Sanmartiño

O sanmartiño ou peixe de San Pedro (Zeus faber) é un peixe do xénero Zeus de gran distribución. É un peixe comestible de augas profundas cun corpo comprimido lateralmente de cor oliva-amarelo que ten unha gran mancha escura no seu costado, e grandes espiñas na aleta dorsal. A súa mancha escura utilízaa como un 'ollo malvado' no caso de que se lle achegue algún perigo. Os seus grandes ollos diante da cabeza proporciónanlle unha visión bifocal e percepción da profundidade, cualidades importantes para os depredadores. A mancha en forma de ollo dos laterais do Sanmartiño tamén confunde á presa, que son engulidas coa súa gran boca.

Sinonimia

• Peixe de Samartiño, peixe samartiño, samartiño
• Peixe de San Pedro
• Peixe galo, galo de mar
• Pirlo

O nome de peixe de san Pedro provén da lenda que conta que san Pedro pescou un destes peixes e, ó subilo a bordo, queixouse tan penosamente que o santo decidiu devolvelo ó mar. Para facelo, colleuno cos dedos índice e polgar, deixando as pegadas da presión dos dedos sobre a súa pel, que quedaron formando esas manchas características. Outra lenda conta que san Pedro deixou esas manchas cando colleu un peixe co fin de coller da súa boca a moeda que levaba na boca e poder pagar con ela os tributos.

En Galicia, esta lenda atribúese a san Martiño, o que explica que aquí reciba este nome. Outra posible orixe pode ser que este peixe está en sazón no mes de novembro.

Os nomes de galo e peixe galo proceden das longas aletas dorsais que lembran a crista do galo.

Galería de imaxes

• 
  Debuxo de William MacGillivray [1796-1852] depositado no Museo de Historia Natural de Londres.
• 
  Lote de sanmartiño exposto á venda.

Véxase tamén

Bibliografía

• SANTAMARINA, Antón (ed. e dir.): Diccionario de diccionarios. Fundación Pedro Barrié de la Maza, Instituto da Lingua Galega, 3ª ed. 2003.

Ligazóns externas

• Ficha en pescaderiascorunesas.es (en castelán)