Ordes: Diferenzas entre revisións

Contido eliminado Contido engadido
Engado información, actualizo poboación e arranxo a estrutura do artigo.
Liña 46:
A altura sobre o [[nivel do mar]] oscila entre os 461 m nos montes do sur e os 450 m no norte.
===Hidrografía===
Ordes atópase case na súa totalidade na cunca hidrográfica ddo [[río Tambre]]. O máis importante é o [[río Lengüelle]], que baixa polo oeste marcando o límite co concello de [[Tordoia]]. A excepción os regatos do norte da parroquia de [[Ardemil, Ordes|Ardemil]], que se orientan de cara ao val de Barcia e desembocan no [[río Barcés]].
===Xeoloxía===
O terreo está formado por unha unidade xeolóxica de [[xisto]]s denominada [[Xistosxistos de Ordes]].
===Clima===
As precipitacións son abondosas e superan os 1.500 mm anuais. A temperatura media é de 13 [[°C]], se ben [[xeada|xea]] todo o ano excepto no verán.
Liña 57:
Da [[Cultura castrexa|época castrexa]] destacan o [[castro de Ceidón]] e o [[castro de Gosende]] nas proximidades do núcleo urbano, posuíndo todo o concello unha alta cantidade deste tipo de sitios arqueolóxicos.
 
Durante a [[Idade Media]] fixo parte do [[condado de Trastámara]], e posteriormente dividiuse entre a xurisdición de [[Folgoso, Abegondo|Folgoso]], do [[Casa de Altamira|conde de Altamira]], o [[couto de Faramilláns]] e as xurisdicións de [[Gorgullos, Tordoia|Gorgullos]] e Montaos. [[Santa Cruz de Montaos, Ordes|Montaos]] foi doado por [[Afonso VII]] á [[catedral de Santiago de Compostela]] en [[1124]].
 
En [[1544]] [[Filipe II de España|Filipe II]], de camiño a Compostela, fixo noite na [[Calle, Poulo, Ordes|Calle]], na parroquia de [[Poulo, Ordes|Poulo]], feito do que deixa constancia unha inscrición no [[lintel]] da porta.
 
O xeneral [[Juan Díaz Porlier]] tamén pasou a noite en Ordes, onde foi feito prisioneiro. Durante a guerra civil de [[1833]] producíronse enfrontamentos entre liberais e [[Absolutismo|absolutistas]] e en [[1846]] pasou [[Miguel Solís]] coas tropas do Exército Libertador de Galicia.
 
Entre [[1878]] e [[1880]] editouse en Ordes o semanario ''[[El Fomento]]''.
Liña 159:
 
== Economía ==
Durante a década de 1960 produciuse unha [[emigración]] cara ás cidades máis próximas e cara a Europa, que freou na década de 1970. Na actualidade, un cuarto da poboación adícase ao [[sector primario]] (especialmente gando [[Vaca|bovino]] para o sector [[Produtos lácteos|lácteo]]).
 
No que se refire ó [[sector secundario]] ou industrial, destaca o sector [[téxtil]] e a [[construción]]. Segundo a web do Concello de Ordes, en 2011 había rexistradas 21 empresas adicadas á produción téxtil.
 
O [[sector terciario]] concéntrase na capital do concello e destacan empresas de comercio [[polo miúdo]] que dan servizo non só a Ordes senón tamén ós Concellosconcellos da [[Mancomunidademancomunidade de Ordes]], cun sector comercial máis reducido.
 
=== Mancomunidade de Ordes ===
Ordes é a capital da [[Mancomunidademancomunidade de Ordes]], composta tamén polos concellos de [[Trazo]], [[Tordoia]], [[Cerceda]], [[Mesía]], [[Frades]] e [[Oroso]], cun total de 39.004 habitantes.
 
== Espazos naturais ==
A [[Zona especial de conservación]] (ZEC) do [[Zona especial de conservación do Río Tambre|Río Tambre]] atravesa parte do suroeste do concello. O treito ordense acolle as augas e ribeiras do río [[Lengüelle]] desde o [[encoro de Vilagudín]] así como o [[río Cabrón]] e regos que tributan neste. Este espazo é de interese pola súa protección a estepas de [[gramíneas]] e os [[Bosque de ribeira|bosques de ribeira]].<ref name="cmaot_tambre">{{Cita web| title = Río Tambre, Código do ZEC ES1110016. Conselleraría de Medio Ambiente e Ordenación do Territorio. Xunta de Galicia| accessdate = 24/11/2019| url = http://cmaot.xunta.gal/seccion-organizacion/c/CMAOT_DX_Conservacion_Natureza?content=Direccion_Xeral_Conservacion_Natureza/Espazos_protexidos/seccion.html&sub=Rede_natura_2000/&ui=Direccion_Xeral_Conservacion_Natureza/Dinamico/Lic/lic_0048.html}}</ref>
 
== Cultura ==
===Patrimonio===
* [[Pazo de Codeseda]], en [[Codeseda, Leira, Ordes|Codeseda, Leira]].
* [[Pazo de Bidueiro]], no [[Bidueiro, Ordes, Ordes|Bidueiro, Ordes]].
 
===Escolas, centros sociais, bibliotecas e museos===
====Escolas====
* [[CEIP ADR Castelao]]
* [[CEIP Alfonso Rodríguez Castelao]]
* [[CEIP Campomaior]]
* [[CEIP Mesón do Vento]]
* [[IES Nº 1 Ordes ]]
* [[IES Maruxa Mallo ]]
 
====Museos, bibliotecas e centros sociais====
* [[Museo Juanjo Liñares|Museo do traxe "Juanjo Liñares"]], exposición de traxes doados polo bailarín ordense [[Juanjo LinaresLiñares]]. Os traxes tradicionais da [[danza]] española e doutras múltiples rexións do mundo.<ref>{{Cita web|url = https://www.turismo.gal/recurso/-/detalle/280378190/museo-do-traxe-juanjo-linares| páxina-web=www.turismo.gal|título = Museo do traxe "Juanjo Linares"|dataacceso=24/11/2019}}</ref>
 
===Etnografía===
==== Feiras ====
* Feira semanal (ten lugar tódolos mércores) que ten lugar a entre a Rúarúa do Muíño e a Rúarúa da Feira, zona máis coñecida como o Campo da Feira.
* Feira Multisectorial Expofegasa. Están representados distintos sectores (téxtil, agrícola queixo). Ten carácter anual e sempre coincide coa Festa do Champiñón.
* Feira de Cans no Mesón do Vento. É unha feira de carácter anual de cans de caza.
Liña 196:
==== Festas gastronómicas ====
* '''Festa do champiñón'''. Ten lugar en Ordes, xeralmente a última fin de semana de abril. Vense celebrando dende [[1989]] e coincide no tempo coa Feira Multisectorial Expofegasa.
* '''Festa do lacón'''. Ten lugar no [[O Mesón do Vento, Ardemil, Ordes|Mesón do Vento]].
 
==== Festivais de música ====
Liña 202:
* Na parroquia de [[Poulo, Ordes|Poulo]], festival [[Meigas fóra]].
* Na parroquia de [[Santa Cruz de Montaos]], festival [[Revoltosa Rock]].
* En Ordes, festival de [[Jazz]], organizado pola escola de música.
 
==== Festivais de arte urbana ====