Lista de prefixos e sufixos
artigo de listas da Wikimedia
Esta páxina está proposta para movela ao Galizionario. A razón é que o seu contido tan só é unha definición de dicionario. Se pensas que a páxina pode converterse nun artigo enciclopédico, por favor, faino e logo retira esta mensaxe. En caso contrario, podes axudar configurándoa segundo as regras do Galizionario antes de que se produza o traslado.
Valora a posibilidade de solicitarlle a un administrador do Galizionario que importe esta páxina dende o proxecto irmán. |
O léxico técnico e científico utiliza adoito prefixos e sufixos na creación de palabras que denominen novos conceptos tomándoos habitualmente do latín ou do grego. Como é natural, este feito non se dá só no eido científico.
A
editar- a: ausencia, privación, negación. Ante vogal toma a forma an.
- acromático, anemia, anestesia, anorexia, ápodo, ateísmo, atrofia, avitaminose
- ab: separación
- abdución, ablación
- ad: dirección, proximidade, contacto
- adrenal, adución, adverbio, adverso, adxacente
- aero: aire
- aerofaxia, aeronave, aeroporto
- alo: diferente, variante
- alóctono, alopatía, alopecia
- alxia: dor
- artralxia, neuralxia
- anti: oposto, de propiedades contrarias
- antibiótico, anticonceptivo, anticorpo, anticristo, antihistamínico, antimicrobiano
- antropo: home
- antropoloxía, antropomorfo
- anxio: relativo ós vasos sanguíneos
- anxiografía, anxioma
- artro: articulación
- artrite, artrose
- auto: por un mesmo, propio
- autobiografía, autoinmune, automático, automóbil, autosuxestión, autótrofo
- axe: pode expresar acción, conxunto de obxectos ou dereitos que se pagan.
- aprendizaxe, embalaxe
- ramaxe
- almacenaxe
B
editar- bi: dous, dúas veces. Pode tomala forma bis ou biz.
- bicorne, bimensual, bisexual
- bisavó
C
editar- cardio: corazón
- cardiopatía, electrocardiograma, miocardio
- cefalo: cabeza
- cefalorraquídeo, cefalotórax
- cida: matador, exterminador
- bactericida, biocida, espermicida, insecticida, raticida
- co, com e con: simultaneidade, unión, conxunto, participación ou cooperación
- copiloto, coautor, coexistencia, compadre, convivir
- coco: gran, redondeado
- estafilococo, pneumococo
- copro: excremento
- coprofaxia, coprólito
- cromo: cor
- cromatografía, cromosoma
- crono: tempo
- cronoloxía, cronómetro, síncrono
D
editar- derma: pel. Pode adoptar tamén as formas derm, dermat ou dermato, e, como sufixo, dermia.
- dermatite, epiderma, equinodermo, hipoderme, hipodérmico, paquidermo, taxidermia
- des: privación, negación
- desconformidade, descontinudo
- dis: dificultade, anomalía. Tamén pode significar negación, contrariedade
- disfaxia, disglosia, dislexia, dispepsia, dispnea
- discordancia, desculpa
- duto: (ductus) conduto
- oviduto
E
editar- eco
- ecocardiograma, ecografía, ecoloxía
- ecto: fóra, por fóra, no exterior
- ectoparasito, histerectomía
- electro: electricidade
- eléctrico, electrocardiograma, electrodoméstico, electroforese
- endo: dentro, no interior
- endocardio, endoscopia, endotelio, endóxeno
- entero: intestino, tubo dixestivo
- enterite, enteromorfo
- epi: sobre
- epidemia, epiderma, epidural, epílogo
- esperma: esperma, semente
- espermicida, espermatoxénese
- estoma: boca, abertura
- estomatoloxía
- eu: ben
- eucalipto, eutanasia
- eira
- en/em: dentro de, no interior de
- enterrar
- embarcar
F
editar- fago, faxia
- aerofaxia, coprofaxia, hematófago
- fero: que leva, lleva, contén ou produce
- mamífero
- filia: afección, simpatía
- bibliófilo, anglofilia
- fito: planta, vexetal
- fitoterapia, micrófito
- fobia: temor (irracional)
- agarofobia, claustrofobia, fotofobia
- fono: voz, son
- fonendoscopio, foniatría, lusofonía, teléfono
- forese: migración de substancias
- electroforese
- foto: luz
- fotofobia, fotografía
G
editar- gastr: estómago, zona ventral. Por veces toma as formas gastero e gastro.
- gasterópodo, gástrico, gastrite, gastroscopia
- glosa: lingua
- disglosia, glosopeda
- gnose: coñecemento
- agnóstico, diagnose
- grafos: descrición, escritura, representación fráfica
- ecografía, fotografía, mecanografía, monografía, tomografía
- grama: escrito, gráfico
- diagrama, electrocardiograma, telegrama
H
editar- hemi: medio, metade
- hemimandíbula, hemiplexia, hemisferio
- hemo: sangue. Tamén pode adopta-las formas hema, hemat, hemato. Nalgún caso, o h desaparece.
- anemia, hematocrito, hematoma, hematófago, hemorraxia, hipertermia, hemostaxe, uremia
- hetero: outro, diferente
- heterosexual, heterótrofo, heteroxéneo
- hiper: superioridade, exceso
- hiperactividade, hipertermia, hipertensión, hipertricose, hipertrofia
- hipo: debaixo de, escaseza
- hipoderme, hipodérmico, hipotiroidismo
- hister: útero, matriz
- histerectomía, histeria
- histo: tecido orgánico
- histoloxía, histocompatibilidade
- homeo: semellante, parecido
- homeopatía, homeostase
- homo: igual
- homófobo, homosexual
I
editar- iatría: rama da medicina que estuda a curación das enfermidades
- pediatría, psiquiatría, xeriatría
- infra: inferior, debaixo de
- infrahumano, infraorde, infrascrito
- inmuno: relacionado co mecanismo inmunitario
- autoinmune, inmune, inmunidade, inmunodepresivo, inmunoloxía
- inter: entre, en medio; neste caso pode adoptar a forma intro, intra. Tamén pode significar 'entre varios'.
- intercostal, intramuscular, intravenoso
- interdisciplinar, interespecífico
- iso: igual
- isotermo
- ite: inflamación
- dermatite, flebite, gastrite, nefrite
- in: negación, carencia
- inhumano, inédito
L
editar- logo
- loxía
- nefroloxía, reumatoloxía
M
editar- masto: mama, peito, teta
- mastite, mastodonte, mastoloxía, mastoplastia
- melas
- melanoma
- metr: matriz
- metrite, metrorraxia
- micro
- microbio, microorganismo, microscópico, microscopio
- mio: músculo
- miocardio, mioma
- morfo: forma
- amorfo, morfoloxía
N
editar- nefro
- nefrite
- neuro: nervio, sistema nervioso
- neuralxia, neurose, neurotomía
O
editar- oma: tumor ou outra alteración patolóxica
- melanoma, mioma, osteosarcoma, papiloma
- ose: dexeneración, enfermidade ou, ás veces, anomalía. Pode toma-las formas ase ou ese.
- artrose, diurese, esclerose, estenose, micose, psoríase, silicose
- osteo: relativo ós ósos
- osteopatía, osteoporose, periósteo
- ovi: ovo, óvulo
- oviduto, ovíparo, ovopositor
- or: oficio
- profesor
P
editar- para: xunto a, á marxe de
- paradoxo, parasimpático
- paro: que pare, que se reproduce
- multípara, primípara
- pato: enfermidade, doenza, afección
- cardiopatía, patoloxía, patóxeno
- peri: ó redor de
- pericarpio, perímetro, periodental, periósteo, periscopio, perístilo
- plastia: reconstrución
- mastoplastia, rinoplastia
- plexia
- apoplexía, hemiplexía, paraplexía
- pneumo: pulmón
- pneumático, pneumococo, pneumonía, pneumotórax
- podo: pé
- ápodo, podólogo, pseudópodo
- poli: varios
- polideportivo, polisémico
- pre: con anterioridade, prioridade
- prebiótico, precongresual, precordial, prefixo, prehistoria, prenatal, preposición
- pro: antes, diante, ou movemento cara a diante. Tamén, 'en vez de'
- probiótico, prólogo, promover, proxenitor
- procónsul, pronome
- proto: prioridade, superioridade
- proteína, prototipo
- pseudo: falso
- pseudópodo
- psico
- psicólogo, psicosomático, psiquiatría
- ptero: ala
- áptero, coleóptero, himenóptero, quiróptero
R
editar- raxia: fluxo
- hemorraxia, metrorraxia
- renal: relativo ós riles
- adrenal, adrenalina
- retro: cara a atrás
- retrotraer
S
editar- sarco: carne
- sarcoidose, sarcoma
- scopia: exame, vista, exploración
- fonendoscopio, gastroscopia, microscópico, rinoscopia.
- semi: medio, case
- semiesférico, semitransparente
- sobre: aumento, exceso, posterioridade no tempo, enriba de
- sobrenatural
- soma: corpo
- cromosoma, somático
- sub: baixo, debaixo de. Pode toma-las formas so, sos, su ou sus. Tamén pode te-lo significado de inferior, secundario.
- subcutáneo, subdural, subsolo, suburbano, suburbio, sufixo
- sorrir, subarrendar, subdelegado
- super: encima de, máis alá, en exceso
- supermercado
T
editar- tanato: morte
- eutanasia, tanatoloxía, tanatorio
- taxis: ordenación, clasificación
- taxonomía
- tele: a distancia
- teléfono, telemedicina, telepatía, televisión
- telio: mamila
- endotelio, epitelio
- terapia: tratamento (dunha enfermidade)
- inmunoterapia, quimioterapia, terapeuta, terapia
- termo: calor, quente, temperatura
- homeotermo, isotermo, termodinámica, termómetro
- tomo, tomía: que corta ou divide; que se corta ou divide en partes
- átomo, microtomo, tomografía
- torax
- cefalotórax, pneumotórax, toracotomía
- trans
- transfusión, transmitir
- trico
- hipertricose
- trofo: que se alimenta
- atrofia, autótrofo, heterótrofo, hipertrofia
- tropos: movemento
- fototropismo
U
editar- uro
- uremia, urolitíase, uroxenital
V
editar- vascular: relativo ós vasos (sanguíneos)
- intravascular, vascularización
X
editar- xeno: que xera, produce ou é producido
- antíxeno, endóxeno, lacrimóxeno, patóxeno
- xeno: alleo, estranxeiro
- xenofobia, xenolito
- xeria: vellez
- xeriátrico
- xino: feminino
- andróxino, xinecoloxía
Z
editar- zoo: animal
- protozoo, zoonose, zooplacto