Luzes de Galiza: Diferenzas entre revisións

{{WikificarRevista}}

{{Título en cursiva}}'''''Luzes de Galiza''''' é unha revista cultural galega publicada entre [[1985]] e [[1997]] e retomada no ano [[2013]]. Nun principio tiña unha saída trimestral, mais a partir de [[1997]] converteuse en anual, aínda que cunha periodicidade moi irregular.

Nace en [[xullo]] de [[1985]] na cidade deen [[Sada]] baixo a dirección de [[Manuel Rivas]] e co patrocinio de [[Ediciós do Castro]], do [[Grupo Sargadelos]]. Trátase dunha iniciativa dos membros do denominado ''Grupo Coruñés'' (refírese a autores que entre [[1984]] e [[1985]] publican os volumes colectivos ''De amor e desamor'' ''I ''e ''II'', destacando [[Xavier Seoane]], [[José-Maria Monterroso Devesa|Xosé Devesa]], [[Pilar Pallarés]], [[Xulio López Valcárcel]], [[Lino Braxe]], [[Lois Pereiro]], [[Miguel Anxo Mato Fondo|Miguel Mato Fondo]], [[Francisco Salinas Portugal|Francisco Salinas]] e [[Miguel Anxo Fernán -Vello]]). Os estudantes que forman este colectivo, con sede no [[Centro de Información de Isaac Díaz Pardo]], comparten unhas experiencias [[estética]]s comúns, unha ideoloxía semellante (podería dicirse que [[nacionalismo galego|nacionalista]] de esquerdas) e unha procedencia: a cidade da Coruña. Este núcleo urbano aparece explicitamente no seu proxecto, como é visible no artigo ''Miseria e hernia cultural'' de Manuel Rivas, publicado na revista en 1987, no que se critica a falta de actividade cultural nesa zona.

Ante este problema, a súa resposta é combater a situación directamente coa publicación de ''Luzes de Galiza''. Mais, a pesar de que A Coruña cobra un gran protagonismo nesta revista, non se trata dunha iniciativa [[localismo|localista]], senón que a partir desa cidade, unha das máis [[lingua castelá|castelanizadas]] de Galiza e na que primaba un maior descoñecemento da [[Cultura de Galicia|cultura galega]],{{Cómpre referencia}} extrapólase a estratexia de combate intelectual a toda a todo o país.

En canto ao carácter de ''Luzes'', trátase dunha publicación heteroxénea e aberta na que se tratan temas variados dentro do eido da cultura e do pensamento, sendo especialmente importantes o [[ensasio (literatura)|ensaio]], a [[fotografía]], a [[filosofía]], as [[artes plásticas]], a [[arquitectura]], a literatura, a [[música]], o [[cine]] e o deseño. Por esta razón, ademais de con diversas xeracións de escritores e ensaístas, a revista contaba nas súas filas con fotógrafos como [[Xurxo Lobato]], [[Moncho Rama]], [[Chus García]], [[Xulio Correa]], [[Xan Piñón]], [[Luís Suárez Canal]], [[Xosé Abad]], [[Caruncho]], [[Delmi Álvarez]] e [[Vari Caramés]], así como con ilustradores como [[Luís Seoane]], Alfonso Sucasas, Antón Patiño, Reimundo Patiño, Alfonso Costa, [[Xulio Maside]], Din Matamoro, César Fernández Arias, Álvaro de la Vega, Antón Lamazares, [[Correa Corredoira]], Xaquín Martín, [[Miguelanxo Prado|Miguel Anxo Prado]] e Alerto Datas, encargados de converter a revista nun referente tamén artístico e gráfico. Destacan alén diso os frecuentes artigos literarios e a análises críticas da actualidade co obxectivo de renovar a prensa cultural galega desde dentro.

Desapareceu en 1997. En [[2004]] apareceu ''Luces'' como nome do suplemento cultural semanal da edición do xornal ''[[El País]]'' en Galicia. En 2013 apareceu a revista mensual, [http://revistaluzes.com/ ''Luzes]'', dirixida por [[Manuel Rivas]] e [[Xosé Manuel Pereiro]], cun proxecto empresarial e profesional independente das outras dúas cabeceiras.

En primeiro lugar, enmarca a iniciativa nun determinado espazo xeográfico, Galiza. Cabe sinalar tamén que aparece “Galiza” en lugar de “Galicia”, o cal reflexa unha vontade de empregar a [[normativa reintegracionista]] en lugar da oficial. Non obstante, co paso do tempo, a maior parte dos colaboradores empregan nos seus escritos a normativa oficial, mais sen cambiar a grafía da revista, mostrando que ambas opcións son aceptadas, xa que o que prima é o contido.

En segundo lugar, “Luzes”''Luzes'' reforza os ideais de renovación dos autores. Búscase iluminar unha tradición cultural e sobre todo literaria, a galega, que foi escurecida durante séculos pola castelá.{{Cómpre referencia}} Ademais, pode entenderse como unha referencia á [[Ilustración]], en que todos os eidos do saber eran tratados como importantes e se cría na necesidade de crear enciclopedias[[enciclopedia]]s nas que se recollese o saber humano global. Isto explicaría a diversidade de asuntos e temas que se tratan en ''Luzes de Galiza''. De novo estase a empregar a normativa reintegracionista (“Luzes” e non “Luces”).

<blockquote><span lang="GL">Necesitamos LUZES, ALTAS LUZES solares combatendo como os arcanxos a súa heliomaquía, rotundas LUZES, fontes de LUZES, corpos feridos de LUZES, ebrios de LUZES, derramando LUZES porque no principio foi a LUZ e sempre estamos no principio, nacendo cada intre </span><span lang="GL">[“O cavalo do orgulho”, número 0, 1985]</span><ref>{{Cita publicación periódica|apelidos = Rivas|nome = Manuel|ano = 1985|título = O cavalho do orgulho|url = |revista = Luzes de Galiza|número = 0|páxinas = |editor = |dataacceso = }}</ref></blockquote>

En canto aos diversos colaboradores da revista ao longo dos anos, en ''Luzes de Galiza ''participaron varias xeracións de escritores e ensaístas, maioritariamente nados a partir dos anos cincuenta e identificados coa renovación cultural. Contaba con nomes como [[Xosé María Álvarez Cáccamo]], [[Vicente Araguas]], [[Alberto Avendaño]], [[Carmen Blanco]], [[Antón Capelán]], [[Manuel Forcadela]], [[Camilo Franco]], [[Xesús González Gómez]], [[Xosé M. Martínez Oca]], [[Gonzalo Navaza]], [[Antón Reixa]], [[Claudio Rodríguez Fer]], [[Xurxo Souto]], [[Manuel Vilanova]], [[Xosé Luís Méndez Ferrín]], [[Manuel María]], [[Xosé Manuel Beiras]] etc.

* Cambios na estética das publicacións: engaden o subtítulo de "Revista de liberdades, crítica e cultura", mudan o deseño e engaden publicidade.

* Adquisición de importancia do nacionalismo, que remata nun distanciamento do BNG. Este cambio estivo relacionado coas mudanzas políticas e económicas tras as [[eleccións ao Parlamento Galego de 1992]], e tivo como consecuencia unha perda de colaboradores e ataques directos tanto políticos como culturais ao partido político. {{Cómpre referencia}}

* No plano da [[literatura en galego]], en vista do novo panorama literario, pasan de dar prioridade á poesía a centralizar a narrativa.

* Introdución de traducións de escritores españois (como por exemplo [[Gonzalo Torrente Ballester]]) con ideoloxías próximas á de ''Luzes'', como forma de lexitimación desta ao estender o prestixio destes escritores destacados fóra de Galiza.

* “Colaboracións”. Incluía artigos de personalidades externas á revista, desde textos de intelectuais estranxeiros até escritos literarios de autores galegos que non colaboraban habitualmente en ''Luzes de Galiza''.

* “O Gume da Navalla”. Incluía críticas anónimas á situación da [[lingua galega]], en especial aos órganos encargados da súa promoción e aos procesos de [[Normalización lingüística|normalización]].

* “Mohicania”. Centrada na lexitimación dos campos de produción artística menos promovidos, para o que presentaba personaxes culturais galegas pouco recoñecidas que se dedicaron a estes campos.

* “Mitos, Santos, Herois”. A través de textos de diversos tipos, elevaba á condición de mitos, santos ou heroes a personaxes culturais galegos, coa finalidade de engadirlles máis prestixio.

* “Polémica”. Promovía reflexións sobre a realidade (polo xeral sobre asuntos culturais) que puidesen dar lugar a debate, mais sen incluír polo xeral respostas ás cuestións formuladas.

* Outras seccións incluídas nalgúns dos números desta primeira etapa son ''“''Impaís”“Impaís”, “Arte” e “Arquitectura”.

* “Almas Rebeldes”. Semellante á sección “Mohicania” da primeira etapa, diferénciase dela en que nesta ocasión a personalidade presentada non corresponde ao sistema cultural galego, senón a outros estranxeiros.

* “Liberdades”. Inclúe artigos de reflexión sobre a actualidade do momento, polo que a súa función é semellante á da sección “Ideias”, incluída esta última na primeira etapa da revista.

* “Toxos e Flores”. É a sección que abre todos os números de ''Luzes de Galiza ''durante a segunda etapa. Inclúe un artigo cuxo tema vai ser desenvolvido ao longo das páxinas da revista.

{{Listaref|30em01}}

* "Luzes de Galiza". ''[[Enciclopedia Galega Universal]]''. [[Ir Indo edicións]]: Vigo. 1ª ed. 2002.

* "Luzes de Galiza". ''Galicia literatura. A literatura desde 1936 ata principios do século XXI: narrativa e traducción''. [[Hércules de ediciónsEdiciones]]: A Coruña. 1ª ed. 2000.