Wikipedia

Probas da evolución: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
Miguelferig (conversa | contribucións)
242.323 edicións
m Bot: Substitución automática de texto (-Science (journal) +Science); cambios estética
Liña 26:
==== Organización bioquímica universal e padróns de variación molecular ====
 
Todos os organismos existentes (superviventes) coñecidos funcionan baseándose nos mesmos procesos bioquímicos: a información xenética codificada nos [[ácido nucleico|ácidos nucleicos]] ([[ADN]], ou [[ARN]] en moitos [[virus]]), [[transcrición (xenética)|transcríbese]] a un ARN e despois [[tradución de proteínas|tradúcese]] a [[proteína]]s (que son [[polímero]]s de [[aminoácido]]s) nos altamente [[conservación (xenética)|conservados]] [[ribosoma]]s. O [[código xenético]] (a correspondencia entre as combinacións de [[nucleótido]]s e os aminoácidos) é a mesma en practicamente todos os organismos (só hai algunhas excepcións nalgúns codóns nunhas poucas especies), o que significa que un mesmo [[codón]] de [[ADN]] nunha [[bacteria]] codifica o mesmo aminoácido que nun ser humano ou nun piñeiro. O [[adenosín trifosfato|ATP]] utilízase como molécula enerxética básica en todas as formas de vida. Unha comprensión profunda da [[bioloxía do desenvolvemento]] mostra que hai unha morfoloxía común que é resultado de compartir elementos xenéticos.<ref>{{Cita libro | title=Evolutionary Biology| edition=3rd| first=Douglas J. | last=Futuyma |authorlink=Douglas Futuyma | year=1998| pages=108–110| publisher=Sinauer Associates | isbn=978-0-87893-189-7}}</ref> Por exemplo, aínda que se cre que os ollos en cámara evolucionaron independentemente en moitas ocasións,<ref>{{Cita libro |isbn=978-0-19-854980-2|author=Haszprunar |year=1995 |editor=Taylor |chapter=The mollusca: Coelomate turbellarians or mesenchymate annelids?|publisher=Oxford University Press |location=Oxford |title=Origin and evolutionary radiation of the Mollusca : centenary symposium of the Malacological Society of London}}</ref> comparten un conxunto común de proteínas sensibles á luz ([[opsina]]s), o que suxire un punto de orixe común para todas as criaturas con visión.<ref>{{Cita publicación periódica |url=http://www.imls.uzh.ch/research/noll/publ/Dev_Cell_2003_5_773_785.pdf |pmid=14602077 |year=2003 |last1=Kozmik |first1=Z. |last2=Daube |first2=M. |last3=Frei |first3=E. |last4=Norman |first4=B. |last5=Kos |first5=L. |last6=Dishaw |first6=L.J. |last7=Noll |first7=M. |last8=Piatigorsky |first8=J. |title=Role of Pax genes in eye evolution: A cnidarian PaxB gene uniting Pax2 and Pax6 functions |volume=5 |issue=5 |pages=773–785 |journal=Developmental Cell |doi=10.1016/S1534-5807(03)00325-3}}</ref><ref>Land, M.F. and Nilsson, D.-E., ''Animal Eyes'', Oxford University Press, Oxford (2002) {{ISBN|0-19-850968-5}}.</ref> Outro exemplo é o plan corporal común dos vertebrados, cuxa estrutura está controlada pola [[xene Hox|familia dos xenes homeobox (Hox)]].
 
==== Secuenciación do ADN ====
Liña 49:
Como os procesos do [[metabolismo]] non deixan fósiles, a investigación sobre a evolción dos procesos celulares básicos faise maiormente por comparación de organismos existentes. Moitas liñaxdes diverxeron cando apareceron novos procesos metabólicos e é teoricamente posible determinar cando apareceron certos procesos metabólicos comparando as características dos descendentes dun antepasado común ou detectando as súas manifestacións físicas. Como exemplo, a aparición do [[oxíxeno]] na [[atmosfera terrestre]] está ligado á evolución da [[fotosíntese]] e permitiu a aparición dos seres [[organismo aerobio|aerobios]].
 
=== Exemplos específicos de fisioloxía e bioquímica comparativa ===
 
==== O cromosoma 2 humano ====
Liña 76:
O que fai estas semellanzas homólogas no citocromo c especialmente suxestivas da existencia dun antepasado común, ademais de que as filoxenias derivadas del concordan con outras filoxenias moi ben, é o alto grao de redundancia funcional da molécula de citocromo c. As diferentes secuencias existentes de aminoacidos non afectan significativamente á funcionalidade da proteína, o cal indica que as substitucións de pares de bases non forman parte dun deseño dirixido, senón que son o resultado de mutacións aleatorias que non estiveron suxeitas a selección.<ref name="29+ evidences">{{Cita web |url=http://www.talkorigins.org/faqs/comdesc/section4.html#protein_redundancy |title=29+ Evidences for Macroevolution; Protein functional redundancy] |first=Douglas |last=Theobald |date=2004 |website=The Talk Origins Archive}}</ref>
 
Ademais, o xene do [[citocromo b]] utilízase comunmente como unha rexión do [[ADN mitocondrial]] útil para determinar as relacións [[filoxenética]]s entre os organismos debido á súa variabilidade de secuencia. É considerado de grande utilidade para determinar as relacións dentro dunha [[Familia (bioloxía)|familia]] ou [[xénero (bioloxía)|xénero]]. Os estudos comparativos que implican o [[citocromo b]] tiveron como resultado novos esquemas de clasificación e foron utilizados para asignar especies novas descritas a un xénero, e para afondar no coñecemento das relacións evolutivas.<ref name="2001Castresana">{{Cita publicación periódica | last1=Castresana | first1=J. | title=Cytochrome ''b'' Phylogeny and the Taxonomy of Great Apes and Mammals | journal=Molecular Biology and Evolution | volume=18 | pages=465–471 | year=2001 | url=http://mbe.oxfordjournals.org/cgi/reprint/18/4/465 | pmid=11264397 | issue=4 | doi=10.1093/oxfordjournals.molbev.a003825}}</ref>
 
==== Retrovirus endóxenos ====
Liña 98:
Algúns exemplos de atavismos que se encontran na literatura científica son:
 
* Membros posteriores en [[balea]]s.<ref name="Briankhall1"/> (ver figura 2a)
* Reaparición de membros en vertebrados sen patas.<ref name="Briankhall2"/><ref name="Briankhall1"/><ref>{{Cita libro | title=Somites and early morphogenesis in reptile limbs. In Vertebrate Limb and Somite Morphogenesis| edition=| author=Raynaud, A. | date=1977| pages=373–386 | publisher=Cambridge University Press, London | isbn= }}</ref>
* Un par de aletas traseiras nos golfiños ''[[Tursiops]]''.<ref>{{Cita web | url=http://www.livescience.com/4298-dolphin-remains-legs.html| title=Dolphin May Have 'Remains' of Legs| author=Tabuchi, Hiroko | publisher=Livescience.com| date=2006| accessdate= }}</ref>
* Dedas extra no cabalo moderno.<ref name="Briankhall1"/><ref>{{Cita publicación periódica |author1=Tyson, R. |author2=Graham, J.P. |author3=Colahan, P.T. |author4=Berry, C.R. |title=Skeletal atavism in a miniature horse |journal=Veterinary Radiology & Ultrasound |volume=45 |issue=4 |pages=315–7 |year=2004 |pmid=15373256 |doi=10.1111/j.1740-8261.2004.04060.x |ref=harv}}</ref><ref>{{Cita libro| title=Horses: The story of the horse family in the modern world and through sixty million years of evolution| author=Simpson, G. G.| date=1951| publisher=Oxford University Press}}</ref>
* [[Vestixialidade en humanos|Rabos en humanos]] (non pseudorrabos)<ref name="Nenad"/><ref>{{Cita publicación periódica | title=Human tails and pseudotails |author1=Dao, Anh H. |author2=Netsky, Martin G. | journal=Human Pathology| year=1984| volume=15| issue=5| pages=449–453| doi=10.1016/S0046-8177(84)80079-9| pmid=6373560}}</ref> e [[mamila]]s extra en humanos.<ref name="Briankhall1"/>
* Re-evolución da sexualidade a partir da [[partenoxénese]] en [[Oribatida|ácaros orbítidos]].<ref>{{Cita publicación periódica | title=Reevolution of sexuality breaks Dollo's law|author1=Katja Domes | journal=Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A.| year=2007| volume=104| issue=17| pages=7139–7144| url=|display-authors=etal|doi=10.1073/pnas.0700034104 |pmid=17438282 |pmc=1855408|bibcode=2007PNAS..104.7139D}}</ref>
* Dentes en polos.<ref>{{Cita publicación periódica | title=The Development of Archosaurian First-Generation Teeth in a Chicken Mutant |author=Harris, Matthew P. | journal=Current Biology| year=2006| volume=16| issue=4| pages=371–377| doi=10.1016/j.cub.2005.12.047| pmid=16488870|display-authors=etal}}</ref>
* Dedo vestixial en cans.<ref name="Briankhall1"/>
* Reaparición de ás en insectos pau non alados<ref>{{Cita publicación periódica | title=Loss and recovery of wings in stick insects|author1=Michael F. Whiting | journal=Nature| year=2003| volume=421| issue=6920| pages=264–267| doi=10.1038/nature01313| pmid=12529642|display-authors=etal| bibcode=2003Natur.421..264W}}</ref> e [[dermápteros|cadelas de frade]].<ref name="Briankhall1"/>
* Músculos atávicos en diversas aves<ref name="Raikowetal">{{Cita publicación periódica | title=The evolutionary re-establishment of a lost ancestral muscle in the bowerbird assemblage|author1=Robert J. Raikow | journal= Condor| year=1979| volume=81| issue=2| pages=203–206| doi=10.2307/1367290|display-authors=etal|jstor=1367290 }}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | title=The evolutionary reappearance of ancestral muscles as developmental anomalies in two species of birds| author=Robert J. Raikow| journal=Condor| year=1975| volume=77| issue=4| pages=514–517| doi=10.2307/1366113| jstor=1366113}}</ref> e mamíferos como o can [[beagle]]<ref>{{Cita publicación periódica | title=Hyoid muscle anomalies in the dog (Canis familiaris)| author=E. Evansh| journal=Anatomical Record| year=1959| volume=133| issue=2| pages=145–162| doi=10.1002/ar.1091330204}}</ref> e os [[xerbo]]s.<ref name="Raikowetal"/>
* Dedas extra no [[coello de Indias]].<ref name="Briankhall1"/><ref>{{Cita libro | title=The origin of a polydactylous race of guinea-pigs| edition=49| author=Castle, William E. | date=1906| pages=| publisher=Carnegie Institution of Washington| isbn= }}</ref>
 
=== Bioloxía do desenvolvemento evolutiva e desenvolvemento embrionario ===
Liña 118:
* Crecemento e perda de pelo ([[lanugo]]) durante o desenvolvemento humano.<ref>{{Cita publicación periódica |doi=10.1007/s11692-010-9085-4 |title=The Evo-Devo Puzzle of Human Hair Patterning |year=2010 |last1=Held |first1=Lewis I. |journal=Evolutionary Biology |volume=37 |issue=2–3 |pages=113–122}}</ref>
* Desenvolvemento e dexeneración do [[saco vitelino]].
* Ras terrestres e [[píntega]]s que pasan ao estado larvario dentro do ovo (con característcas de típicas larvas acuáticas), pero fan eclosión listos para a vida en terra.<ref name="Douglas J. Futuyma 1998 122">{{Cita libro | title=Evolutionary Biology| edition=3rd| first=Douglas J. | last=Futuyma | year=1998| page=122| publisher=Sinauer Associates Inc.| isbn=978-0-87893-189-7}}</ref>
* Aparición de estruturas relacionadas coas branquias ([[arco farínxeo|arcos farínxeos]]) no desenvolvemento do embrión de vertebrados. Nos peixes os arcos continúan desenvolvéndose orixinando os [[arco branquial|arcos branquiais]], mentres que noutros animais, como os humanos, dan lugar a diversas estruturas do pescozo e cabeza.
 
Liña 157:
 
* Redución dos membros inferiores e da [[cintura pélvica]], que están aloxados entre músculos que os rodean totalmente nas baleas actuais (ver figura 2b).<ref>{{Cita publicación periódica | title=Limbs in Whales and Limblessness in Other Vertebrates: Mechanisms ofEvolutionary and Developmental Transformation and Loss|author1=Bejder, Lars |author2=Hall, Brian K.| journal=Evolution and Development| year=2002| volume=4| issue=6| pages=445–458| doi=10.1046/j.1525-142x.2002.02033.x| pmid=12492145|url=https://semanticscholar.org/paper/a725ad2b0064c48b79212021488c75b552e3f8e1 }}</ref><ref name="Coyne 2009 60">{{Cita libro| title=Why Evolution Is True| last=Coyne| first=Jerry A.| authorlink=Jerry A. Coyne| year=2009| pages=[https://archive.org/details/whyevolutionistr00coyn/page/60 60]| publisher=Viking| isbn=978-0-670-02053-9| url=https://archive.org/details/whyevolutionistr00coyn/page/60}}</ref><ref>{{Cita libro | title=Developmental plasticity and evolution | first=Mary Jane | last=West-Eberhard| year=2003| page=232| publisher=Oxford University Press| isbn=978-0-19-512234-3}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | title=Notes on the anatomy, positioning and homology of the pelvic bones in small cetaceans (Cetacea, Delphinidae, Pontoporiidae)|author1=P. C. Simões-Lopes |author2=C. S. Gutstein| journal= Latin American Journal of Aquatic Mammals| year=2004| volume=3| issue=2| pages=157–162| doi=10.5597/lajam00060}}</ref> Ocasionalmente, os xenes que codifican extremidades máis longas causan que unha balea moderna desenvolva patas. O 28 de outubro de 2006, capturouse un golfiño ''Tursiops'' de catro aletas e foi moi estudado debido ao seu conxunto extra de membros traseiros.<ref>{{Cita web |url=http://www.talkorigins.org/faqs/comdesc/section2.html#atavisms_ex1 |title= Example 1: Living whales and dolphins found with hindlimbs|accessdate=2011-03-20 |publisher= Douglas Theobald}}</ref> Estes [[cetáceos]] con patas son un exemplo de atavismo predito procedente do seu antepasado común.
* Ás traseiras non funcionais no insecto ''[[Carabus solieri]]''.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Hybridization, developmental stability, and functionality of morphological traits in the ground beetle Carabus solieri (Coleoptera, Carabidae)| author=Garner, Stephane | journal=Biological Journal of the Linnean Society| year=2006| volume=89| issue=| pages=151–158| doi=10.1111/j.1095-8312.2006.00668.x|display-authors=etal}}</ref> e outros [[escaravello]]s.<ref name="Coyne 2009 60"/>
* Ollos remanentes (e estruturas oculares) en animais que perderon o sentido da vista, como os peixes cavernícolas cegos (por exemplo ''[[Astyanax mexicanus]]''),<ref>{{Cita publicación periódica | title=Emerging model systems in evo-devo: cavefish and microevolution of development| author=Jeffery, William R. | journal=Evolution and Development| year=2008| volume=10| issue=3| pages=256–272| doi=10.1111/j.1525-142X.2008.00235.x| pmid=18460088 | pmc=3577347}}</ref> ratas-toupa, serpes, arañas, píntegas, camaróns, cangrexos e escaravellos.<ref>{{Cita libro| title=Why Evolution Is True| last=Coyne| first=Jerry A.| authorlink=Jerry A. Coyne| year=2009| pages=[https://archive.org/details/whyevolutionistr00coyn/page/59 59–60]| publisher=Viking| isbn=978-0-670-02053-9| url=https://archive.org/details/whyevolutionistr00coyn/page/59}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | title=Photoentrainment in blind and sighted rodent species: responses to photophase light with different wavelengths| author=Abed E. Zubidat| journal=The Journal of Experimental Biology| year=2010| volume=213| issue=Pt 24| pages=4213–4222| doi=10.1242/jeb.048629|display-authors=etal| pmid=21113002}}</ref>
* Ollo vestixial na actual ''[[Rhineura floridana]]'' e óso [[xugal]] remanente na extinta ''Rhineura hatchery'' (reclasificada como ''[[Protorhineura hatcherii]]'').<ref>{{Cita publicación periódica| title=Cranial Anatomy of the Extinct Amphisbaenian ''Rhineura hatcherii'' (Squamata, Amphisbaenia) Based on High-Resolution X-ray Computed Tomography |author1=Kearney, Maureen |author2=Maisano, Jessica Anderson |author3=Rowe, Timothy | journal=Journal of Morphology| year=2005| volume=264| issue=1| pages=1–33| doi=10.1002/jmor.10210|pmid=15549718 |url=https://semanticscholar.org/paper/8d003acee2d8751490e61f166379e53011865a31 }}</ref><ref>{{Cita libro | title=Cave Life: Evolution and Ecology | author=David C. Culver | date=1982 | publisher=Harvard University Press | isbn=9780674330191 }}</ref>
* Ás non funcionais (para a función de voar orixinal) en aves non voadoras como [[avestruz|avestruces]], [[kiwi (ave)|kiwis]], [[casuario]]s e [[emú]]s.<ref>{{Cita libro| title=Why Evolution Is True| last=Coyne| first=Jerry A.| authorlink=Jerry A. Coyne| year=2009| pages=[https://archive.org/details/whyevolutionistr00coyn/page/57 57–59]| publisher=Viking| isbn=978-0-670-02053-9| url=https://archive.org/details/whyevolutionistr00coyn/page/57}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | title=Osteology and myology of the wing of the Emu (Dromaius novaehollandiae), and its bearing on the evolution of vestigial structures|author1=Erin E. Maxwell |author2=Hans C.E. Larsson| journal=Journal of Morphology| year=2007| volume=268| issue=5| pages=423–441| doi=10.1002/jmor.10527| pmid=17390336}}</ref>
* Presenza da [[plica semilunar da conxunctiva|plica semilunar]] no ollo humano, un resto vestixial da [[membrana nictitante]].<ref>{{Cita libro | title=Atlas of Ophthalmology | edition=1 | author=Michael G. Glasspool | date=1982 | pages=9 | publisher=MTP Press Unlimited | isbn= }}</ref>
* [[Glándula de Harder]] en primates.<ref>{{Cita publicación periódica | title=The primate Harderian gland: Does it really exist?|author1=Rehoreka, Susan J. |author2=Smith, Timothy D. | journal=Ann Anat| year=2006| volume=188| issue=4| pages=319–327| doi=10.1016/j.aanat.2006.01.018|pmid=16856596 }}</ref>
* Patas traseiras reducidas e estruturas da cintura pelvica en [[lagartos sen patas]], [[escíncidos]],<ref>{{Cita publicación periódica | title=Appendicular skeletons of five Asian skink species of the genera ''Brachymeles'' and ''Ophiomorus'', including species with vestigial appendicular structures |author1=Andrade, Julia B. |author2=Lewis, Ryshonda P. |author3=Senter, Phil | journal=Amphibia-Reptilia | year=2016| doi=10.1163/15685381-00003062 | volume=37 |issue=4 | pages=337–344}}</ref> [[anfisbénidos]] e algunhas serpes.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Appendicular Skeleton in Amphisbaenians (Reptilia: Squamata)| author=Maureen Kearney| journal=Copeia| year=2002| volume=2002| issue=3| pages=719–738| doi=10.1643/0045-8511(2002)002[0719:asiars]2.0.co;2}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | title=First Report of a Pectoral Girdle Muscle in Snakes, with Comments on the Snake Cervico-dorsal Boundary|author1=Tsuihiji, Takanobu |author2=Kearney, Maureen |author3=Olivier Rieppel| journal=Copeia| year=2006| volume=2006| issue=2| pages=206–215| doi=10.1643/0045-8511(2006)6[206:froapg]2.0.co;2}}</ref>
* Aparato olfactorio reducido e perdido en baleas que aínda posúen subxenomas de receptor olfactivo vestixial.<ref>{{Cita publicación periódica | title=The Vestigial Olfactory Receptor Subgenome of Odontocete Whales: Phylogenetic Congruence between Gene-Tree Reconciliation and Supermatrix Methods |author1=Mcgowan, Michael R. |author2=Clark, Clay |author3=Gatesy, John | journal=Systematic Biology| year=2008| volume=57| issue=4| pages=574–590| doi=10.1080/10635150802304787 | pmid=18686195}}</ref>
* Dentes vestixiais no [[narval]].<ref>{{Cita publicación periódica | title=Vestigial Tooth Anatomy and Tusk Nomenclature for Monodon Monoceros| author=Nweeia, Martin T. | journal=The Anatomical Record| year=2012| volume=295| issue=6| pages=1006–1016 | doi=10.1002/ar.22449 |display-authors=etal| pmid=22467529}}</ref>
* Dedos rudimentarios de ''[[Ateles geoffroyi]]'', ''[[Colobus guereza]]'' e ''[[Perodicticus potto]]''.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Variability of Metapodials in PrimatesWith Rudimentary Digits: ''Ateles geoffroyi'', ''Colobus guereza'', and ''Perodicticus potto''| author=Tague, Robert G. | journal=American Journal of Physical Anthropology| year=2002| volume=117| issue=3| pages=195–208| doi=10.1002/ajpa.10028| pmid=11842399}}</ref>
* Primordios dentais vestixiais no padrón dental embrionario de ratos.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Development of the Vestigial Tooth Primordia as Part of Mouse Odontogenesis| author=Peterková, R. | journal=Connective Tissue Research| year=2002| volume=43| issue=2–3| pages=120–128|display-authors=etal| doi=10.1080/03008200290000745| pmid=12489147 }}</ref>
* [[Órgano vomeronasal]] reducido ou ausente nos monos do Vello Mundo.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Relaxed selective pressure on an essential component of pheromone transduction in primate evolution|author1=Liman, Emily R. |author2=Innan, Hideki | journal=PNAS| year=2003| volume=100| issue=6| pages=3328–3332| doi=10.1073/pnas.0636123100| pmid=12631698| pmc=152292| bibcode=2003PNAS..100.3328L}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | title=Evolutionary deterioration of the vomeronasal pheromone transduction pathway in catarrhine primates |author1=Zhang, Jianzhi |author2=Webb, David M. | journal=PNAS| year=2003| volume=100| issue=14| pages=8337–8341| doi=10.1073/pnas.1331721100| pmid=12826614| pmc=166230| bibcode=2003PNAS..100.8337Z}}</ref>
* Presenza de músculos pilosos non funcionais en humanos usados antes no movemento dos bigotes sensoriais.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Vestiges of vibrissal capsular muscles exist in the human upper lip| author=Tamatsu | journal=Clinical Anatomy| year=2007| volume=20| issue=6| pages=628–631| doi=10.1002/ca.20497|display-authors=etal| pmid=17458869}}</ref>
* Músculo [[palmar longo]] en dexeneración nos humanos.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Prevalence of palmaris longus absence – a study in the Yoruba population|author1=Mbaka, Godwin O. |author2=Ejiwunmi, Adedayo B. | journal=Ulster Medical Journal| year=2009| volume=78| issue=2| pages=90–93}}</ref>
* Os peixes [[teleósteos]], primates antropoides ([[simio]]s), [[coellos de Indias]], algunhas especies de morcegos, e algúns [[Passeriformes]] perderon a súa capacidade de sintetizar vitamina C ([[ácido ascórbico]]), mais aínda posúen os xenes implicados. Esta incapacidade débese a mutacións sufridas no xene da L-gulono-γ-lactona oxidase (''GLO''), e isto en primates, peixes teleósteos e coellos de Indias é irreversible.<ref>{{Cita publicación periódica | title=The Genetics of Vitamin C Loss in Vertebrates| author=Drouin, Guy | journal=Current Genomics| year=2011| volume=12| issue=5| pages=371–378|display-authors=etal| doi=10.2174/138920211796429736| pmid=22294879| pmc=3145266}}</ref>
* Segmentos abdominais remanetes en [[cirrípedes]] (percebes).<ref>{{Cita publicación periódica | title=Barnacle Duplicate ''Engrailed'' genes: Divergent Expression Patterns and Evidence for a Vestigial Abdomen| author=Gibert, Jean-Michel| journal=Evolution and Development| year=2000| volume=2| issue=4| pages=194–202| doi=10.1046/j.1525-142x.2000.00059.x| pmid=11252562|display-authors=etal}}</ref>
* Os [[embrión]]s de vertebrados non mamíferos dependen dos nutrientes do [[saco vitelino]]. Os [[xenoma]]s de humanos e outros mamíferos conteñen xenes rotos non funcionais que codifican a produción de xema (vitelo), xunto coa presenza dun saco vitelino baleiro no embrión.<ref>{{Cita publicación periódica | title=The mammalian yolk sac placenta |author1=Freyer, Claudia |author2=Renfree, Marilyn B. | journal=Journal of Experimental Zoology| year=2009| volume=312B|issue=6 | pages=545–554 |doi=10.1002/jez.b.21239|pmid=18985616 }}</ref><ref>{{Cita publicación periódica | title=Loss of Egg Yolk Genes in Mammals and the Origin of Lactation and Placentation| author=Brawand, David | journal=PLoS Biology | year=2008| volume=6| issue=3| doi=10.1371/journal.pbio.0060063| pmid=18351802 | pmc=2267819 |display-authors=etal | pages=e63}}</ref><ref>{{Cita web | last=Myers | first=P. Z. |authorlink=P. Z. Myers | title=Reproductive history writ in the genome | work=Pharyngula | publisher=ScienceBlogs | date=2008 | url=http://scienceblogs.com/pharyngula/2008/03/19/reproductive-history-writ-in-t/ }}</ref>
* Xemas de extremidades embrionarias en golfiños.<ref>{{Cita publicación periódica | title=On the development of Cetacean extremities: I. Hind limb rudimentation in the Spotted dolphin (''Stenella attenuata'')| author=David Seder| journal=European Journal of Morphology| year=1997| volume=35| issue=1| pages=25–30| doi=10.1076/ejom.35.1.25.13058| pmid=9143876|display-authors=etal}}</ref>
* Formación de follas nalgunhas especies de [[cacto]]s.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Structure, Development, and Taxonomy in the Genus ''Lophophora''|author1=Boke, Norman H. |author2=Anderson, Edward F. | journal=American Journal of Botany| year=1970| volume=57| issue=5| pages=569–578| jstor=2441055| doi=10.2307/2441055}}</ref>
* Presenza do [[endosimbiose|endosimbonte]] vestixial ''[[Lepidodinium viride]]'' dentro do [[dinoflaxelado]] ''[[Gymnodinium chlorophorum]]''.<ref>{{Cita publicación periódica | title=''Gymnodinium chlorophorum'', a new, green, bloom-forming dino agellate (Gymnodiniales, Dinophyceae) with a vestigial prasinophyte endosymbiont|author1=Malte Elbrächter |author2=Eberhart Schnepf| journal=Phycologia| year=1996| volume=35| issue=5| pages=381–393| doi=10.2216/i0031-8884-35-5-381.1}}</ref>
* A especie ''[[Dolabrifera dolabrifera]]'' ten unha glándula de tinta pero é "incapaz de producir tinta ou as súas proteínas antipredador asociadas".<ref>{{Cita publicación periódica | title=Ultrastructural Comparison of ''Aplysia'' and ''Dolabrifera'' Ink Glands Suggests Cellular Sites of Anti-Predator Protein Production and Algal Pigment Processing|author1=Jeffrey S. Prince |author2=Paul Micah Johnson| journal=Journal of Molluscan Studies| year=2006| volume=72| issue=4| pages=349–357| doi=10.1093/mollus/eyl017}}</ref>
 
=== Exemplos específicos de anatomía comparada ===
Liña 212:
De xeito similar ao que ocorreu coa extremidade pentadáctila dos mamíferos, os primeiros [[dinosauros]] dividíronse en dúas ordes, os ''[[saurisquios]]'' e os ''[[ornitisquios]]''. Clasifícanse nunha desas ordes segundo as características do seu esqueleto pélvico. A figura 2d, mostra que os primeiros ''saurisquios'' eran moi semellantes aos primeiros ''ornitísquios''. O padrón da [[pelve]] en todas as especies de dinosauros é un exemplo de estruturas homólogas. Cada unha das ordes de dinosauros ten unha strutura da pelve básica pero lixeiramente diferente, o que é unha evidencia dunha ascendencia común. Ademais, as [[aves]] modernas mostran unha semellanza coas antigas estruturas pélvicas dos ''saurísquios'', o que indica unha [[evolución das aves]] a partir dos dinosauros. Isto pode observarse na Figura 5c na ramificación das aves a partir da suborde dos [[Theropoda]]
 
==== Extremidade pentadáctila ====
 
{{Véxase tamén|Evolución dos mamíferos}}
Liña 285:
* A maioría dos fósiles don fragmentarios.
* Algúns cambios evolutivos acontecen en poboacións nos límites da distribucióln ecolóxica da especie e como esas poboacións son probablemente pequenas, a probabilidade de fosilización é baixa (ver [[equilibrio puntuado]]).
* De xeito similar, cando cambian as condicións ambientais, a poboación dunha especie está probablemente moi reducida, polo que calquera cambio evolutivo inducido por esas novas condicións é menos probable que fosilice.
* A maioría dos fósiles proporcionan información sobre a forma externa, pero ofrecen pouca sobre como funcionaba o organismo.
* Usando como guía a [[biodiversidade]] dos tempos actuais, isto suxire que os fósiles desenterrados representan só unha pequena fracción do gran número de especies de organismos que viviron no pasado.
Liña 324:
* Os desertos en América do Norte e do Sur teñen [[cacto]]s nativos, pero nos desertos de África, Asia e Australia teñen plantas [[suculentas]] distintas (a non ser o cacto ''[[Rhipsalis baccifera]]'')<ref name=CotaBomf10>{{Cita publicación periódica |last=Cota-Sánchez |first=J. Hugo |last2=Bomfim-Patrício |first2=Márcia C. |year=2010 |title=Seed morphology, polyploidy and the evolutionary history of the epiphytic cactus ''Rhipsalis baccifera'' (Cactaceae) |journal=Polibotanica |volume=29 |pages=107–129 |url=http://www.herbarium.usask.ca/research/articles/Cota-Sanchez_Bomfim-Patricio_Polibotanica_2010.pdf |accessdate=2013-02-28 |ref=harv }}</ref> que son [[euforbiáceas]] nativas que lembran a cactos máis son moi diferentes.
 
Poden encontrarse diferenzas aínda máis grandes se consideramos [[Australia]], aínda que ocupa a mesma [[latitude]] que gran parte de Suramérica e África. Os [[marsupial|marsupiais]] como os [[canguro]]s, [[peramelemorfios]] e [[Dasyurus|dasiúros]] constitúen case a metade das especies de mamíferos indíxenas.<ref>{{Cita libro |last1=Menkhorst |first1=Peter |last2=Knight |first2=Frank |title=A Field Guide to the Mammals of Australia |publisher=Oxford University Press |year=2001 |isbn=978-0-19-550870-3 |page=14}}</ref> En contraste, os marsupiais están hoxe totalmene ausentes de África e supoñen unha pequena porción da fauna suramericana, onde viven as [[zarigüeia]]s, os [[cenoléstidos]] e o chamado en Chile "monito del monte" (''[[Dromiciops gliroides]]''). Os únicos representantes vivos dos primitivos mamíferos poñedores de ovos ([[monotremos]]) son os [[equidna]]s e o [[ornitorrinco]]. O equidna de bico curto ''[[Tachyglossus aculeatus]]'' e as súas subespecies viven en Australia, [[Tasmania]], [[Nova Guinea]] e [[Illa Kangaroo]] mentes que o equidna de bico longo ''[[Zaglossus bruijni]]'' vive só en Nova Guinea. O ornitorrinco vive nas augas do leste de Australia. Foron introducidos en Tasmania, [[illa King (Tasmania)|illa King]], e illa Kangaroo. Estes monotremos están totalmente ausentes do resto do mundo.<ref>{{Cita libro | title=Echidna: Extraordinary egg-laying mammal| first1= Michael | last1=Augee | first2=Brett | last2=Gooden | first3=Anne | last3=Musser| year=2006| publisher=CSIRO Publishing|url=https://books.google.com/books?id=2UQH-YrWwCYC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false| isbn= 9780643092044 }}</ref> Por outra parte, Australia carece de moitos grupos de mamíferos [[placentarios]] que son comúns noutros contintentes ([[carnívoros]], [[artiodáctilos]], [[musgaño]]s, [[esquío]]s, [[lagomorfo]]s), aínda que hai [[morcego]]s indíxenas e roedores [[Murinae|murinos]]; moitos outros placentarios, como os [[coello]]s e [[raposo]]s, foron introducidos alí polos humanos.
 
Outras distribucións animais interesantes son as dos [[oso]]s, localizados en todos os continentes menos en África, Australia e a [[Antártida]], e o oso polar só vive no [[Círculo polar ártico]] e zonas adxacentes.<ref>{{Cita web |url=http://www.seaworld.org/animal-info/info-books/polar-bear/habitat-&-distribution.htm |title=Polar Bears/Habitat & Distribution |accessdate=2011-02-21 |publisher=SeaWorld Parks & Entertainment |archive-url=https://web.archive.org/web/20131025014407/http://www.seaworld.org/animal-info/info-books/polar-bear/habitat-%26-distribution.htm |archive-date=25 de outubro de 2013 |urlmorta=si }}</ref> Os [[pingüín]]s encóntranse só arredor do polo sur malia que hai condicións climáticas similares no polo norte. As familias de [[sirenios]] está formada por mamíferos acuaticos, pero mentres que os [[manatí]]s están localizados só en augas do oeste de África, norte de Suramérica e do oeste da India, a familia relacionada dos [[dugongo]]s está localizada só en augas oceánicas do norte de Australia e as costas que rodean o [[océano Índico]]. A agora extinta ''[[Hydrodamalis gigas]]'' vivía no [[mar de Bering]].<ref>{{Cita web |url= http://www.savethemanatee.org/sirenian.htm |title= Sirenians of the World |accessdate=2011-02-21 |publisher=Save the Manatee Club}}</ref>
 
En áreas que estiveran adxacentes no pasado encóntrase o mesmo tipo de fósiles, aínda que despois sufriron un proceso de [[deriva continental]] e están agora en localizacións xeográficas moi afastadas. Por exemplo, encóntranse fósiles do mesmo tipo de anfibios antigos, artrópodos e fentos en Suramérica, África, India, Australia e Antártida, que datan do [[Paleozoico]], cando estas rexións estaban xuntas formando unha única masa de terra chamada [[Gondwana]].<ref>[http://biology.clc.uc.edu/courses/bio303/contdrift.htm Continental Drift and Evolution] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150928093416/http://biology.clc.uc.edu/courses/bio303/contdrift.htm |date=28 de setembro de 2015 }}. Biology.clc.uc.edu (2001-03-25). Retrieved on 2011-12-06.</ref> Algunhas veces os descendentes deses organismos poden ser identificados e mostran unha indubidable semellanza entre eles, malia habitaren en rexións e climas moi diferentes.
Liña 376:
==== Distribución dos metaterios ====
 
A historia dos [[metaterios]] (o [[clado]] que contén os [[marsupiais]] e os seus antepasados primitivos extintos) proporciona un exemplo de como a teoría evolutiva e o movemento dos continentes poden combinarse para facer predicións sobre a estratigrafía dos fósiles e a súa distribución. Os [[Sinodelphys|fósiles de metaterios máis vellos]] encóntranse na actual [[China]].<ref name="Luoetal2003">{{Cita publicación periódica|last=Luo|first=Zhe-Xi| last2=Ji | first2=Qiang | last3=Wible | first3=John R. | last4=Yuan | first4=Chong-Xi | title=An early Cretaceous tribosphenic mammal and metatherian evolution|journal=[[Science (journal)|Science]]|volume=302|issue=5652|pages=1934–1940|date=2003-12-12|doi=10.1126/science.1090718|pmid=14671295|ref=harv|bibcode=2003Sci...302.1934L |url=https://semanticscholar.org/paper/8bd154a5182aec64aec5c4ce68ae599bcfd68146}}</ref> Os metaterios espalláronse cara ao leste no que é a moderna América do Norte (aínda unida a Eurasia) e despois a América do Sur, que estivo unida a América do Norte ata aredor de hai 65 millóns de anos. Os marsupiais chegaron a Australia a través da Antártida hai uns 50 millóns de anos, e pouco despois Australia separouse, o que suxire que houbo un só evento de dispersión de só unha especie.<ref name="Nilsson">{{Cita publicación periódica|last=Nilsson|first=M. A.| last2=Churakov | first2=G. | last3=Sommer | first3=M. | last4=Van Tran | first4=N. | last5=Zemann | first5=A. | last6=Brosius | first6=J. | last7=Schmitz | first7=J. | title=Tracking Marsupial Evolution Using Archaic Genomic Retroposon Insertions|journal=[[PLoS Biology]]|volume=8|issue=7|pages=e1000436|date=2010-07-27|url= |pmid= 20668664|pmc=2910653|doi=10.1371/journal.pbio.1000436|id= |editor1-last=Penny|editor1-first=David|ref=harv }}</ref> A teoría evolutiva suxire que os marsupiais australianos descenderon doutros máis antigos que se encontraban nas Américas. As evidencias xeolóxicas indican que hai entre 30 e 40 millóns de anos América do Sur e Australia formaban aínda parte do supercontinente do hemisferio sur [[Gondwana]] e que estaban conectados por terra que é agora parte da Antártida. Por tanto, cando se combinan os modelos, os científicos poden predicir que os marsupiais migraron desde o que agora é América do Sur, a través da Antártida, e despois á actual Australia hai entre 40 e 30 millóns de anos. Un primeiro fósil marsupial da familia extinta [[Polydolopidae]] atopouse na [[illa Seymour]] na [[península Antártica]] en 1982.<ref>{{Cita publicación periódica |last=Woodburne |first=Michael O. | last2=Zinsmeister | first2=William J. |date=Oct 1982 |title=Fossil Land Mammal from Antarctica |journal=Science |volume=218 |issue=4569 |pages=284–286 |id= |doi=10.1126/science.218.4569.284 |pmid=17838631 |ref=harv |bibcode=1982Sci...218..284W }}</ref> Tamén se atoparon fósiles posteriores, incluíndo membros das ordes marsupiais dos [[Didelphimorphia]] (zarigüeias) e [[Microbiotheria]],<ref>{{Cita publicación periódica |last=Goin |first=Francisco J. |date=Dec 1999 |title=New Discoveries of "Opposum-Like" Marsupials from Antarctica (Seymour Island, Medial Eocene) |journal=Journal of Mammalian Evolution |volume=6 |issue=4 |pages=335–365 |id= |doi=10.1023/A:1027357927460 |ref=harv |display-authors=etal}}</ref> así como tamén [[ungulados]] e un membro da enigmática orde extinta dos [[Gondwanatheria]], posiblemente ''[[Sudamerica ameghinoi]]''.<ref>{{Cita publicación periódica |last=Reguero |first=Marcelo A. | first2=Sergio A. | last2=Marenssi | first3=Sergio N. | last3=Santillana |date=May 2002 |title=Antarctic Peninsula and South America (Patagonia) Paleogene terrestrial faunas and environments: biogeographic relationships |journal=Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology |volume=179 |issue=3–4 |pages=189–210 |id= |url= |doi=10.1016/S0031-0182(01)00417-5 |ref=harv |bibcode=2002PPP...179..189R }}</ref><ref name="Polar">Mills, William James. ''Exploring Polar Frontiers: A Historical Encyclopedia'', ABC-CLIO, 2003. {{ISBN|1-57607-422-6}}, {{ISBN|978-1-57607-422-0}}</ref><ref>
{{Cita publicación periódica | last1=Goin | first1=F.J. | last2=Reguero | first2=M.A. | last3=Pascual | first3=R. | last4=von Koenigswald | first4=W. | last5=Woodburne | first5=M.O. | last6=Case | first6=J.A. | last7=Marenssi | first7=S.A. | last8=Vieytes | first8=C. | last9=Vizcaíno | first9=S.F. | year=2006 | doi=10.1144/GSL.SP.2006.258.01.10 | pages=135–144 | title=First gondwanatherian mammal from Antarctica | journal=Geological Society, London, Special Publications | volume=258 | issue=1 | ref=harv|bibcode=2006GSLSP.258..135G }}</ref>
 
Liña 427:
 
==== Fungos radiotróficos ====
A contaminación causada polos humanos pode ser tamén radioactiva, como a orixinada polo accidente da [[central nuclear de Chernobil]]. Os [[fungos radiotróficos]] son un perfecto exemplo de selección natural que tivo lugar despois de dito accidente. Os fungos radiotrólficos parecen usar o [[pigmento biolóxico|pigmento]] [[melanina]] para converter a [[raios gamma|radiación gamma]] en enerxía química para o seu crecemento<ref name="sciencenews.org">[http://www.sciencenews.org/articles/20070526/fob5.asp Science News, Dark Power: Pigment seems to put radiation to good use], Week of 26 May 2007; Vol. 171, No. 21, p. 325 by Davide Castelvecchi</ref><ref>{{Cita publicación periódica |title=Ionizing Radiation Changes the Electronic Properties of Melanin and Enhances the Growth of Melanized Fungi | last1=Dadachova | first1=E. | last2=Bryan | first2=R.A. | last3=Huang | first3=X. | last4=Moadel | first4=T. | last5=Schweitzer | first5=A.D. | last6=Aisen | first6=P. | last7=Nosanchuk | first7=J.D. | last8=Casadevall | first8=A. |year=2007 |journal=PLOS ONE |volume=2 |pages=e457 |pmid=17520016 |doi =10.1371/journal.pone.0000457 |issue=5 |pmc=1866175 |editor1-last=Rutherford |editor1-first=Julian|bibcode=2007PLoSO...2..457D |ref=harv }}</ref> e foron descubertos en 2007 como mofos negros que crecían dentro e arredor da central nuclear de Chernobil.<ref name="sciencenews.org"/> Investigacións feitas no [[Albert Einstein College of Medicine]] mostraron que tres fungos que conteñen melanina, ''[[Cladosporium sphaerospermum]]'', ''[[Wangiella dermatitidis]]'' e ''[[Cryptococcus neoformans]]'', incrementaron a [[biomasa]] e acumularon [[acetato]] máis rápido nun ambiente no cal o nivel de [[radiación]] era 500 veces maior que no ambiente normal.
 
=== Vertebrados ===
Liña 437:
En paralelo, durante este experimento, Endler conduciu un experimento de campo en Trinidad no que capturou peixes ''Poecilia'' de pozas nas que había predadores e resituounos en pozas máis augas arriba dos ríos, onde non vivían os predadores. Pasadas quince xeracións, Endler atopou que nos ''Poecilia'' resituados evolucionaran uns padróns da pel claramente máis coloridos. Esencialmente, ambos os experimentos mostraron unha converxencia debida a presións de selección similares, é dicir, a selección exercida polo predador contra os padróns de cor moi contrastados e moi visibles e unha [[selección sexual]] a prol das cores máis contrastadas que predominaba cando non había predador.<ref name="Endler - P. reticulata"/>
 
Nun estudo posterior feito por David Reznick, a poboación de campo foi examinada 11 anos despois de que Endler resituase os peixes río arriba. O estudo atopou que as poboacións evolucionaran de diferentes maneiras: padróns de cor máis rechamantes, maduración tardía, tamaños maiores, menos fillos e crías máis grandes.<ref>{{Cita publicación periódica | title= Evaluation of the Rate of Evolution in Natural Populations of Guppies (''Poecilia reticulata'')|author1=David N. Reznick |author2=Frank H. Shaw |author3=F. Helen Rodd |author4=Ruth G. Shaw | journal=Science| year=1997| volume=275|issue=5308 | pages=1934–1937| doi=10.1126/science.275.5308.1934| pmid=9072971|url=https://semanticscholar.org/paper/db12d84a132908884e07af9195ba7deeb4b7ffcd }}</ref> Posteriores estudos sobre ''P. reticulata'' e os seus predadores nos regatos de Trinidad indicaron que diversos modos de selección por predación non só fixeron cambiar o padrón de cores, tamaños e comportamentos dos ''Poecilia'', senón as súas [[teoría da historia vital|historias vitais]] e os padróns de historia vital.<ref>{{Cita publicación periódica | title=The Impact of Predation on Life History Evolution in Trinidadian Guppies (Poecilia reticulata)|author1=David Reznick |author2=John A. Endler | journal=Evolution| year=1982| volume=36 | issue=1 | pages=160–177| doi=10.2307/2407978|pmid=28581096 | jstor=2407978}}</ref>
 
==== Humanos ====
Liña 443:
A selección natural observouse en poboacións humanas contemporáneas, e hai descubrimentos recentes que demostran que a poboación que vive en zonas onde hai grave risco de padecer a grave enfermidade debilitante [[kuru (enfermidade)|kuru]] ten unha sobrerrepresentación significativa dunha variante inmune do xene da proteína [[prión]] G127V fronte aos alelos non inmunes. Os científicos postulatan que unha das razóns para a rápida selección desta variante xenética é a letalidade da enfermidade en persoas non inmunes.<ref>{{Cita novas| last=Medical Research Council (UK)| title=Brain Disease 'Resistance Gene' Evolves in Papua New Guinea Community; Could Offer Insights Into CJD| newspaper=Science Daily (online)| location=Science News| date=21 November 2009| url=https://www.sciencedaily.com/releases/2009/11/091120091959.htm| accessdate=2009-11-22}}</ref><ref>{{Cita publicación periódica| doi=10.1056/NEJMoa0809716| pmid=19923577| year=2009| last1=Mead | first1=S.| last2=Whitfield | first2=J.| last3=Poulter | first3=M.| last4=Shah | first4=P.| last5=Uphill | first5=J.| last6=Campbell | first6=T.| last7=Al-Dujaily | first7=H.| last8=Hummerich | first8=H.| last9=Beck | first9=J.| last10=Mein | first10=C. A.| last11=Verzilli | first11=C.| last12=Whittaker | first12=J.| last13=Alpers | first13=M. P.| last14=Collinge | first14=J.| title=A Novel Protective Prion Protein Variant that Colocalizes with Kuru Exposure| volume=361| issue=21| pages=2056–2065| journal=The New England Journal of Medicine | url=https://researchonline.lshtm.ac.uk/4514/1/nejmoa0809716.pdf}}</ref> Outras tendencias evolutivas das que se informou noutras poboacións son o alongamento do período reprodutor, redución nos niveis de colesterol, glicosa sanguínea e presión arterial.<ref>{{Cita publicación periódica| first1=S. G.| last1=Byars| last3=Govindaraju | first2=D.| first3=D. R.| last2=Ewbank | first4=S. C.| last4=Stearns| title=Natural selection in a contemporary human population| journal=Proceedings of the National Academy of Sciences| year=2009| pmid=19858476| pmc=2868295 | doi=10.1073/pnas.0906199106| volume= 107| issue=suppl_1| pages= 1787–1792|bibcode=2010PNAS..107.1787B }}</ref>
 
Un exemplo ben coñecido de selección que se dá en poboacións humanas é a tolerancia á [[lactosa]]. A [[intolerancia á lactosa]] é a incapacidade de [[Metabolismo|metabolizar]] a lactosa, debido á falta do [[enzima]] necesario [[lactase]] no [[aparato dixestivo]]. A condición normal nos mamíferos é que as crías experimenten unha redución da produción do enzima lactase ao final do período de [[lactación]] (que ten unha duración específica en cada especie). En humanos, en sociedades que non consomen [[produtos lácteos]], a produción de lactase adoita reducirse nun 90% durante os primeiros catro anos de vida, aínda que a redución exacta co tempo varía amplamente.<ref name=soy>[https://web.archive.org/web/20071215230655/http://www.soynutrition.com/SoyHealth/SoyLactoseIntolerance.aspx Soy and Lactose Intolerance] Wayback: Soy Nutrition</ref> A persistencia da actividade do enzima lactase en adultos está asociada con dous [[polimorfismo (bioloxía)|polimorfismos]]: C/T 13910 e G/A 22018 localizados no xene ''MCM6''.<ref>{{Cita publicación periódica |author1=Enattah, N.S. |author2=Sahi, T. |author3=Savilahti, E. |author4=Terwilliger, J.D. |author5=Peltonen, L. |author6=Järvelä, I. | title=Identification of a variant associated with adult-type hypolactasia | journal=Nature Genetics | volume=30 | issue=2 | pages=233–7 | year=2002 | pmid=11788828 | doi=10.1038/ng826 }}</ref> Esta diferenza xénica elimina o corte na produción de lactase, o que fai posible que membros destas poboacións continúen consumindo leite cru e outros produtos lácteos frescos e fermentados durante toda a vida sen dificultade. Isto parece ser un evento evolutivo recente (hai arredor de 10000 anos, e só hai 7500 anos en Europa<ref>{{Cita publicación periódica |title=Archaeology: The milk revolution |first=Andrew |last=Curry |date=31 July 2013 |publisher=Nature |url=http://www.nature.com/news/archaeology-the-milk-revolution-1.13471 }}</ref>) de adaptación ao consumo de lácteos,<ref name="Swallow 2003">{{Cita publicación periódica | author=Swallow DM | title=Genetics of lactase persistence and lactose intolerance | journal=Annual Review of Genetics | volume=37 | pages=197–219 | year=2003 | pmid=14616060 | pmc=| doi=10.1146/annurev.genet.37.110801.143820 }}</ref> e ocorreu independentemente no norte de Europa e leste de África en poboacións cun estilo de vida historicamente pastoril.<ref name="autogenerated1">{{Cita web |url=http://genome.wellcome.ac.uk/doc_WTX038968.html |first=Coles |last=Harriet |title=The lactase gene in Africa: Do you take milk? |publisher=The Human Genome, Wellcome Trust |date=2007-01-20 |accessdate=2008-07-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080929134018/http://genome.wellcome.ac.uk/doc_WTX038968.html |archivedate=29 de setembro de 2008 |urlmorta=si }}</ref><ref>{{Cita publicación periódica |author1=Tishkoff, S.A. |author2=Reed, F.A. |author3=Ranciaro, A. |title=Convergent adaptation of human lactase persistence in Africa and Europe |journal=Nature Genetics |volume=39 |issue=1 |pages=31–40 |date=January 2007 |pmid=17159977 |pmc=2672153 |doi=10.1038/ng1946 |ref=harv|display-authors=etal}}</ref>
 
==== Lacértidos italianos ====
Liña 457:
==== Resistencia aos HAPs no peixe ''Fundulus'' ====
 
Un estudo similar fíxose no río Elisabeth de Portsmouth, Virxinia, que está contaminado por [[hidrocarburo aromático policíclico|hidrocarburos aromáticos policiclicos]] (HAPs). Estes compostos químicos son un produto da [[creosota]], un tipo de alcatrán. No peixe atlántico ''[[Fundulus]] heteroclitus'' evolucionou unha resistencia aos HAPs que implica o xene AHR (o mesmo xene implicado en mutacións no ''Microgadus tomcod''). Este estudo concreto estaba centrado na resistencia á "toxicidade aguda e teratoxénese cardíaca" causada polos HAPs que orixinara mutacións nos ''[[Microgadus tomcod]]'' do [[río Hudson]].<ref>{{Cita publicación periódica|author=Clark, Bryan W.|display-authors=etal|year=2013|title=Compound- and Mixture-Specific Differences in Resistance to Polycyclic Aromatic Hydrocarbons and PCB-126 among Fundulus heteroclitus Subpopulations throughout the Elizabeth River Estuary|journal=Environmental Science & Technology|volume=47|issue=18|pages=10556–10566|doi=10.1021/es401604b|pmid=24003986|pmc=4079253}}</ref>
 
==== Resistencia aos PCBs no peixe ''Microgadus'' ====
Liña 479:
A [[especiación]] é o proceso evolutivo por medio do cal se orixinan novas especies biolóxicas. As especies investíganse usando diferentes marcos teóricos sobre o que constitúe unha especie (ver [[problema da especie]] e [[complexo de especies]]) e existe un debate con respecto á delineación.<ref>{{Cita publicación periódica | title=Understanding the Origin of Species| author=Schemske, Douglas W. | journal=Evolution| year=2000| volume=54| issue=3| pages=1069–1073| doi=10.1554/0014-3820(2000)054[1069:utoos]2.3.co;2}}</ref> Non obstante, moitas das investigacións actuais indican que "...a especiación é un proceso de distinción xenealóxica emerxente, en vez de unha descontinuidade que afecta todos os xenes simultaneamente"<ref>{{Cita publicación periódica | title=The Speciation Revolution| author=Mallet, James | authorlink=James Mallet | journal=Journal of Evolutionary Biology| year=2001| volume=14| issue=6| pages=887–888| doi=10.1046/j.1420-9101.2001.00342.x| url=https://semanticscholar.org/paper/f8eaf644d1b4d329f91ceff78719684293f097e2 }}</ref> e, en [[especiación alopátrica|alopatría]] (a forma máis común de especiación), "o illamento reprodutivo é un subproduto do cambio evolutivo en poboacións illadas e, deste modo, debe ser considerado un accidente evolutivo".<ref>{{Cita libro | title=Speciation| edition=|author1=Coyne, Jerry A. |author2=Orr, H. Allen | date=2004| pages=37| publisher=Sinauer Associates| isbn=978-0-87893-089-0 }}</ref> A especiación ocorre como resultado da alopatría; porén, existen diversos axentes documentados e adoitan definirse e clasificarse de varias formas (por exemplo, [[especiación peripátrica|peripátrica]], [[especiación parapátrica|parapátrica]], [[especiación simpátrica|simpátrica]], [[poliploidía|poliploidización]], [[híbrido (bioloxía)|hibridación]], etc.). Observáronse exemplos de especiación tanto na natureza coma no laboratorio. A.-B Florin e A. Ödeen sinalaron que "faltan fortes evidencias de laboratorio da especiación alopátrica..."; porén, ao revés que nos estudos de laboratorio (enfocados especificamente a modelos de especiación alopátrica), "a especiación claramene ocorre; [e] a vasta cantidade de evidencias procedentes da natureza fai irrazoable argumentar outra cousa".<ref>{{Cita publicación periódica | title=Laboratory environments are not conducive for allopatric speciation |author1=Florin, A.-B. |author2=A. Ödeen | journal=Journal of Evolutionary Biology| year=2002| volume=15| pages=10–19| doi=10.1046/j.1420-9101.2002.00356.x}}</ref> Coyne e Orr compilaron unha lista de 19 experimentos de laboratorio feitos con ''[[Drosophila]]'' que representan exemplos de especiación alopátrica por selección deiverxente, concluíndo que, "o illamento reprodutivo en alopatría pode evolucionar como subproduto da [[selección diverxente]]".<ref>{{Cita libro | title=Speciation| edition=|author1=Coyne, Jerry A. |author2=Orr, H. Allen | date=2004| pages=88–89| publisher=Sinauer Associates| isbn=978-0-87893-089-0 }}</ref>
 
As investigacións que documentan a especiación son abondosas. Os biólogos documentaron numerosos exemplos de especiación na natureza.<ref>Liebherr, James K.; McHugh, Joseph V. ''in'' Resh, V. H.; Cardé, R. T. (Editors) 2003. Encyclopedia of Insects. Academic Press.</ref> Os exemplos de especiación proceden de observacións da bioxeografía de illas e o proceso de [[radiación adaptativa]], ambos explicados previamente. Evidencias da ascendencia común poden tamén encontrarse en estudos paleontolóxicos de especiación en estratos xeolóxicos. Os exemplos descritos máis abaixo representan diferentes modos de especiación e proporcionan fortes probas da ascendencia común. É importante decatarse de que non todas as investigacións sobre especiación observan directamente diverxencia desde "o inicio ao final". Isto débese á delimitación da investigación e a ambigüidade das definicións e ocasionalmente leva aos investigadores a facer reconstrucións históricas. Tendo presente isto, abundan os exemplos, e os seguintes non son exhaustivos senón só son unha pequena fracción dos observados. De novo, "...a selección natural é unha parte omnipresente da especiación...",<ref name=JMSobel2009/> e é o principal impulsor da especiación,<ref name="Speciation"/> como se ve nos seguintes exemplos.
 
=== Fósiles ===
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Probas_da_evolución»