Centro, en ciencia política, é o conxunto de partidos, políticas e ideoloxías que se caracteriza por considerarse a si mesma intermedias, no espectro político, a posicións tanto de dereita como de esquerda política.[1]

É conveniente non confundir o centrismo co reformismo. Mentres o centrismo valora as posicións consensuais como un fin en si mesmas -as políticas do "xusto medio" -, o reformismo mantén obxectivos a longo prazo para os cales tales posicións serían só un momento nun proceso progresista de avance moderado ou paulatino. Na práctica política contemporánea, o centrismo propón e defende políticas de economía mixta e de afondamento da democracia.«O goberno representativo falla cando políticos corruptos en xeral serven intereses empresariais ou especiais. É entón imprescindible que a cidadanía teña oportunidades democráticas directas.», Joel S. Hirschhorn.

Centrodereita

editar

O termo "centrodereita" ou "dereita moderada" é bastante confuso, despois de usarse en varios sentidos. Aquí entenderase como referíndose á as persoas ou organizacións que comparten ideoloxías tanto de dereita como máis centristas ou un intermedio entre ambas as dúas. Este sector xeralmente percibe o rol do estado non só como garante da orde senón tamén como garante de última instancia en materias de benestar social (ver, por exemplo, Escola de Friburgo) Ao mesmo tempo partidarios deste punto de vista resaltan as calidades éticas que os individuos deben posuír co fin de participar plena e frutuosamente na vida económica, política e social dunha nación, por exemplo, responsabilidade tanto persoal coma social.[2]

A) "un partido moderno de centro-dereita reformista e liberal,... responde sempre ao mesmo prototipo: rigor nos principios, flexibilidade nas estratexias e eficacia na xestión.... centro-liberal e reiterou a vocación do seu partido na defensa da sociedade aberta, así como o compromiso inequívoco dos populares coa Constitución e a soberanía nacional que nela se proclama.[3] ou "España precisa un centro-dereita moderno; un Partido Popular centrado, moderado, libre de complexos do pasado; aberto á modernización real da sociedade española, que el contribuíu a consolidar, e sen medos nin perversións maiores que as lóxicas na confrontación política parlamentaria. Un Partido Popular que valore, sobre todo, o seu profundo sentido do Estado; é dicir, que non colabore en estratexia ningunha, e moito menos a impulse, que busque, consciente ou inconscientemente, gañar o Goberno aínda pagando o impagable prezo de desprestixiar sequera subrepticiamente a excelencia do sistema institucional da democracia española. "[4]

B) "Na centrodereita, dirixentes como o saliente Vicente Fox en México e Elías Antonio Saca González. Nel,entenden que a economía de mercado e o Estado de Dereito son os alicerces da prosperidade. Os líderes da centrodereita escolleron preservar o statu quo antes que reformalo. Mantiveron unha disciplina monetaria e intentou seducir investidores estranxeiros. Pero fixeron pouco para transformar as institucións fundamentais dos seus países, incluído o poder xudicial, ou de incorporar á masas á economía global. "[5]

Características

editar

Na actualidade a centrodereita nos países desenvolvidos distínguese por ter posicións tales como:

Centroesquerda

editar

Denomínase 'centroesquerda' ' en ciencia política ao espectro político onde se sitúa a formacións políticas de esquerda, afastadas das denominadas esquerdas revolucionarias ou do comunismo. As ideoloxías típicas de centro esquerda en occidente e especialmente en Europa serían as tendencias xeralmente denominadas reformistas: a socialdemocracia, o socioliberalismo, a nova esquerda. O electorado esencial de centro esquerda compono a clase traballadora urbana, a clase intelectual académica e, mesmo, a poboación rural. A maior parte das organizacións de centroesquerda presentan actitudes de centroesquerda respecto a numerosas cuestións sociais, e teñen actitudes máis afastadas da esquerda tradicional en cuestións económicas. Nese sentido as organizacións de centroesquerda son firmes defensoras do capitalismo e de deixar numerosas cuestións ao arbitrio de mecanismos de mercado.

O ecoloxismo e mesmo o democristianismo poderían estar incluídos en centro esquerda dependendo do país. Nos Estados Unidos, a diferenza doutros países, o liberalismo como tal adoita ser encadrado en centro esquerda, debido á preponderancia do conservadorismo e o ultraconservadorismo nese país (nos Estados Unidos a dereita utiliza a palabra "liberal" como sinónimo de "esquerda").

No caso de coalicións electorais ou parlamentarias, centro esquerda identificaría ao conxunto de formacións de centro e esquerda, posicións que na actualidade en xeral promoven a terceira vía.

Características

editar

O termo centroesquerda naceu a principios do século XX para describir as ideoloxías políticas próximas ao socialismo, pero con matices capitalistas, aínda que a partir da época da caída do Muro de Berlín foi usada máis polos promotores do "capitalismo con rostro humano" ou o "capitalismo popular"; e substituíu así ao termo "esquerda moderada".

A maioría das forzas políticas da centroesquerda son socialdemócratas; moitos destes partidos (como o Partido Laborista do Reino Unido) nas súas orixes defendían o chamado " Socialismo democrático ", que propón a transición pacífica e gradual a unha economía socialista dentro do sistema democrático dos países occidentais (en oposición ao cambio violento e revolucionario acompañado de ditadura que supoñía o comunismo).

Non obstante, co paso do tempo estas forzas comezaron a renunciar ao obxectivo de socializar totalmente a economía, especialmente cando se fixo evidente o fracaso da economía centralizada nos países comunistas. A caída do Muro de Berlín acelerou o proceso polo cal os partidos socialistas democráticos renunciaban a esa visión derivada do marxismo e aceptaron máis amplamente os postulados da terceira vía.

Na actualidade as principais características da centroesquerda nos países occidentais (principalmente en Europa) son as seguintes:

  • Defensa da economía mixta como único modelo político-económico viable (no que coinciden co centrodereita). Non obstante, á centroesquerda pon o acento no carácter social do modelo; por iso suxiren concepcións máis limitadas do estado do benestar ou concepcións máis amplas do estado social:
    1. Mantemento dun nivel relativamente alto de impostos e rexeitamento a recortes fiscais excesivos; aínda que a centroesquerda -dende o punto de vista económico da terceira vía- non se opón necesariamente a reducir os impostos (e de feito, algúns Gobernos de centroesquerda reduciron os impostos cando gobernaron), en xeral prefire manter o nivel de impostos necesarios para actuar como instrumento de redistribución do ingreso na sociedade (a través de gastos sociais ou políticas redistributivas)
    2. Defensa dos principios básicos do " Estado de benestar ". Historicamente foi a centroesquerda a que impulsou a creación de tal estado, dado que considera un deber esencial da sociedade poñer en funcionamento políticas a favor da igualdade de oportunidades e desenvolvemento dos seus membros, incluíndo o acceso de todos os cidadáns a beneficios sociais básicos. (políticas sociais)
    3. Equilibrio fiscal (procurar non caer en déficit fiscal) como obxectivo xeral pero mantendo a lexitimidade da intervención estatal (incluíndo débeda fiscal) se a situación o merece.
  1. É importante manter presente que este punto intermedio non busca unha equidistancia xeométrica nin pretende que ambos os dous extremos están igualmente "equivocados" senón máis ben é unha posición de querer incorporar o valorable en opinións diversas ou encontradas; «unha ideoloxía que combina a mellor da dereita e a esquerda nunhas plataformas moito máis balanceadas.» Eugenio Martínez Rodríguez en: Equilibrio y centrismo político
  2. O primeiro paso desa estratexia deuse o pasado 4 de marzo coa presentación do "Decálogo" do Grupo PPE-DE, un documento que sinala catro grandes eixes de actuación -Unha Europa de valores, Unha Europa do crecemento e do poder adquisitivo, unha Europa da seguridade e unha Europa da solidariedade- sobre os que se farán propostas e iniciativas concretas.Berlusconi, Fillon e Rato participan esta semana no foro de ideas do centro-dereita europeo que preside Mayor Oreja
  3. "o-futuro-da-centro-dereita/". Arquivado dende o orixinal o 20 de novembro de 2009. Consultado o 14 de novembro de 2013. 
  4. Joaquín Calomarde, deputado do PP ao Congreso por Valencia, nun duro artigo de opinión publicado Nel país
  5. "Posición de Vargas Llosa". Arquivado dende o orixinal o 24 de xullo de 2008. Consultado o 14 de novembro de 2013. 
  6. George W. Bush -a pesar de que non é xeralmente recoñecido como centrista- achegouse a esta posición "centrista" cando propuxo un paquete de axuda para evitar a crise financeira de 2008; Firmemente creo na libre empresa e o meu instinto era que non interveña o Goberno, pero estas non son circunstancias normais", explicou o primeiro mandatario[Ligazón morta]