Francesillo de Zúñiga
Francés de Zúñiga, chamado Francesillo por Adolfo de Castro, nado en Béjar (provincia de Salamanca) cara a 1480 e finado en 1532, foi un escritor e historiador castelán, bufón de Carlos V.
| Biografía | |
|---|---|
| Nacemento | 1490 (Gregoriano)  Béjar |
| Morte | 1532 (Gregoriano) (41/42 anos) Béjar |
| Datos persoais | |
| País de nacionalidade | España |
| Actividade | |
| Ocupación | escritor , historiador |
| Lingua | Lingua castelá |
Traxectoria editar
Durante un tempo creuse que era de orixe navarra. De todas as maneiras, os seus antepasados foron de indubidábel sangue xudaica. Na súa adolescencia foi xastre. A comezos do século XVI entrou ao servizo do Duque de Béjar don Álvaro de Zúñiga, en cuxa compaña estivo moitos anos e de quen adoptou o apelido; contra 1505 casou con Isabel de la Serna, con quen tivo unha filla e un fillo, Mariana e Álvaro.
Cando en 1517 veu a España Carlos V, seguía ao seu servizo e estivo nas Cortes de Valladolid de 1518. Participou co Duque de Béjar na viaxe que fixo Carlos V polo oriente da Península ata xaneiro de 1520. Tras estalar a guerra das comunidades, estivo na batalla de Villalar, no cerco dos franceses a Logroño en 1521 e na rendición de Toledo en febreiro de 1522. No remate dese ano, entra ao servizo do emperador como bufón e concédeselle privilexio para fundar un morgado na persoa do seu fillo Álvaro. En xaneiro de 1523 chega á corte o marqués de Pescara, con quen fixo unha grande amizade, que se patentiza no Epistolario que se conserva con el.
Escribiu unha crónica satírica titulada Coronica istoria (sic) , que comezou a escribir en 1525. Tal crónica conta feitos que chegan ata 1529 e difundiuse de forma manuscrita. Reflecte o ambiente cortesan desde un prisma grotesco, caricaturesco e satírico que preludia o estilo de Francisco de Quevedo, aínda que sen a súa riqueza verbal; malicioso, non se detén ante a liñaxe de ningún personaxe, circunstancia que lle ocasionou unha morte violenta. O seu estilo é pre-esperpéntico e recorda a Valle-Inclán: degrada as persoas con animalizaciòns e metáforas descendentes, e contrastando o serio e o ridículo. Utiliza abundantRamón María del Valle-Inclán|es xogos de palabras e precisa moi ben os datos que inclúe na súa crónica.
Bibliografía do autor editar
- Crónica burlesca del emperador Carlos V; edición, introdución e notas de Diane Pamp de Valle-Arce. Barcelona: Crítica, 1981.
- «Crónica de don Francesillo de Zúñiga», edición de Pascual Gayangos, en Curiosidades bibliográficas, BAE, XXXVI, 1855, pp. 9–54.
- Crónica burlesca del emperador Carlos V, edición de José Antonio Sánchez Paso, Salamanca: Universidad, 1989.
- «Epistolario», edición de Pascual de Gayangos, en Curiosidades bibliográficas, BAE, XXXVI, 1855, pp. 55–62.