Guillerme IX de Aquitania

Guillerme de Poitiers (en occitano: Guilhem de Peiteus), coñecido tamén coma Guillerme IX de Aquitania, Guillerme IX o Trobador (en occitano: Guilhèm IX lo Trobador) ou aínda coma Guillerme o Trobador (en francés: Guillaume le Troubadour), nado o 22 de outubro de 1071 e finado o 10 de febreiro de 1126, foi un nobre occitano, noveno duque de Aquitania, sétimo conde de Poitiers e primeiro dos trobadores en lingua occitana do que se ten noticia.

Guillerme IX de Aquitania

Nome orixinal	(oc) Guilhem IX de Peiteus
Biografía
Nacemento	22 de outubro de 1071
Morte	11 de febreiro de 1127 (55 anos) Poitiers (Reino de Francia)
Lugar de sepultura	Igreja de São João de Montierneuf (pt)
Datos persoais
País de nacionalidade	Ducado de Aquitania
Actividade
Ocupación	trobador , compositor , escritor , poeta , guerreiro
Movemento	Poesia trovadoresca (pt) e música medieval (pt)
Lingua	Occitano antigo
Carreira militar
Conflito	Battle of Cutanda (en)
Outro
Título	Duke of Aquitaine (en) (1086–1127) Count of Poitiers (en) (1086–1127)
Familia	Ramnulfids (en)
Cónxuxe	Filipa, Condessa de Toulouse (pt) (1094 (Gregoriano)–1118) Ermengarda de Anjou (1089 (Gregoriano)–)
Parella	Dangereuse de L'Isle Bouchard
Fillos	Inês da Aquitânia, rainha de Aragão (pt)  () Filipa, Condessa de Toulouse (pt) Henri de Poitiers (pt) Guillerme X, duque de Aquitania  () Filipa, Condessa de Toulouse (pt) Raimundo de Poitiers  () Filipa, Condessa de Toulouse (pt)
Pais	Guilherme VIII, Duque da Aquitânia (pt)   e Hildegarda da Borgonha (pt)
Irmáns	Inês da Aquitânia, rainha de Aragão e Navarra (pt) , Beatriz de Poitiers e Inês da Aquitânia, rainha de Leão e Castela (pt)
Cronoloxía
1115	excomuñón

Traxectoria

Naceu en 1071, fillo de Guillerme VIII de Aquitania e da súa terceira esposa, Audéarde de Borgoña, filla do duque Roberto I de Borgoña. Cando faleceu o seu pai en 1086, herdou uns dominios máis extensos que os do propio rei de Francia, de quen era nominalmente vasalo. Nos anos 1101 e 1102, participou tardiamente na Primeira Cruzada trala caída de Xerusalén. Sostivo varias guerras contra os condes de Tolosa. Foi excomungado en dúas ocasións, unha delas por abandonar a súa esposa lexítima e arrebatarlle á forza a muller ao seu vasalo o vizconde de Châtellerault. Entre 1120 e 1123 combateu xunto a Afonso I o Batallador, o seu concuñado, para tentar arrebatar ós musulmáns o reino de Valencia. O vínculo de Guillerme o Trobador e Afonso o Batallador é dobre. Dunha parte, Inés de Aquitania (irmá de Guillerme o Trobador) casou con Pedro I de Aragón, o cal faleceu sen descendencia masculina, herdando os seus reinos o seu irmán Afonso o Batallador. Doutra, porque á morte do Batallador, que faleceu sen descendencia, herdou os seus reinos o seu irmán Ramiro II o Monxe, o cal casou con Inés de Poitou, filla de Guillerme o Trobador. Por iso é polo que o Trobador resultou cuñado de Pedro I de Aragón e concuñado dos seus irmáns, Afonso o Batallador e Ramiro o Monxe.

Descendencia

Do seu matrimonio con Filipa de Tolosa tivo os seguintes fillos:

• Inés de Poitou († 1159), esposa de Aimar de Thouars e de Ramiro II de Aragón;
• Guillerme X de Aquitania (1099 - 1137), derradeiro duque de Aquitania;
• Raimundo de Poitiers (ca. 1115- 1149), polo seu matrimonio con Constanza, Príncipe consorte de Antioquía.

Obra literaria

Guillerme de Aquitania é o primeiro poeta de nome coñecido nas literaturas románicas. Consérvanse 11 poemas seus, nos que a temática amorosa é tratada ás veces con gran crueza: autodenominábase «trichador de dòmnas», alardeaba das súas proezas sexuais e moitos dos seus poemas están adicados á súa amante, Maubergeonne, á que chama a Perigosa. Noutra composición, pide ós seus cabaleiros que o axuden a escoller cabalo:

Cabaleiros, aconselládeme nesta dúbida:
-nunca escoller me foi tan difícil-:
Non sei se quedar coa (dama) Agnes ou coa (dama) Arsen)

Cavalier, datz mi cosselh d'un pessamen:
-Anc mays no fuy issaratz de cauzimen- :
Res non sai ab qual me tengua, de n'Agnes o de n'Arsen.

Noutros poemas, amosa unha sensibilidade moi diferente:

Coa dozura da primavera
ferven os bosques e os paxaros cantan
cada un no seu latín
segundo o ritmo do novo canto:
así convén que cada un se alegre
no que máis desexa.

Ab la doussor del temps novel
folhon li bosc e li auzel
chanton chascus en lor lati
segon lo vers del novel chan:
adonc esta ben qu'om s'aizi
d'aisso dont om a plus talan.)

Acolleu na súa corte ó bardo galés Blédri ap Davidor, quen introduciu nas literaturas románicas a lenda celta de Tristán e Isolda.

Véxase tamén

Bibliografía

• Biographies des troubadours ed. J. Boutière, A.-H. Schutz (París: Nizet, 1964) pp. 7–8, 585-587.
• Bond, Gerald A., ed., transl. intro. The Poetry of William VII, Count of Poitier, IX Duke of Aquitaine, (Garland Publishing Co.:Nova York) 1982
• Duisit, Brice. Las Cansos del Coms de Peitieus (CD), Alpha 505, 2003
• Harvey, Ruth E. The wives of the 'first troubadour', Duke William IX of Aquitaine (Journal of Medieval History), 1993
• Meade, Marion. Eleanor of Aquitaine, 1991
• Merwin, W.S. Sir Gawain and the Green Knight, 2002. pp xv-xvi. Nova York: Alfred A. Knopf. ISBN 0-375-41476-2.
• Owen, D.D.R. Eleanor of Aquitaine: Queen and Legend
• Parsons, John Carmi. Eleanor of Aquitaine: Lord and Lady, 2002
• Pasero, Nicolò, ed.: Guglielmo IX d'Aquitania, Poesie. 1973
• Verdon, J. La chronique de Saint Maixent, 1979.
• Waddell, Helen. The Wandering Scholars: the Life and Art of the Lyric Poets of the Latin Middle Ages, 1955