Zewditu
Zewditu (en ge'ez: ዘውዲቱ), nada en Werreyimenu o 29 de abril de 1876 e finada en Adís Abeba o 2 de abril de 1930, foi emperatriz de Etiopía entre o 27 de setembro de 1916 e o 2 de abril de 1930. Foi a primeira muller de África cabeza dun estado recoñecido internacionalmente nos séculos XIX e XX. Filla de Menelik II, foi moi coñecida pola súa devoción relixiosa e por oporse ás medidas reformistas de Tafari Makonnen, quen despois da súa morte foi o emperador Haile Selassie.
  | |
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 29 de abril de 1876 Ejersa Goro (pt)  |
| Morte | 2 de abril de 1930 (53 anos) Adís Abeba |
| Lugar de sepultura | Imperial Palace, Addis Ababa (en) |
 Emperador de Etiopía | |
| 27 de setembro de 1916 – 2 de abril de 1930 ← Lij Iyasu (pt) – Haile Selassie → | |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Etiopía |
| Relixión | Igrexa Etíope Tewahedo |
| Actividade | |
| Ocupación | política , Emperador |
| Lingua | Lingua amhárica |
| Outro | |
| Título | Empress regnant (en) |
| Familia | Dinastía salomónica |
| Cónxuxe | Gugsa Welle (en) Gwangul Zegeye (en) Araya Selassie Yohannes (en) Wube Atnaf Seged (en) |
| Fillos | N. Gwangul (en) (  ) Gwangul Zegeye (en) N. Gugsa ( ) Gugsa Welle (en) |
| Pais | Menelik II e Abetchew Bayan (en) |
| Irmáns | Shoa Reggad Menelik (en) |
| Cronoloxía | |
| 11 de febreiro de 1917 | coroación (Adís Abeba)
|
.svg) | |
 | |
Traxectoria editar
Mocidade editar
Bautizada como Askala Maryam ("Askal de María", un tipo de flor), Zewditu foi a filla máis vella do negus Menelik de Shewa, o futuro emperador Menelik II de Etiopía. A súa nai, Weyziro Abechi, foi unha nobre de Shewa que foi por pouco tempo compañeira de Menelik. A nai de Zewditu faleceu cando ela era moi nova, e o futuro imperio foi elevado polo seu pai e a súa consorte Baffana. O negus Menelik contraeu despois matrimonio con Taytu Betul, mais sen ter descendencia con ela. Menelik tiña tres fillos recoñecidos: Zewditu, Asfaw Wossen, que morreu a idade temperá, e outra filla chamada Shewa Regga, nai de Lij Iyasu, o eventual herdeiro de Melenik. A pesar diso, o emperador mantívose achegado a Zewditu, quen, á súa vez tamén tiña bo trato coas súa madrasta, a emperatriz Taytu, e viviu a maior parte da súa vida con ela.
En 1886, con só 10 anos de idade, Zewditu foi casada con Ras Araya Selassie Yohannes, fillo e herdeiro do emperador Yohannes IV. A voda foi política, concertada cando Menelik accedeu a obedecer os ditados de Yohannes. Eventualmente, Yohannes e Menelik volveron entrar en conflito. O matrimonio, mentres os pais dos contraentes estaban en disputa, non tivo fillos, sendo ela demasiado nova ao comezo do matrimonio, e mentres tanto, Araya Selassie Yohannes tivo un fillo con outra muller. Cando Araya Selassie finou en 1888, Zewditu deixou Mekele e volveu á corte do seu pai en Shewa. A pesar da hostilidade entre Menelik e Yohannes, Zewditu mantivo durante todo ese tempo boas relacións con ambos.
Zewditu tivo despois outros dous matrimonios, ambos breves, antes de contraer matrimonio con Ras Gugsa Welle, que era sobriño da emperadora Taytu. Zewditu estaba xa en bos termos con Taytu, mais o establecemento dun vínculo directo con ambos acabou por cimentar a relación. Considérase que, ao contrario que os seus matrimonios anteriores, o casamento de Zewditu con Gugsa Welle foi feliz.
Reinado editar
Trala morte do emperador Yohannes IV na batalla de Metemma, Negus Menelik de Shewa asumiu o poder e converteuse en emperador en 1889. Menelik faleceu en 1913, e Lij Iyazu, fillo da media irmá de Zewditu, Shewa Regga, que fora publicamente declarado herdeiro aparente en 1909, asumiu o trono.[1] Iyasu consideraba a Zewditu unha ameaza potencial contra o seu poder, e exiliouna a ela e o seu marido ao campo. Debido ao medo á inestabilidade que podía causar, o gabinete de ministros decidiu non proclamar publicamente a morte de Menelik II. Como resultado, Iyasu nunca foi proclameado oficialmente como emperador Iyasu V. Porén, tanto a morte de Menelik como o ascenso de facto de Iyasu ao trono eran amplamente coñecidos e aceptados. As autoridades eclesiásticas, o rexente Ras Tessema e os ministros acordaron que a coroación de Iyasu debería ser posposta ata que fose un pouco máis vello e tomase a comuñón coa súa esposa, o que faría o matrimonio indisoluble para a Igrexa Ortodoxa. Non obstante, Iyasu axiña atopou problemas no poder e non foi coroado. Á nobreza non lle gustaba polo seu comportamento inestable e a igrexa tiña a sospeita de que tiña simpatías musulmás. Tras varios anos de problemas, Iyasu foi apartado do poder. Zewditu foi chamada á capital, e o 27 de setembro de 1916, o Consello de Estado e a Igrexa Ortodoxa Etíope Tewahedo anunciaron oficialmente a morte do emperador Menelik II e depuxeron a Iyasu en favor de Zewditu.[2] O título oficial de Zewditu foi "Raíña de Reis" (Negiste Negest), modificación do título tradicional "Rei de Reis" (Nəgusä Nägäst).
Mentres a aristocracia conservadora etíope en xeral apoiou a Zewditu, moitos dos seus parentes non tiveron o mesmo apoio. A madrasta de Zewditu e a tía do seu marido, Taytu Betul, que fora esposa de Melenek II, fuxiran da capital despois da morte de Menelik II, mais desconfiaba aínda debido ao evidente favoritismo que exercera durante o reindado do seu último esposo. Nun intento de limitar a súa influencia, a aristocracia amañou para o seu sobriño, o marido de Zewditu Ras Gugsa Welle, adxunto ao goberno remoto, quitándoo da corte. Este movemento, mentres se intentaba unha folga contra Taytu máis que contra Zewditu, crese que molestou considerablemente a Zewditu. Esta sufriu a culpa de tomar o trono de Lij Iyasu, a quen Melenek II quería como sucesor, pois aínda que ela consideraba que o derrocamento de Iyasu era necesario, tamén admirara o seu pai, e non quería desouvir os seus desexos. A separación do seu marido e a culpa por tomar o trono de Iyasu converteron o seu imperio en non moi feliz. Pero aínda que Iyasu a tratara con inxuria, ela tivo moito máis afecto cara ao seu sobriño Iyasu, e crese que chorou amargamente cando o seu sobriño foi excomungado por apostasía. A emperatriz foi progresivamente retirándose dos asuntos de Estado cara ao retiro, o xexún e a oración, mentres que quen a rodeaba, como Tafari Makonen, foron gañando poder e influencia na corte.
Morte e sucesión editar
O 2 de abril de 1930, dous días despois de que Ras Gugsa Welle fose asasinado nunha batalla, a emperatriz Zewditu faleceu. Sábese que Zewditu sufría de diabetes, e estaba gravemente enferma de febre tifoide, aínda que non hai acordo xeral sobre se esa foi a causa do seu pasamento. Segundo algunhas historias populares, morreu de conmoción e aflición ao saber da morte do seu marido, mais outras fontes contradino, indicando que non foi informada do resultado da batalla antes da morte repentina. Algunhas fontes diplomáticas de Adís Abeba informaron nesa época que a emperatriz foi mergullada nun gran colector con auga fría para curala da súa doenza, mais o seu corpo entrou en shock e faleceu pouco despois.[3]
Zewditu foi sucedida no trono por Negus Tafari, que tomou o nome de emperador Haile Selassie.
| Predecesor: Iyasu V |
Emperador de Etiopía 1916 – 1930 |
Sucesor: Haile Selassie |
Notas editar
- ↑ Marcus, Harold G. (1995). The Life and Times of Menelik II: Ethiopia 1844-1913. Lawrenceville: Red Sea Press. pp. 241, 261. ISBN 1-56902-010-8.
- ↑ Marcus, Menelik II, pp. 278–281
- ↑ Henze, Paul B. (2000). Layers of Time, A History of Ethiopia. Nova York: Palgrave. p. 205. ISBN 0-312-22719-1.
Véxase tamén editar
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Zewditu  |