Wikipedia

Loucura: Diferenzas entre revisións

Explorar o historial de forma interactiva
← Edición máis vellaEdición máis nova →
Contido eliminado Contido engadido
VisualTexto wiki
cumplir > cumprir
Lles (conversa | contribucións)
12.713 edicións
m Lingua
Liña 1:
[[Ficheiro:Angelo Bronzino 003.jpg|miniatura|[[Angelo Bronzino]], detalle de ''Allegoria del trionfo di Venere'' (1540-1545). Aínda que na cerenzacrenza popular esta imaxe representa a loucura, en realidade é unha representación dos celos.]]
 
A '''loucura''' ou '''tolemia''' é un trastorno [[mente|mental]] grave polo que unha persoa perde a razón<ref>Dicionario da Real Academia Galega: [http://www.realacademiagalega.org/dicionario#searchNoun.do?nounTitle=loucura Loucura]</ref>. No mundo [[Occidente|occidental]], a idea actual da loucura ten relación estreita coa de [[enfermidade mental]], aínda que na linguaxe popular designa estados de ánimo arrebatados ou fóra do que se considera equilibrado. Porén, ó longo da historia a idea de loucura ten estado máis relacionada con transos [[Misticismo|místicos]], prácticas [[Maxia|máxicas]] ou [[Superstición|supersticiosas]] ou mesmo con estados de [[exclusión social]].
Liña 12:
[[Ficheiro:Les fascinés de la Charité Moreau de Tours 2804.JPG|miniatura|[[Paul Moreau de Tours]] ''Les fascinés de la Charité''.]]
 
Toda [[cultura]] ten algún tipo de categoría que se corresponde cacoa ''loucura'' actual [[Occidente|occidental]], pero ó mesmo tempo a loucura non sempre se distingue ben de outrasdoutras categorías de pensamento e conduta: é moi difícil separar a loucura de outrasdoutras perturbacións que van unidas a estadios ou sucesos particulares da vida, tales como a [[enfermidade]], a separación, a [[morte]], a [[adolescencia]] ou a [[vellez]]. De xeito análogo, a consideración de tolo resérvase con frecuencia ós revolucionarios ou ós innovadores, sobre o principio de que calquera que se opoña ó sistema é un tolo, sexa por non crer na súa lexitimidade ou porque a oposición ó propio sistema resulta un acto suicida<ref name= bennet>SIMON, B. ''[http://books.google.es/books?id=2nfA5IO8tmMC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Razón y locura en la antigua Grecia]''. Ediciones AKAL, 1984. {{es}}</ref>.
 
Desde o momento en que se comezou a estudar a [[mente]] dende un punto de vista [[Ciencia|científico]], a loucura pasou a ser vista como un déficit das facultades mentais que permiten a unha persoa desenvolver unha vida cotiá satisfactoria e plena. Pero incluso tras este avance da perspectiva científica permaneceu a idea popular de que o tolo é aquel que padece un fallo na súa construción [[Símbolo|simbólica]]. Así, o tolo non é quen de construír o modo de subxectividade que prevalece no seu momento histórico-cultural. Isto pode ser consecuencia da interacción cun contexto hostil que produce un aplastamentoesmagamento simbólico do individuo ([[autismo]]), dunha construción subxectiva que non ten cabida nun contexto determinado e o aliena ([[psicose]]) ou dunha construción simbólica que constitúe un perigo para un modo de ser histórico social determinado que o aíllailla (tolo en xeral, [[sociopatía]], [[neurose]]). Nestes casos a persoa conserva a súa capacidade simbólica intacta desde o nacemento<ref name= gomezsanjuan>GÓMEZ SANJUÁN, M. ''[http://www.euskalnet.net/izkali/docLOCURAYCREATIVIDAD.htm Locura y creatividad en la sociedad]''. {{es}}</ref>.
 
A relatividade dos criterios de normalidade dá unha idea de como concibe cada sociedade o que é a loucura ou o malestar psicolóxico, e as súas formas de tratamento. A [[Etnopsiquiatría]] demostra que as persoas que se apartan da norma do seu grupo, e que serían vistas como tolos por outras culturas, cumpren unha función social no grupo ó que pertencen. Un mesmo [[síntoma]] pode ser ou non sinal de desequilibrio en función dos esquemas imperantes no grupo social no que se dá, que é quen define os seus propios criterios sobre o que é ''normal'' e o que é patolóxico<ref>DESVIAT, M. ''[http://www.atopos.es/pdf_10/1_Itinerarios%20culturales%20de%20la%20locura.pdf Itinerarios culturales de la locura]''. Revista Atopos. {{es}}</ref>. Os estudiosestudos transculturais demostran que hai que interpretar de formas moi diferentes os mesmos [[síntoma]]s en ámbitos [[cultura]]is distintos. Desde o punto de vista da [[Etnoloxía]] e da [[Antropoloxía]] cultural, deben comprenderse tanto os condicionamentos [[Sociedade|sociais]] como a relatividade dos síntomas. O que algúns grupos sociais consideran normal (''autonormal'') pode ter un significado [[Psicopatoloxía|psicopatolóxico]] noutros (''heteropatolóxico''), e do mesmo modo, o que un grupo considera patolóxico (''autopatolóxico'') pode ser visto con total normalidade (''heteronormal'') por outro<ref name= domenech/>.
 
De feito hai cadros patolóxicos que son característicos, e nalgúns casos exclusivos, de certas culturas e que son difíciles ou imposibles de localizar noutras. Tal é o caso do ''amok'', unha alteración aguda [[Violencia|violenta]] observada inicialmente en [[malaios]]. Tamén a ''histeria ártica'', forma de [[ecolalia]] observada inicialmente en [[Siberia]], que foi descrita logo noutras zonas de [[Asia]] e recibe o nome de ''latah'' entre os malaios. Coñécese tamén o ''[[windigo]]'', un tipo de psicose [[Canibalismo|canibalística]] que se dá entre os [[Amerindio|indios americanos]], ou a chamada ''morte wudú'' ou morte por [[profecía]], un tipo de morte por suxestión coñecida en [[Haití]]<ref name= domenech/>.
Liña 24:
[[Ficheiro:Podkowinski - La Folie.jpg|miniatura|[[Władysław Podkowiński]], ''La Folie'', 1894.]]
 
Da máis remota antigüidade teñen chegado ata nós achados que invitan a pensar que as [[civilización]]s primitivas tiñan xa a loucura asimilada como unha condición de anormalidade en medio da normalidade. Así, téñense atopado restos [[Arqueoloxía|arqueolóxicos]] entre os que figuran anacos de [[óso]] do [[cranio]] humano sobre os que foron practicadas operacións de [[trepanación]]. Xeralmente acéptase que estes restos datan de entre o [[Neolítico]] e o [[Idade de Bronce|Bronce]] antigo. A carencia de fontes documentais obriga a manter a súa interpretación nun nivel de [[hipótese]], das cales a máis aceptada é que se trataba de intervencións encamiñadas a poñer remedio á loucura dun paciente, aínda que se admite que poderían ter un certo valor ritual ou mesmo máxico. Chama a atención o elevado grado de perfección técnica na súa execución, que permitiría a supervivencia da persoa á que se lle practicaban estas trepanacións, e incluso a existencia de cranios con varias trepanacións non simultáneas. O achado de numerosas trepanacións ''post mortem'' confirmaría o seu carácter máxico ou ritual<ref name= domenech>DOMÈNECH, E. ''[https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:fPedXpuQ7ZUJ:www.ramc.cat/publicacions/45-Historia%2520psicopatologia.pdf+&hl=gl&gl=es&pid=bl&srcid=ADGEESh5xGYyiAOFze4Pot7lgjo8hCxXTSBMoY6_VFVpoVmeihvy8IbM2IYXj2_x4uTivmoihvSPZNPwA9dKWnpvTsL6vbdXGTRFZgVxI0Q53o-9ZZJMcMQwZfMKthaUA7FQO0R_4qiJ&sig=AHIEtbS5WxTePvAcuPAmKZUnhWA32bjDwA Introducción a la historia de la psicopatología]''. Universidade de Barcelona, 1991. {{es}}</ref>.
 
=== Época clásica: a loucura como don divino ===
Nas culturas [[Grecia antiga|grega]] e [[Roma Antiga|romana]] o concepto de loucura estivo emparentado cos de responsabilidade e culpabilidade en relación cacoa ''polis''. No [[Antigüidade clásica|mundo clásico]] distinguíase entre loucura mala e boa. A loucura mala era un escándalo que había que deter, nela o tolo era aquel que perdeu a razón, volvéndose outra persoa. Esta loucura tomaba dúas formas: a da ''insania'', na cal o individuo mantiña o cumprimento dos seus deberes sociais, e a do ''furor'', que esixía a súa cura<ref name= gil>GIL, D. ''[http://books.google.es/books?id=4-U3mt2J8LsC&printsec=frontcover&nun=100#v=onepage&q&f=false Escritos sobre locura y cultura]''. Ediciones Trilce, 2007. {{es}}</ref>.
 
En tempos de [[Hipócrates]] as perturbacións mentais non se consideraban doenzas, aínda que a [[mitoloxía grega]] abonda en exemplos de loucura. Na tradición [[Homero|homérica]] o home enfermaba mentalmente porque os [[deus]]es lle quitaban o espírito, de aí que en [[Grecia antiga|Grecia]] os tolos fosen tratados por [[sacerdote]]s por medio de cerimonias relixiosas. [[Platón]] defendía que existen dúas clases de insania: a loucura e a ignorancia; e dúas clases de loucura ou manía: unha era resultado da enfermidade e a outra a loucura celestial, que consideraba un don dos deuses e na que vía cualidadescalidades proféticas. Así, o delirio dos profetas é producido por [[Apolo]], o dos ''iniciados'' por [[Dioniso]], o dos poetas polas [[musa]]s e o dos amantes por [[Afrodita]] e [[Eros]]<ref name=capponi>CAPPONI, R. ''[http://adisamef.com/fondo%20documental/libros_digitales_salud_mental/26_psicopatologia_y_semiologia_psiquiatrica_ricardo_capponi.pdf Psicopatología y semiología psiquiátrica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120907020216/http://www.adisamef.com/fondo%20documental/libros_digitales_salud_mental/26_psicopatologia_y_semiologia_psiquiatrica_ricardo_capponi.pdf |date=07 de setembro de 2012 }}''. [http://adisamef.com Asociación para la Docencia e Investigación en Salud Mental de Eivissa y Formentera] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130329015744/http://www.adisamef.com/ |date=29 de marzo de 2013 }}. {{es}}</ref>.
 
=== Idade Media: a loucura como intervención do diaño ===
Liña 49:
O tratado de [[Paracelso]] ''Sobre as enfermidades que privan da razón'' inicia a diferenciación teórica das causas naturais das doenzas, entre elas as que afectan ó equilibrio psíquico. Nos asilos que comezan a aparecer nesta época iníciase unha observación médica sistematizada e deles xorden propostas para ordenar racionalmente o tratamento dos alí ingresados<ref name=torres/>.
 
En [[España]] a transición cara á consideración da loucura como doenza tivo lugar entre os séculos [[Século XV|XV]] e [[Século XVII|XVII]]. Nesa época fundáronse as chamadas ''casas de tolos'' de [[Sevilla]] ([[1436]]), [[Toledo]] ([[1483]]) e [[Valladolid]] ([[1493]]), e os hospitais de [[Barcelona]], [[Zaragoza]], [[Palma]], [[Granada]] e [[Córdoba, España|Córdoba]] abriron seccións separadas para enfermos mentais. Copiando o modelo español, en [[1548]] fundouse o hospital para tolos de [[Roma]]. Máis tarde [[Bernardino Álvarez]] fundou os hospitais de [[México]], [[Oaxtepec]], [[Xalapa]], [[Perote]], [[San Juan de Ulúa]], [[Guatemala]] e outros entre [[1567]] e [[1574]]. En España tomouse como modelo o Hospital de Inocentes de [[Valencia]], que pasou a chamarse ''Casa de tolos'' en [[1512]], cando se lle anexionaron os outros hospitais da cidade para formar o Hospital Xeral. En todos eles separábanse ós [[home]]s das [[muller]]es e ós tolos violentos dos pacíficos. Estes centros para tolos fundáronse inicialmente con dous fins complementarios: un asistencial (protexer o tolo dos cidadáns) e outro de policía urbana (protexer os cidadáns do tolo). Aínda que se consideraba que a loucura tiña difícil solución, as casas de tolos daban ós seus internos tratamento médico. Pero a súa función principal non era terapéutica, senón hospitalaria, e consistía en ''"recoller e curar os pobres faltos de xuízo que perdidos e lacazáns, impedidos do seu furor e impelidos da súa loucura, causaban e recibían grandes danos"'', en palabras de [[Sebastián Arias]] ([[1699]]). Aínda así, a loucura seguiu sendo a perfecta escusa para desfacerse de persoas cuxa presenza resultaba incómoda, como proba o feito de que en [[1608]] se mandase queimar a un home que dicía ser fillo do papa [[Paulo V]], que en [[1644]] se encerrase no manicomio a outro que pretendía descender do infante don Carlos ou que en [[1677]] o bufón Ánima del Purgatorio fose mandado pechar no manicomio de Zaragoza por ser sospeitoso de espiar óo rei [[Carlos II de España]] por orde do príncipe [[Xoán Xosé de Austria]]<ref name= atienza/>.
 
Na imaxinería popular o tolo era, nese momento, aquel individuo co cal a [[Comunicación (linguaxe)|comunicación]] se facía difícil, dado que empregaba unha linguaxe opaca e incoherente. Por este motivo era considerado parvo ou, como diriamos hoxe, [[deficiente mental]]. Pero tamén, noutros casos, desa mesma inintelixibilidade derivaba a súa consideración de persoa con acceso a un saber oculto, que expresaba ese coñecemento dunha forma cifrada. O tolo era considerado ó mesmo tempo enxeñoso, o cal se traducía nunha capacidade extraordinaria para facer o mesmo graciasgrazas quea [[verso]]s, e mesmo adiviñar o futuro<ref name= atienza/>.
 
En [[Francia]] foi creado no século XVII o chamado ''Hôpital Général'' (Hospital Xeral), como lugar destinado a recluir ósos [[Pobreza|pobres]], ásas [[Prostitución|prostitutas]], ósos tolos e ósos opositores ó réxime [[Absolutismo|absolutista]] sen necesidade de proceso. Tras a [[Revolución francesa|Revolución]] de [[1789]], o novo réxime pretende acabar co Hospital Xeral pola súa condición de símbolo do absolutismo. Pouco despois, durante o período do [[O Terror|Terror]], [[Philippe Pinel]], médico xefe do hospital de [[Bicêtre]], abre as súas portas para deixar en liberdade ósos seus recursos. Este hospital, destinado a recluír indistintamente a enfermos e criminais, era unha dependencia do Hospital Xeral. Pinel sería máis adiante, xunto co seu alumno [[Esquirol]], o fundador da [[Psiquiatría]]. Pinel defendía que en cada tolo subsiste unha parte de razón, e é nese resto de cordura no que hai que basear a terapia de curación por medio do que el chamou ''"tratamento moral"''<ref name= coupechoux>COUPECHOUX, P. ''[http://www.topia.com.ar/articulos/psiquiatr%C3%AD-francia-negaci%C3%B3n-locura-y-domesticaci%C3%B3n-del-sujeto La psiquiatría en Francia: negación de la locura y domesticación del sujeto]''. {{es}}</ref>.
 
Nos [[Estados Unidos de América|Estados Unidos]], a mediados do [[século XIX]], había gran cantidade de centros psiquiátricos que, na práctica, non proporcionaban coidados médicos efectivos, e só nalgúns casos, algún tipo de "terapia moral". Durante as primeiras décadas do [[século XX]] consolidouse a Psiquiatría como especialidade médica, pero as súas premisas de base nacían máis do convencemento de que a [[Ciencia]] era capaz de curar as doenzas mentais que nunha práctica verdadeiramente capaz de facelo. Na segunda década do século a [[Psicanálise]] foise estendendo a medida de se demostraba a súa capacidade no tratamento das [[neurose]]s, e mesmo acabaron por abrirse centros para o tratamento da [[esquizofrenia]] seguindo unha orientación de tipo psicoanalítico. Na década de [[1930]] cobraron forza tratamentos de tipo orgánico para a esquizofrenia, tales como o [[electrochoque]] e o [[shock de insulina]], ambos de limitada eficacia. A partir de [[1950]] o peso das terapias recaeu sobre os preparados [[Química|químicos]], contra a esquizofrenia e a [[Depresión (psicoloxía)|depresión]]<ref name= bennet/>.
Liña 61:
 
=== Enfoque mitolóxico-relixioso ===
Aparece xa na antigüidade grega pre-socrática[[Presocráticos|presocrática]]. As obras desta época nas que se pode detectar a concepción dun comportamento excéntrico son a [[Ilíada]] de [[Homero]] e os [[Traballos e días]] de [[Hesíodo]]. Nestes autores a loucura supón sempre a intervención dos deuses sobre a vida dos mortais: son os [[deus]]es os que enlouquecen ósos homes roubándolles a razón. Desde esta óptica, a loucura é un estado de insensatez ou falta de razón na que o home perde o contacto coa [[realidade]]. A loucura encárnase nunha transgresión das normas sociais, nun comportamento violento e no delirio<ref name= ferraz>FERRAZ, F.C. ''[http://books.google.es/books?id=ppVD4bO0ffUC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false Andarilhos da imaginação: um estudo sobre os loucos de rua]''. Casa do Psicólogo, 2000. {{pt}}</ref>.
 
Esta visión mística da loucura volverá aparecer na Idade Media na chamada [[doctrina demonista]]. Este pensamento foi elaborado por [[Tomás de Aquino]], quen se inspirou en [[Agostiño de Hipona]]. Segundo os demonistas, non era a posesión polo [[diaño]] a que causaba a loucura, senón ó contrario, un individuo podía chegar a estar poseído porque estaba tolo. O demonismo actualiza a visión clásica da loucura, imprimíndolle agora a marca da imperfección e da [[culpa]]. Ademais, o demonismo non restrinxe a concepción da loucura á perda da razón, senón que pasa a abarcar tamén a [[cobiza]], a a [[ambición]] desmedida, a [[luxuria]] e a falta de respecto ó sagrado<ref name= ferraz/>.
 
=== Enfoque psicolóxico ===
O enfoque psicolóxico aparece inicialmente nalgunhas [[traxedia]]s gregas clásicas. Xa o ''[[Orestes]]'' de [[Esquilo]] mostra unha transición entre o enfoque mitolóxico e o psicolóxico. Pero será na obra de [[Eurípides]] onde atopemos unha visión puramente psicolóxica da loucura. Desde esta óptica, Eurípides constrúe grandes personaxes conflitivos, entre os que destacan [[Fedra]], no ''[[Hipólito]]'', [[Medea]] e [[Orestes]]. Na Medea a loucura é concibida como unha falta de control sobre os arrebatos da paixón<ref name= ferraz/>.
 
Non volve aparecer unha visión da loucura como fenómeno psicolóxico ata o século XIX, cando cando Pinel publica o seu ''Tratado médico-filosófico sobre a alienación mental'' en [[1801]]<ref name= ferraz/>.
 
=== Enfoque organicista ===
O enfoque organicista aparece en [[Grecia antiga|Grecia]] entre os séculos [[Século -VI|VI]] e [[Século -V|V]] a.C. na obra de [[Hipócrates]], que presenta a loucura como un desarranxo da natureza orgánica do home. A loucura sería unha doenza que nacería dun desequilibrio no sistema dos [[humor]]es. desteDeste modo o cerebro pasa a ser o órgano no que reside a loucura<ref name= ferraz/>:
 
{{cita|É do cerebro de onde nos veñen as satisfaccións, as alegrías, os sorrisos, as hilaridades, así como as dores, as aflicións, as tristezas e os prantos. (...) Con el enlouquecemos e deliramos e nos enfrontamosenfrontámonos con terrores e medos, algúns de noite, outros mesmo de día, e insomnios e enganos inoportunos e preocupacións inconvenientes, e perda do coñecemento do estado ordinario das cousas e esquecemento|Hipócrates}}
 
Tras Hipócrates, o enfoque orgánico da loucura atoparía outro defensor en [[Galeno]], que viviu no [[século II]]. A súa influencia perdurou ata o [[século XVI]], cando se formularon explicacións sobre a loucura baseadas nas súas doutrinas e na filosofía platónica, entre eles [[Zacchias]] e [[Plater]]. Xa a partir do século XIX a psiquiatría senta os seus alicerces sobre unha concepción organicista da loucura que chega ata os nosos días<ref name= ferraz/>.
Liña 83:
Segundo algúns autores, na sociedade [[Burguesía|burguesa]] de pensamento laico e [[Pensamento científico|científico]], a figura do tolo resultou herdeira da que representaba o [[Herexía|herexe]] na [[Europa]] [[Idade media|medieval]]. Mentres este poñía en cuestión a orde social ó non aceptar a imposición dunha [[lei]] de base relixiosa, aquel pasaba a formar parte do grupo dos inconformistas que rexeitaban os valores dominantes na sociedade a partir do seu propio criterio individual. No século XVII en [[Francia]] a loucura definíase como aquel estado que xustificaba o internamento do individuo nun asilo, fose por [[pobreza]], por necesidade ou por sufrir o abandono da [[Familia (socioloxía)|familia]] ou da sociedade. Tratábase dun criterio que facía prevalecer a suposta perigosidade do tolo sobre calquera consideración de tipo [[Mediciña|médico]] ou terapéutico. Deste modo o ''alienista'' pasaba a ocupar o lugar que antano ocupara xa o [[Inquisición|inquisidor]], substituíndo unha tiranía de tipo clerical por outra de tipo médico<ref name=SZASZ>SZASZ, T.S. ''[http://books.google.es/books?id=nCFQjm2rzooC&printsec=frontcover&nun=100#v=onepage&q&f=false La fabricación de la locura]''. Editorial Kairós, 1981. {{es}}</ref>.
 
Xa en datas máis recentes, a institucionalización dos tratamentos terapéuticos para a curación da loucura puxo nas mans dos psiquiatras a tarefa de retirar do grupo social a aqueles individuos cuxa conduta cuestionaba os seus alicerces. Especial atención mereceron as condutas sexuais discordantes co modelo [[Heterosexualidade|heterosexual]] reprodutivo. A modo de exemplo, a ''loucura masturbatoria'' era derivada da práctica da [[masturbación]], que podía producir ''"desgaste corporal, deterioramento da [[vista]], desordes dixestivas, [[impotencia]] e loucura"''. Este paradigma foi elaborado polo médico [[Suíza|suízo]] [[Simon-André Tissot]] no seu libro ''Onania, ou tratado sobre as desordes producidas pola masturbación'', publicado en [[1758]], que foi seguido como dogma pola ciencia psiquiátrica posterior e serviu de base para todas as terapias que tiñan como obxectivo curar ósos onanistas, ou polo menos a algúns, normalmente pola vía da súa reclusión. Xa no [[século XIX]], o psiquiatra [[Estados Unidos de América|estadounidense]] [[Rush]] alerta sobre o perigo de que esta práctica provoque no paciente ''debilidade seminal, impotencia, disuria, tabes dorsal, [[tuberculose]], [[dispepsia]], escurecemento da vista, [[vertixe]], [[epilepsia]], [[hipocondria]], perda da [[memoria]], manalxia, imbecilidade e [[morte]]''. O médico [[Escocia|escocés]] [[David Skae]] foi o primeiro en recoñecer que a masturbación provoca un tipo específico de loucura, ''"caracterizada por unha intensa arrogancia e egoísmo, unha extremada perversión de sentimentos e a correspondente desorde mental, durante os seus primeiros estadios; e máis tarde pola perda da razón, alucinacións nocturnas e propensión ó [[suicidio]] e ó [[homicidio]]"''<ref name=SZASZ/>.
 
Este empeño en querer ver na loucura unha orixa somática levou a toda unha elaboración teórica iniciada polo Propiopropio Pinel e desenvolvida polo nutrido grupo de alienistas que el e Esquirol formaron en París. Comezou entón o intento de fundamentar a práctica da [[exclusión]] e da [[moral]]ización, que caracterizaban ás institucións de reclusión para os tolos, nunha base que puidese ser presentada como de mínima [[racionalidade]] médica. No seu ''Traité médico-philosophique sur l'aliénation mentale'' Pinel propón toda unha clasificación dos pacientes en grupos nosográficos e recomendaba un tratamento para cada un deles que hoxe tildaríamos de moralista, pois se centraba en corrixir as condutas do paciente que o terapeuta consideraba inadecuadas. No tratado ''Des maladies mentales considerées sous les rapports médical, hygiénique et médico-légal'', escrito por Esquirol, alumno de Pinel, este baséase en substratos orgánicos para describir a ''lypemanía'', a ''monomanía'', a ''manía'', a ''demencia'' e a ''imbecilidade'' ou ''idiotia''. Cada un destes [[Cadro médico|cadros]] identificábase pola extensión e polo tipo de [[delirio]] do paciente. A escola creada por Pinel e Esquirol foi fértil: en [[1860]] [[Morel]] identificou o que chamou demencia precoz, que se coñecería como [[esquizofrenia]] a partir de [[Bleuler]], e máis adiante [[Magnan]] fixo o mesmo coa chamada loucura hereditaria<ref name= ferraz/>.
 
== A loucura en Galicia ==
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/wiki/Loucura»