Economía muisca

Este artigo describe a economía dos muiscas. Os muiscas eran os habitantes orixinais do Altiplano Cundiboyacense, o chaira dos Andes centrais da actual Colombia. A súa economía e habilidades de comercio eran ben coñecidas polas outras comunidades indíxenas da área, e segundo describiron os conquistadores españois, o seu principal obxectivo era a adquisición de recursos minerais como ouro, esmeraldas, carbono, prata e cobre.

As esmeraldas foron explotadas usando fosas escavadas xunto á formación. Debido a que as esmeraldas de Somondoco se atopaban en rochas sedimentarias, limpábanse nas fosas durante a estación das choivas.

Os muisas eran famosos pola súa fina ourivaría.

A economía muisca era autosuficiente no que respecta á subministración básica de alimentos, grazas ás avanzadas técnicas agrícolas que desenvolveron en socalcos elevados. O sistema de comercio estaba ben estabelecido, achegando tanto ás clases sociais superiores da sociedade muisca como á poboación en xeral abundancia de ouro, plumas, caracois mariños, coca, yopo e outros artigos de luxo. Os mercados levábanse a cabo cada catro a oito días en varios asentamentos ao longo da Confederación Muisca e organizábanse mercados especiais en torno a festividades nas que comerciantes de fóra dos Andes intercambiaban os seus produtos cos muiscas.

Ademais da agricultura, os muiscas desenvolvéronse ben na produción de diferentes artesanías, empregando as materias primas comercializadas cos pobos circundantes. Famosos son os obxectos dourados e de "tumbaga" feitos polos muiscas. As mantas, teas e redes de algodón eran confeccionadas polas mulleres muiscas, e intercambiábanse por bens valiosos, froitas tropicais e pequenas teas como cartos. Os muiscas foron os únicos en Suramérica en ter moedas reais de ouro, chamadas "tejuelos".

A minaría era unha importante fonte de ingresos para os muiscas, a quen chamaban "a xente do sal" polas súas minas de sal en Zipaquirá, Nemocón e Tausa. Ó igual que os seus veciños occidentais, os muzos, que eran chamados o "pobo esmeralda", extraían esmeraldas nos seus territorios, principalmente en Somondoco. O carbón atopábase en toda a rexión dos muiscas en sedimentos do Eoceno e usouse para os lumes de cociña e para a produción de sal e ornamentos dourados.

Véxase tamén

Bibliografía

• Argüello García, Pedro María (2015). Subsistence economy and chiefdom emergence in the Muisca area. A study of the Valle de Tena (PhD) (PDF) (PhD). Universidade de Pittsburgh. pp. 1–193. Consultado o 2016-07-08. 
• Correal Urrego, Gonzalo (1990). Aguazuque: Evidence of hunter-gatherers and growers on the high plains of the Eastern Ranges (PDF) (en castelán). Bogotá, Colombia: Banco de la República: Fundación de Investigaciones Arqueológicas Nacionales. pp. 1–316. Consultado o 2016-07-08. 
• Daza, Blanca Ysabel (2013). Historia del proceso de mestizaje alimentario entre Colombia y España - History of the integration process of foods between Colombia and Spain (PhD) (PhD) (en castelán). Barcelona, Spain: Universidade de Barcelona. pp. 1–494. 
• Delgado Burbano, Miguel; Langebaek Rueda, Carl Henrik; Aristizábal, Lucero; Tykot, Robert; Johnson, Lauren (2014). Indicadores Bioquímicos de Dieta en Tibanica, un Poblado Muisca Tardío en la Sabana de Bogotá (Colombia): Isótopos Estables (δ13Ccol, δ13Cap y δ15N) y Elementos Traza (Ba y Sr) - Biochemical indicators of diet in Tibanica, a Late Muisca settlement on the Bogotá savanna (Colombia): Stable isotopes (δ13Ccol, δ13Cap and δ15N) and trace elements (Ba and Sr). Avances Recientes de la Bioarqueología Latinoamericana (en castelán) _. pp. 103–127. 
• Francis, John Michael (1993). "Muchas hipas, no minas" The Muiscas, a merchant society: Spanish misconceptions and demographic change (M.A.) (M.A.). Universidade de Alberta. pp. 1–118. 
• Gamboa Mendoza, Jorge (2016). Los muiscas, grupos indígenas del Nuevo Reino de Granada. Una nueva propuesta sobre su organizacíon socio-política y su evolucíon en el siglo XVI - The Muisca, indigenous groups of the New Kingdom of Granada. A new proposal on their social-political organization and their evolution in the 16th century (video) (en castelán). Museo do Ouro. Consultado o 2016-07-08. 
• Kruschek, Michael H. (2003). The evolution of the Bogotá chiefdom: A household view (PhD) (PDF) (PhD). Universidade de Pittsburgh. pp. 1–271. Consultado o 2016-07-08. 
• Langebaek Rueda, Carl Henrik (2005). Fiestas y caciques muiscas en el Infiernito, Colombia: un análisis de la relación entre festejos y organización política - Festivities and Muisca caciques in El Infiernito, Colombia: an analysis of the relation between celebrations and political organisation. Boletín de Arqueología (en castelán) 9 (PUCP). pp. 281–295. ISSN 1029-2004. 
• Martínez Martín, A. F.; Manrique Corredor, E. J. (2014). Alimentación prehispánica y transformaciones tras la conquista europea del altiplano cundiboyacense, Colombia [Pre-Columbian Food and Transformations after European Conquest of Cundiboyacense High Plateau, Colombia]. Revista Virtual Universidad Católica del Norte (en castelán) 41 (Universidade Católica do Norte). pp. 96–111. ISSN 0124-5821. Consultado o 2016-07-08. 
• Ocampo López, Javier (2007). Grandes culturas indígenas de América - Great indigenous cultures of the Americas (en castelán). Bogotá, Colombia: Plaza & Janes Editores Colombia S.A. pp. 1–238. ISBN 978-958-14-0368-4. 
• Restrepo Manrique, Cecilia (2009). La alimentación en la vida cotidiana del Colegio Mayor de Nuestra Señora del Rosario: 1653-1773 & 1776-1900 - The food in the daily life of the Colegio Mayor de Nuestra Señora del Rosario: 1653-1773 & 1776-1900 (PDF) (en castelán). Bogotá, Colombia: Ministerio de la Cultura. pp. 1–352. Consultado o 2016-07-08. 
• Segura Calderón, Adriana María (2014). Reconstrucción de la memoria histórica del territorio muisca de Cota (M.A.). Bogotá, Colombia: Universidade Pedagóxica Nacional. pp. 1–146.