Miguel Ángel Jusayú
Miguel Ángel Jusayú, nado en Wüinpumüin o 20 de agosto de 1933 e finado en Maracaibo o 8 de xuño de 2009, foi un escritor e lingüista wayuu venezolano, docente da cátedra de linguas indíxenas da Escola de Letras da Universidade do Zulia e considerado o construtor da lingua literaria wayuu.[1]
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 1933  La Guajira, Colombia |
| Morte | 8 de xuño de 2009 (75/76 anos) Maracaibo, Venezuela |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | Venezuela |
| Educación | Universidade do Zulia |
| Actividade | |
| Ocupación | escritor , poeta , mestre |
| Lingua | Lingua wayuu e lingua castelá |
Traxectoria editar
Perdeu a vista aos doce anos de idade a consecuencia dunha enfermidade. Estivo un tempo en Maracaibo vendendo lotería e en 1950 ingresou no Instituto Venezolano de Cegos, en Caracas, para iniciar estudos de educación primaria. En 1956 volveu á Guajira e dedicouse a alfabetizar os nenos da wayuu e tamén foi profesor en varias escolas. Logo estableceuse en Maracaibo e rematou primaria. O seu encontro co sacerdote Jesús Olza Zubiri foi determinante para que se decidise a escribir. A súa obra narrativa ten como finalidade visibilizar a tradición mítica wayuu, os seus son contos folclóricos pero elaborados literariamente.[2]
Obras editar
- Morfología Guajira (1975)
- Jüküjaláirrua wayúu (Relatos Guajiros) (1975)
- El Idioma Guajiro. Su Fonética, su Ortografía y su Morfología (1978)
- Jüküjaláirrua wayúu II (Relatos Guajiros II) (1979)
- Diccionario de la lengua guajira: Castellano-guajiro (1981)
- Diccionario Sistemático de la Lengua Guajira (1988)
- Takü'jala. Lo que he contado (1989)
- Morfología de la Lengua Guajira
- Karra'louta ai'kia jünáin asha'já jümá áshajeerrá waiúnaiki. Método para enseñar a escribir y a leer el waiúnaiki (2002)
- Kanewa, el árbol que daba sed (2005), editado en wayuu e castelán
- Karra' lóuta nüchi' kimájatü. Autobiografía (2005)
- Ni era vaca ni era caballo, editado en español, sueco, danés e noruegués
- Gramática de la lengua guajira (Morfosintaxis)
Notas editar
- ↑ Miguel Ángel Jusayú: Constructor de la lengua literaria wayuu Arquivado 12 de setembro de 2019 en Wayback Machine., AVN, 1 de setembro de 2015
- ↑ Miguel Rocha Vivas (2013) Palabras mayores, palabras vivas. Tradiciones mítico-literarias y escritores indígenas en Colombia. Penguin Random House, p. 345