría

Trátase dunha especie polixínica, na que cada macho fecunda un certo número de femias. Cada femia está dotada de catro pares de mamas, e pare cada vez entre 2 e 11 crías, despois dunha xestación de 21 a 22 días. No val do Douro, as condicións climáticas permiten que a reprodución se dea durante todo o ano, mais non é así nos Pireneos ou Europa Central. As femias acadan a madurez sexual nun só mes, os machos en dous.

Demografía

A mortaldade nas primeiras fases da vida é moi elevada, pero cando as circunstancias son favorables, con poucos depredadores e moito alimento, a elevada taxa de natalidade facilita que se produzan explosións demográficas. O rápido crecemento e maduración permiten que se sucedan varias xeracións nun mesmo ano.

Distribución

A subespecie típica, M. arvalis arvalis, esténdese desde Rusia Central, a través de Europa Central, até a costa atlántica de Francia. Alcanza a Península Ibérica, encontrándose nos Pireneos Occidentais e Centrais. Está ausente nas Illas Británicas, nas rexións setentrionais e na Europa Mediterránea. A subespecie ibérica, M. arvalis asturianus, de tamaño algo maior, estendíase polas montañas que rodean o val do Douro, pero desde 1980 a súa área expandiuse ás terras baixas e polo Sistema Ibérico.

Pragas

As poboacións do Douro presentan desde hai 20 anos ciclos demográficos coñecidos semellantes a outras especies da subfamilia dos arvicolinos, con oscilacións periódicas tipicamente de tres ou catro anos. En condicións normais, a densidade típica é de 5-10 individuos por hectárea, pero nos máximos pode superar amplamente os 200 individuos/ha. Na fase normal os machos son moi territoriais; durante as fases de explosión demográfica a organización social debilítase. O hábitat normal son as manchas de vexetación natural herbácea ou de matogueira, pero cando crece a densidade esténdese practicamente a todos os ambientes, dentro da súa área de distribución.

Poden trasmitir enfermidades ao ser humano como a tularemia, tanto por contacto directo como por po que tocaron.

En 2007 os campos de Castela e León (España) víronse seriamente prexudicados por este pequeno roedor. No val do Douro e nas montañas circundantes existe unha subespecie propia, algo maior que a típica, e calcúlase que en agosto de 2007 o número de exemplares era de 750 millóns, ocupando unha extensión de 2 millóns de hectáreas.

Galería

• 
  Gorida dunha trilladeira pataqueira.
• 
  Galerías.
• 
  Entradas dunha colonia en Interlaken (Suíza).

• 
  Rastros na neve.
• 
  Sendas de trilladeiras pataqueiras na fin do inverno. Interlaken.

Referencias

• González-Esteban, J. & Villate, I. () "Microtus arvalis (Pallas, 1778). Topillo campesino" en Atlas de mamíferos terrestres, Inventario Nacional de Biodiversidad. Ministerio de Medio Ambiente, Madrid.[1]

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Microtus arvalis no Atlas da biodiversidade do Ministerio de Medio Ambiente de España (MMA).
• Dentadura e cranio da trilladeira pataqueira. No apartado de rastros de mamíferos do sitioArquivado 11 de outubro de 2014 en Wayback Machine. Barbastella.
• Control biológico de la plaga de topillos Editado por GREFA, 2010.
• M. arvalis (como M. asturianus Miller e M. arvalis meridianus Miller) en "Fauna ibérica; mamíferos". Ángel Cabrera Latorre. 1914. Facsímile electrónico.
• Microtus (Microtus) arvalis en WILSON, Don E.; REEDER, Dee Ann M. (eds.): "Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference". 3ª ed. Johns Hopkins University Press. Baltimore. 2005. Visto o 8 de abril de 2016. (en inglés)