Crioulo annobonense
O crioulo annobonense, tamén coñecido como Fá d'Ambô (do portugués: Falar de Ano Bom), é unha lingua crioula de base lexical portuguesa que se fala nas illas de Annobón e Bioko, na Guinea Ecuatorial. Fálano principalmente persoas de ascendencia mixta africana e portuguesa ou española.
| Crioulo annobonense | ||
|---|---|---|
| Outros nomes: | Fá d'Ambô | |
| Falado en: | Guinea Ecuatorial | |
| Total de falantes: | 5 000-6 000 (2010)[1] | |
| Familia: | Linguas crioulas Crioulo de base portuguesa Crioulos afro-portugueses Crioulo annobonense | |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | --
| |
| ISO 639-2: | --- | |
| ISO 639-3: | fab
| |
| Mapa | ||
| ||
| Status | ||
A actitude do país cara a lingua é en xeral positiva e ensínase mediante cursos na súa capital, Malabo.
Orixe editar
No século XV a illa de Annobón foi descuberta polos portugueses e estaba deshabitada, polo que axiña comezaron a poboala traendo escravos. O crioulo comezou a ser falado polos descendentes de homes portugueses e mulleres africanas escravas traídas doutros lugares, especialmente de Angola e San Tomé, e polo tanto ten grande influencia do crioulo forro que falaban os escravos de San Tomé. España, mediante o Tratado de El Pardo fixo un intercambio de territorios portugueses no golfo da Guinea por territorios en América do Sur, polo que a illa de Annobón e o que hoxe en día é a Guinea Ecuatorial pasaron a España. A poboación de Annobón, incómoda baixo o dominio español era hostil. Co tempo a poboación adaptouse á nova cultura e ao castelán, resultando unha nova mestura.
O goberno da Guinea Ecuatorial financiou un estudo do Instituto Internacional da Lingua Portuguesa (IILP) en Annobón, que comprobou a forte ligazón e conexión entre as poboacións crioulas de San Tomé e Príncipe, Cabo Verde e Guinea-Bissau.[2]
Características editar
O crioulo annobonense é análogo ao crioulo forro. De feito, deriva del xa que comparten a mesma estrutura e o 82% do léxico. Após que Annobón pasase a formar parte de España, a lingua incorporou moitas palabras de orixe castelá (un 10% do léxico), pero ás veces é complicado determinar de que lingua provén cada palabra dada a similitude entre o portugués e o castelán. Hoxe en día, o castelán é a lingua oficial de Annobón, aínda que non se fala moito e o crioulo ten un uso moi amplo na illa, así como tamén na capital, Malabo, e mesmo na parte continental da Guinea Ecuatorial.[3]
O portugués estándar úsase como lingua litúrxica, sendo de feito unha lingua oficial do país, pero só se usa rara vez en Bioko e no río Muni.[4]
Notas editar
- ↑ Ethnologue
- ↑ Sol, ed. (5 de febreiro de 2014). "Formação de professores e programas televisivos introduzem português na Guiné-Equatorial" (en portugués). Consultado o 7 de marzo de 2021.
- ↑ Ethnologue (ed.). "Fa d’Ambu". Consultado o 7 de marzo de 2021.
- ↑ Gobierno de la Republica de Guinea Ecuatoria (ed.). "El portugués será el tercer idioma oficial de la República de Guinea Ecuatorial". Arquivado dende o orixinal o 03 de setembro de 2015. Consultado o 7 de marzo de 2021.
Véxase tamén editar
Bibliografía editar
- Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian, eds. (2016). Annobonese. Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.