Pobo qʼeqchiʼ
Os qʼeqchiʼ son un pobo indíxena de cultura maia que habita en Guatemala e Belize, e cuxa lingua tamén é chamada qʼeqchiʼ.
| Pobo qʼeqchiʼ | |
|---|---|
 Nenos qʼeqchiʼ. | |
| Poboación | |
| Poboación total: Total: 900 000[1] | |
| Rexións principais: | |
 Guatemala | 852 998 |
 Belize | 11 143 |
 México | 834 |
 O Salvador | 245 |
 Honduras | ? |
| Aspectos culturais | |
| Lingua | Lingua qʼeqchiʼ, castelán, inglés e crioulo belicense |
| Relixión | Maioría ortodoxa ou ortodoxa oriental en Guatemala occidental,[2] evanxélicos, menonitas, relixión maia, católicos en Belize e no norte e o leste de Guatemala, O Salvador e México) |
Antes do comezo da conquista española de Guatemala en 1520, os asentamentos qʼeqchiʼ estaban concentrados no que hoxe son os departmentos de Alta Verapaz e Baja Verapaz. Ó longo dos séculos, unha serie de desprazamentos, relocalizacións, persecucións e migracións xeraron unha certa dispersión das comunidades qʼeqchiʼ noutras rexións de Guatemala (Izabal, El Petén, El Quiché), no sur de Belize (distrito de Toledo), e pequenas poboacións no sur de México (Chiapas, Campeche).[3] Malia que contan cunha notable presenza no norte de Alta Verapaz e o sur de Petén,[4] os falantes de lingua qʼeqchiʼ son os máis amplamente espallados xeograficamente de todos os pobos maias de Guatemala.[5]
Notas
editar- ↑ Instituto Nacional de Estadística, ed. (2002). "XI Censo Nacional de Población y VI de Habitación (Censo 2002) - Pertenencia de grupo étnico". Arquivado dende o orixinal o 22 de febreiro de 2011. Consultado o 27 de maio de 2008.
- ↑ "Copia arquivada". Arquivado dende o orixinal o 06 de maio de 2017. Consultado o 06 de marzo de 2017.
- ↑ See Kahn (2006, pp.34–49) for an account of Q'eqchi' migrational history and the impetus behind these movements, and in particular pp.41–42.
- ↑ "Q'eqchi': a language of Guatemala". en Ethnologue (Gordon 2005).
- ↑ Kahn (2006, p.34)
Véxase tamén
editarBibliografía
editar- Gordon, Raymond G., Jr. (ed.) (2005). SIL International, ed. Ethnologue: Languages of the World (online version) (Fifteenth ed.). Dallas, TX. ISBN 1-55671-159-X. OCLC 60338097. Consultado o 30 de maio de 2008.
- Kahn, Hilary E. (2006). Universidade de Texas, ed. Seeing and Being Seen: The Q’eqchi’ Maya of Livingston, Guatemala, and Beyond. Austin. ISBN 978-0-292-71348-2. OCLC 68965681.
- Wilk, Richard (1997). Northern Illinois University Press, ed. Household Ecology: Economic change and domestic life among the Kekchi Maya in Belize. DeKalb, IL. ISBN 978-0-87580-575-7. OCLC 97031713.
- Wilson, Richard (1995). Universidade de Oklahoma, ed. Maya Resurgence in Guatemala: Q’eqchi’ Experiences. Norman. ISBN 0-8061-2690-6. OCLC 31172908.