Capela da Nosa Señora das Neves de Funchal

Coordenadas: 32°38′54″N 16°52′25″O / 32.648235321045, -16.873655319214

A Capela da Nosa Señora das Neves (en portugués: Capela de Nossa Senhora das Neves), coñecida popularmente como Capela das Neves,[1] é unha capela do século XVI dedicada á Nosa Señora das Neves, situada na freguesía de São Gonçalo, na cidade de Funchal, na illa de Madeira, Portugal. Presenta algúns elementos do gótico sobrio, e desde 1994 está clasificada como Inmoble de Interese Municipal. A capela é propiedade da Diocese de Funchal.[2]

Capela da Nosa Señora das Neves
Capela de Nossa Senhora das Neves
Historia
Fundaciónséculo XVI
Clasificación
Grupocatolicismo
Demografía e cultura
PaísesPortugal Portugal

Historia editar

Non se sabe a data exacta da construción desta capela. A toponimia de Santa María das Neves é xa coñecida no século XV, en ordes da Cámara Municipal do Funchal.[1] En 1510, Catarina Pires, viúva de João Afonso Mialheiro, fixo morgado dos seus bens en Nosa Señora das Neves, con certas pensións, no seu sobriño João Manuel, almoxarife da Alfándega do Funchal.[3] Tendo os seus bens secuestrados pola Facenda Nacional por débedas á Coroa portuguesa, foi a Quinta das Neves rematada por Lopo Machado de Góis, nado en Guimarães, entrando así a propiedade nesta familia.[4]

En 1566, a capela actual estaba xa construída,[1] sendo sede dun curado. Alí foi instalada de forma provisoria a sede da parroquia de Nosa Señora das Neves, posteriormente coñecida como São Gonçalo, ata a construción da igrexa do padroeiro.[2] No mesmo ano de 1566, en outubro, foi asociada ao ataque dos corsarios franceses ao Funchal, sendo escollida para local de reunión e campamento das tropas que querían retomar o control da cidade do Funchal, baixo o mando do capitán António de Carvalhal.[5]

Morgadío das Neves editar

Bartolomeu Machado, fillo de Lopo Machado, herdou a propiedade, pero faleceu sen descendencia o 31 de agosto de 1593, enterrado nesta capela. Por non ter herdeiros forzosos, manda buscar en Guimarães o seu sobriño João Machado de Miranda, nel facendo morgado de todos os seus bens. Sucedeuno como morgado o seu fillo Bartolomeu Machado de Miranda, finado o 22 de abril de 1650, e sepultado nesta capela. A este sucedeuno o seu fillo máis vello João Machado de Miranda, finado o 25 de agosto de 1676, e igualmente alí sepultado. Non tendo este descendencia lexítima, sucedeulle na casa o seu irmán, o capitán José Machado de Miranda, finado sen descendentes en outubro de 1694. Herdou a casa a irmá destes, D. Madalena de Moura e Miranda, casada co capitán Gaspar de Bettencourt e Sá, morgado da Água de Mel, entrando así este morgado na casa dos Bettencourts e Sá.[4]

En 1762, a administración do morgado das Neves pasa para D. Guiomar Madalena de Sá e Menezes Vilhena, bisneta de D. Madalena, nel sendo sucedida polo seu sobriño neto, o primeiro Conde do Carvalhal.[2]

Actualidade editar

A finais do século XIX, despois da extinción dos morgados, o comerciante inglés John Burden Blandy adquiriu os bens do segundo Conde do Carvalhal, sucesor da casa Bettencourt Sá Machado,[2] pasando a integrar a propiedade hoxe coñecida como "Palheiro Ferreiro".[6]

Son entón realizadas importantes obras no edificio e envolvente da capela, especialmente o aumento da nave para o oeste, un pavimento en cemento e unha balaustrada, dividindo un pequeno estrado de formigón. Data desta época o epitafio que se atopa sobre o portal, onde está escrito:

Restaurada/por/John B. B./1900

Nestas obras, o alpendre que se erguía en fronte da fachada principal foi retirado, sendo transferida a entrada principal para unha fachada lateral, atopada no norte.[2]

En 1988, o inmoble recibiu obras de mellora e restauración, pola Cámara Municipal do Funchal.[2]

En 1994, a capela foi clasificada como patrimonio de Valor Cultural Local, pola resolución do presidente do goberno rexional nº 977/94 datada de 19 de outubro,[7] pero a clasificación foi cambiada para Inmoble de Interese Municipal, en 2001.[1]

Na sancristía funcionou ata o final do século XX a Escola Oficial nº 84, da responsabilidade da Cámara Municipal do Funchal.[2]

O 29 de abril de 2016, foi palco dunha sesión do proxecto da Dirección Rexional da Cultura, “Capelas ao Luar”, consistindo na creación dun programa gratuíto de visitas guiadas a un conxunto de capelas da illa da Madeira, facilitando a accesibilidade ao patrimonio rexional. Após un apuntamento de música barroca executado polo Conservatório - Escola Profissional das Artes da Madeira, tivo lugar a visita guiada pola capela, a cargo da historiadora de arte Rita Rodrigues.[1][8]

Notas editar

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Rocha, Luís (26 de abril de 2016). Funchal Notícias, ed. "Capela de Nossa Senhora das Neves é a próxima nas ‘Capelas ao Luar’" (en portugués). 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Moreira, Tarcísio. Direção-Geral do Património Cultural, ed. "Capela de Nossa Senhora das Neves". Sistema de Informação para o Património Arquitetónico (en portugués). Arquivado dende o orixinal o 01 de agosto de 2017. Consultado o 08 de febreiro de 2018. 
  3. Ribeiros Carvalhaes § 1.º (en portugués). 1, 2, 3. Residuo T.º 1.º a f. 258, citado en Henrique Henriques de Noronha. Funchal: Cámara Municipal do Funchal. 1700. 
  4. 4,0 4,1 Henriques de Noronha, Henrique (1700). "Machados". Nobiliário Genealógico de famílias madeirenses (en portugués). 1, 2, 3 volumes. Funchal: Cámara Municipal do Funchal. 
  5. Frutuoso, Gaspar (século XVI). "Relato do saque do Funchal". Saudades da Terra (en portugués) II. 
  6. "Lugares". Diário de Notícias da Madeira (en portugués). 31 de xaneiro de 2010. Arquivado dende o orixinal o 31 de xullo de 2017. Consultado o 08 de febreiro de 2018. 
  7. "Resolução do Presidente do Governo Regional n.º 977/94". Jornal Oficial da Região Autónoma da Madeira. 1.ª série (en portugués) (134). 19 de outubro de 1994. 
  8. Pestana, João Filipe (29 de abril de 2016). "Partir hoje à descoberta da Capela das Neves". Diário de Notícias da Madeira (en portugués). Arquivado dende o orixinal o 27 de xuño de 2018. Consultado o 08 de febreiro de 2018.