Ruta de administración

En farmacoloxía e toxicoloxía, unha ruta ou vía de administración é a forma en que un medicamento, fluído, veleno ou outra substancia entra no corpo.[1]

Administración oral dun líquido.

Clasificación

editar
 
Un profesional sanitario inxecta un medicamento nunha sonda gástrica.

As vías de administración clasifícanse xeralmente segundo o lugar onde se aplica a substancia. Exemplos comúns inclúen a administración oral e intravenosa.

As rutas tamén se poden clasificar en función de onde estea o obxectivo da acción. A acción pode ser tópica (local), enteral (efecto en todo o sistema, pero administrada a través do tracto gastrointestinal) ou parenteral (acción sistémica, pero se administra por vías distintas ao tracto GI).

Entre as vías máis comúns atópanse a oral, sublingual, bucal, intravenosa, rectal, tópica, transdérmica, inhalatoria/pulmonar e parenteral.[2][3]

  • Vía sublingual e bucal: Medicamentos como a buprenorfina e desamino-oxitocina son exemplos de fármacos administrados por estas vías. A absorción rápida e a evitación do metabolismo de primeira pasaxe son vantaxes clave.[4]
     
    Ángulos de inserción da agulla para 4 tipos de administración parenteral de medicamentos: intramuscular, subcutánea, intravenosa e intradérmica.
  • Vía intravenosa (IV): Permite un efecto inmediato, sendo adecuada para emerxencias e pacientes inconscientes. Aínda que evita o metabolismo de primeira pasaxe, ten riscos asociados como anafilaxe e infección.
  • Vía rectal: Utilizada eficazmente para a administración de moitos medicamentos, especialmente no final da vida, debido á súa rápida e efectiva absorción a través da mucosa rectal.
  • Vía parenteral: Refírese a calquera vía que non sexa enteral (non a través do tracto gastrointestinal). Inclúe administración por inxección ou inserción dun catéter.
  • Vía tópica e transdérmica: Medicamentos aplicados na pel para efectos locais ou sistémicos. As parches transdérmicos ofrecen unha absorción lenta pero sostida.
  • Vía inhalatoria/pulmonar: Utilizada para efectos locais ou sistémicos, especialmente útil para tratar problemas asmáticos.

Vantaxes e desvantaxes das rutas de administración

editar
 
Aplícase na pel un parche transdérmico que administra medicamentos. O parche está etiquetado coa hora e data de administración, así como as iniciais do administrador.

Cada vía ten as súas propias vantaxes, desvantaxes e aplicacións específicas dependendo do medicamento, a condición a tratar e a necesidade de efectos rápidos ou sostidos.

A elección da vía adecuada é fundamental para maximizar a eficacia do tratamento mentres se minimizan os efectos secundarios e os riscos para o paciente.

Vía oral

editar
  • Vantaxes:
    • Baixo custo económico.
    • Mínimo risco de reaccións agudas aos medicamentos.
    • Menores precaucións sobre estilización.
    • Simplicidade e comodidade de administración.[5]
  • Desvantaxes:
    • Absorción irregular e incompleta en certos casos.
    • Lento inicio de acción.
    • Non adecuada para medicamentos destruídos polo ácido gástrico.[6]

Vía intravenosa

editar
 
Un periférico IV colocado na man.
 
Posicións dos suxeitos implicados. Rede de capilares e circulación sanguínea, esenciais para a distribución de medicamentos na administración intravenosa e absorción sistémica.
  • Vantaxes:
    • Efecto rápido e control preciso da dose.
  • Desvantaxes:
    • Risco de infección.
    • Necesidade de monitorización continua.[7]
 
Administración de medicamentos por vía rectal.

Vía sublingual e bucal

editar
  • Vantaxes:
    • Absorción rápida e directa ao torrente sanguíneo.
  • Desvantaxes:
    • Absorción incompleta ou errática para a maioría dos medicamentos.[7]

Outras rutas

editar

Inclúen a administración rectal, vaxinal, ocular, ótica, nasal e por inhalación, cada unha coas súas propias vantaxes para situacións específicas e tipos de medicamentos.[7]

 
Un profesional médico aplica gotas por vía nasal.
 
Administración intraocular.
 
Un manequín ou dummy leva unha máscara nebulizadora, utilizada para administrar medicamentos inhalados.

Notas

  1. "Route of administration". TheFreeDictionary.com (en inglés). Consultado o 2024-03-24. 
  2. Pharmapproach.com. "Routes of Drug Administration: An Overview" (en inglés). Consultado o 2023-03-25. 
  3. KnowledgeDose. "Routes of Drug Administration" (en inglés). Consultado o 2023-03-25. 
  4. As vías sublingual e bucal non son o mesmo que a vía oral, aínda que todas implican a colocación de medicamentos na boca. A administración oral refírese á inxestión de medicamentos a través da boca que posteriormente pasan polo tracto gastrointestinal para seren absorvidos. Porén, as vías sublingual (baixo a lingua) e bucal (entre a enxiva e a bochecha) permiten que o medicamento se disolva e sexa absorvido directamente nos vasos sanguíneos da boca, evitando o seu paso polo tracto gastrointestinal e o metabolismo no fígado. Isto pode facer que o medicamento actúe máis rápido e sexa máis eficaz en certas circunstancias.
  5. "Oral Administration of Drugs: Advantages and Disadvantages". Pharmapproach (en inglés). Consultado o 2024-03-24. 
  6. "Routes of Administration and Dosage Forms of Drugs - Routes of Administration and Dosage Forms of Drugs". MSD Veterinary Manual (en inglés). Consultado o 2024-11-26. 
  7. 7,0 7,1 7,2 "Drug Administration - Drugs". merckmanuals.com; Merck Manuals Consumer Version (en inglés). Consultado o 2024-03-24. 

Véxase tamén

editar

Outros artigos

editar

Ligazóns externas

editar

----

 
 Este artigo sobre medicina é, polo de agora, só un bosquexo. Traballa nel para axudar a contribuír a que a Galipedia mellore e medre.
 Existen igualmente outros artigos relacionados con este tema nos que tamén podes contribuír.